آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,361 |
| تعداد مقالات | 16,731 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,984,136 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,669,091 |
نقش و تحلیل کارکردگرایانۀ «حکایت» در انقلاب های جمعی (مطالعه موردی قصۀ مرغان جهان در منطق‌الطیر) | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 3، دوره 76، شماره 247، شهریور 1402، صفحه 51-69 اصل مقاله (907.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.51395.3313 | ||
| نویسنده | ||
| محمد خسروی شکیب* | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
| چکیده | ||
| منطق الطیر عطار از آثار عرفانی برجسته در ادبیات فارسی است که در ساختاری روایی، به قصۀ فراخوان کمّی و کیفی «مرغان جهان» و تلاش جمعی آنها برای رسیدن به «سیمرغ» می پردازد. «حکایت» مهمترین ابزار عطار، در شکل دهی به ساختار این بسیج جمعی است. او در ساختار منطق الطیر از 194 «حکایت» استفاده کرده شده است. سوال این است که کارکرد این حکایت ها چیست و چرا «عطار» بر استفاده از این نوع روایی، اصرار دارد؟ پیش فرض این است که حکایت یکی از تمهیدات مورد نیاز برای شکل دهی به بسیج جمعی است و عطار آگاهانه تلاش می کند تا ساختار منطق الطیر را بر «حکایت» استوار سازد. «هدهد» به عنوان رهبر، همواره تلاش می کند تا در گفتگوی خود با دیگر مرغان، از «حکایت» به عنوان یک ابزار، استفاده کند. استفاده از «حکایت»، تبدیل قصۀ «من» به «ما» را آسان می کند و موجب همراهی می شود. «حکایت» موجب خلق بحران و اضطرار شدید می شود و الزام نمایشی فراخوان مورد نظر «هدهد» را تشدید می کند. با استفاده از «حکایت» می توان خیر و منفعت جمعی را برجسته کرد و موجب تشدید جامعه پذیری و جهان بینی مشترک شد. ساخت های روایی، مفتون سازی و تسخیر ذهن را آسان می کنند و بر قدرت ترغیبی و متقاعدسازی زبان می افزایند. در این مقاله تلاش می شود تا اهمیت و ضرورت استفاده از «حکایت» در متن منطق الطیر، با روش کیفی و تحلیلی – توصیفی ، مورد بررسی و نقد کارکردشناختی قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منطق‌الطیر؛ انقلاب؛ حکایت؛ روایت | ||
| مراجع | ||
|
باختین، میخاییل (1387). تخیّل مکالمه، جستارهایی دربارۀ رمان، ترجمۀ رویا پورآذر، تهران: انتشارات نی.
پاینده، حسین (1394). نقد ادبی و دموکراسی: جسارهایی در نظریه و نقد ادبی، چاپ سوم، تهران: انتشارات نیلوفر.
خسروی‌شکیب، محمد (1400). تحلیل قصۀ سیمرغ در منطق‌الطیر بر مبنای خوانش‌های پسامدرن، مجلۀ شعر پژوهی (بوستان ادب)، سال سیزدهم، شماره چهارم، پیاپی 50، صص 155-172.
خسروی‌شکیب، محمد؛ حیدری، رسول (1399). بررسی شخصیت هدهد در منطق‌الطیر بر‌اساس نظریه خودشکوفایی ابراهام مازلو، نشریۀ علمی پژوهشی ادبیات عرفانی (گوهر گویا)، شماره 44، صص 87-102.
تودوروف، تزوتان (1388) بوطیقای نثر؛ پژوهش‌های نوین دربارۀ حکایت، ترجمۀ انوشیروان گنجی‌پور؛ تهران: انتشارات آگه.
تیلی، چارلز. (1385) از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران: انتشارات پژوهشکدۀ انقلاب اسلامی.
دبلیومیر، فردریک (1399). روایت و کنش‌جمعی، ترجمۀ الهام شوشتری‌زاده، چاپ سوم، تهران: انتشارات اطراف.
دزفولیان، کاظم؛ مولودی فواد (1390). «تحلیل منطق‌الطیر بر پایه روایت‌شناسی»، فصلنامۀ علمی پژوهشی زبان و ادبیات فارسی، شماره بیستم، صص 113- 135.
طاهری، قدرت‌اله (1383). «نگاهی انتقادی به ساختار منطق‌الطیر»، نامه فرهنگستان، دوره 6، شماره 3، صص 93-111.
مقدادی، بهرام (1378). فرهنگ اصطلاحات نقد‌ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: انتشارت فکر روز.
محمدی کلاسر، علیرضا؛ ابدالی، اعظم (1395). «کارکردهای روایی گفتگو در حکایت بوستان»، مجلۀ متن پژوهی ادبی، سال 20، شماره 70، صص 47-71.
نیشابوری، عطار (1374). منطق‌الطیر یا مقامات‌طیور، تصحیح سیدصادق گوهرین، چاپ دهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
نش، کیت (1380). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
نوح هراری، یووال (1397). انسان خردمند: تاریخ مختصر بشر، ترجمۀ نیک گرگین، تهران: انتشارات نشر نو.
هانتینگتون، ساموئل (1382). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثالثی، تهران: انتشارات علم، چاپ سوم، ص 59.
والاس، مارتین (1382). نظریه‌های روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران، انتشارات هرمس.
Chatman, Seymour. (1978). "Toward a theory of narrative"; new literary history, 6. Number 2, pp. 293-318. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 368 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |
||