تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,194 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,383 |
مشخصه های امر پیشین نزد کانت | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 23، شهریور 1397، صفحه 21-42 اصل مقاله (1.11 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مهدی سلیمانی خورموجی* 1؛ علی فتح طاهری2؛ سید مسعود سیف2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین | ||
2دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین | ||
چکیده | ||
کانت بخش عمدهای از نقد عقل محض را به تبیین شأن معرفتی امر پیشین، جستوجوی خاستگاه، تعیین محدوده اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. بااین-همه، و حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کموبیش، مشخصههایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض، واضح، قطعی و مستقل از تجربه) را برای امر پیشین معرفی کرده است، ولی چون این مشخصهها در سنتهای پیشاکانتی و پساکانتی -در معنایی متفاوت با معنای مدنظر او- نیز بهکار گرفته شدهاند پس چندان بعید نیست اگر در فهم محتوای نقد دچار ابهام شویم. ما در بخش (1)، به برخی از این ابهامها اشاره خواهیم کرد. سپس در بخش (2-1)، بر اساس متن نقد و آراء مفسران نشان خواهیم داد که برای رهایی از ابهامهای مزبور ناگزیریم تا مشخصه ضروری را به "برخاسته از طبیعت ذهن انسان"، اکیداً کلی را به "صرفاً قابلِ اطلاق بر پدیدارها"، محض را به "معطوفبودن به سهمِ خودِ ذهن در تشریک مساعیاش با خودِ اشیاء برای شکل-گیری معرفت تجربی"، واضح را به "آنچه حیطه جستوجو برای یافتناش، صرفاً محدود به درون خودمان است و نه بیرون از آن" و قطعی را نیز به "آنچه گسترهاش هم بهلحاظ خودِ مصادیق و هم بهلحاظ تعداد مصادیق تغییرناپذیر است " بازتعریف کنیم. در بخش (2-2) نیز با واکاوی مشخصه مستقل از تجربه، نشان خواهیم داد که این مشخصه، علاوهبر دلالت بر صرفِ ساختار، میتواند ناظر به نوعی معرفت در بن هر گونه تجربه ممکنی نیز باشد؛ افزون بر این، نسبتِ مشخصه مزبور را با سنت پیشاکانتی و پساکانتی نیز نمایان خواهیم ساخت. | ||
کلیدواژهها | ||
ضروری؛ کلی؛ محض؛ واضح؛ قطعی؛ مستقل از تجربه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 155 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 134 |