تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,301 |
تعداد مقالات | 15,911 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,176,310 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,952,813 |
بازخوانی نظریۀ شخصیت ملاصدرا از منظر نظریۀ شخصیت صفاتی آلپورت | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 2، دوره 17، شماره 44، آذر 1402، صفحه 21-44 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2023.54945.3454 | ||
نویسندگان | ||
مریم احمدی1؛ سحر کاوندی* 2؛ محسن جاهد3؛ جواد صالحی4 | ||
1دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه زنجان، ایران. | ||
2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه زنجان، ایران. | ||
3دانشیار گروه حکمت و کلام، دانشگاه شهید بهشتی، ایران. | ||
4دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه زنجان، ایران. | ||
چکیده | ||
انسانشناسی در شاخۀ نوپای روانشناسی، ذیل عنوان «نظریههای شخصیت» توانسته است در عرصۀ مطالعات رفتاری و ارتباط متقابل افراد کارآمد باشد. ضرورت تبیین و تحلیل ماهیت حقیقی انسان در حوزۀ «بود» - برخلاف نظریههای شخصیت روانشناختی که عموماً به شناسایی ماهیت انسان در حوزۀ «نمود» میپردازند- موجب شد این مقاله بر اساس آراء انسانشناسانۀ صدرا و با نگاهی به نظریۀ صفات آلپورت که خود یکی از پیشتازان رویکرد صفات است، با روش توصیفی- تحلیلی سامان یابد. رویکرد فردنگرانۀ مبتنی بر صفات، شاخصۀ اصلی نظریۀ شخصیت آلپورت و ملاصدرا ست؛ بنیاد شخصیت در هر دو نظریه بر عمیقترین ویژگیهای فرد نهاده شدهاست که این ویژگیها در نگاه آلپورت به صفات بنیادی، مرکزی و پیرامونی- بدون بیان چرایی پیدایش آنها و رشد شخصیت بر اساس این صفات- تقسیم میشوند؛ حال آن که در تحلیلِ متون فلسفیِ ملاصدرا، کیفیت پیدایشِ این صفات و چراییِ تأثیر آنها در ساختار شخصیت و به تبع آن رفتار آدمی تبیین شده است. «خود» یا نفس نیز برخلاف مفهوم انتزاعیِ آن در نگرش آلپورت، در نظام صدرایی امری حقیقی و وجودی است. به طوریکه پویایی و وحدت شخصیت آلپورتی به واسطۀ قاعدۀ «اتحاد عالم و معلوم» و «حرکت جوهری ارادی» قابل تبیین و توجیه عقلانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
شخصیت؛ ملاصدرا؛ آلپورت؛ صفات؛ ملکات | ||
مراجع | ||
Ahmadi, M.; Kavandi, S. & Jahed, M. (2021). The Nature of Personality in Mulla Sadra's Philosophical System. Ontological Researches, 9(18), 293- 320. http://ensani.ir/fa/article/455394/1 (in Persian) Ahmadi, M.; Kavandi, S. & Jahed, M. (2022). The General Lack of Attaining the Status of a Perfect Human Being from Mulla Sadra's Point of View; Its Reasons and Consequences. Kheradname-ye Sadra. 2(27), 102- 105. https://rimag.ricest.ac.ir/fa/Article/24179 (in Persian) Alan, O. R. (1992). Personality Theories and Processes. Harper Reference Press. Alport, G. W. & Ross. J. M. (1967). Personal Religious Orientation and Prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432- 443. https://psycnet.apa.org/record/2005-11100-004. Alport, G. W. (1937). Personality: a psychological interpretation. Holt prees. Alport, G. W. (1955). Becoming: Basic Considerations for a Psychological of Personality. Yale University Press. Alport, G. W. (1961). Pattern and Growth in Personality. Rinehart Winston press. Hassanzadeh Amoli, H. (2008). Persian description of Asfar Arba'eah. 2nd Edition, Boostane Book Publications. (in Persian). Holt, R. R. (1962). Individuality and Generalization in the Psychological of Personality. Journal of Personality, 30(3), 377- 402. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1467-6494.1962.tb02312.x. Ibn Sina. (1984). al-Shifa (Theology), Ayatollah Marashi Najafi Library. Kuhn, T. S. (1970). The Structure of Scientific Revolutions, 2nd ed. University of Chicago Press. Larsen, R. J. & Buss. D. M. (2010). Personality Psychology: domain about human nature. 4th edition. Copyright by The McGraw Hill Companies, Inc. Motahari, M. (2001). A Collection of Works. 17th Vol. 1st edition. Sadra Press. (in Persian). Parsa, H. & Hashemian, P. (2017). An Introduction to Personality: from the perspective of Islamic and Western psychology. Nasim Rizvan Press. (in Persian) Ranjbar Haghighi, A. (2017). Comparative Personality: analysis of human personality from psychological, sociological, philosophical and theological point of view. Maarefat: 13(81), 87- 102. http://marifat.nashriyat.ir/node/1879. Schultz, D. P. & Schultz, S. E. (2008). Personality theories. Translated by Y. Mohammadi. 5th Edition. Ravan Publishing Corporation Shirazi, M. (1961). Treatise of Three Principles. Corrected by H. Nasr, Tehran University Publications. (in Persian). Shirazi, M. (1981). Asrar al-Ayat, Introduction and Correction of M. Khajavi, Islamic Wisdom Publications. (in Arabic). Shirazi, M. (1984). Mafatih al-Gheib. Correction of M. Khajavi, Society of Wisdom and Philosophy of Iran. (in Arabic). Shirazi, M. (1987a). Tafsir al-Qur'an al-Karim, Editahion of M. Khajawi, Bidar Publications. (in Arabic). Shirazi, M. (1987b). Sharh-e Osool-e Kafi, Institute for Cultural Studies and Research Publication. (in Arabic). Shirazi, M. (1989). Al- Hikmat ul-Muta’aliya fel-Asfar ul-Aqliyyt ul- Arba’a, Commentary by H. Sabzawari, Moqtaba al-Mustafawi Publications. (in Arabic). Shirazi, M. (1996a). Al-Shavahed ul-Robubiyya fel-Manahaj ul-Salukiye, Edition of J. Ashtiani, Al-Tarikh Institute Publications. (in Arabic). Shirazi, M. (1996b). Majmouat’ ul-Rasa’el ul-Falsafi, Correction of H. Naji Esfahani, Hekmat Publications. (in Arabic). Skinner, B. F. (1969). Contingencies of Reinforcement. Appleton Century Crofts. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,043 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 653 |