تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,251 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,897 |
تفسیر منظوم صوفیانه: ادعای تداوم وحی در زبان فارسی | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 5، دوره 75، شماره 246، اسفند 1401، صفحه 103-122 اصل مقاله (877.2 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.53278.3378 | ||
نویسندگان | ||
محمد محمدی* 1؛ محمود فتوحی رودمعجنی2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
2گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
قرن دهم هجری قمری آغاز شکل گیری جریان ادبی تفسیرنویسی قرآن به نظم فارسی است. این جریان تا کنون ادامه یافته و در عصر قاجار رواج بیشتری داشته است. برخی از این آثار به صورت مستقیم و برخی غیرمستقیم چونان قرآن مدعی اعجازند. محمل این ادعا نظم عروضی فارسی است؛ نظمی که تابع قرآن و در تفاهم با آن شکل گرفته است. پژوهش پیش رو مدعای مزبور را با مطالعۀ تفاسیر برجستۀ منظوم به ویژه تفسیر صفی (1308ق) که همۀ قرآن را در بر گرفته؛ مورد بررسی قرار داده و در پی پاسخ به این سؤالات است: ادعای اعجاز نظم در ساحت تفسیر با چه انگیزه ای صورت پذیرفته یا چه عواملی بستر چنین مدعایی را فراهم آورده است؟ آیا این رویه به گسترش سنت تفسیری صوفیانه انجامیده یا صرفاً در حد یک مدعاست؟ دریافت وحی یا الهام در ضمن عمل تفسیر چگونه ممکن است؟ از آنجا که اصل کنش تفسیر در چارچوب یک متن مقدس است آن متن چگونه می تواند محمل تجربۀ دینی و زمینۀ دریافت الهامات وحیانی برای عارف شود؟ | ||
کلیدواژهها | ||
تفاسیر منظوم؛ نظمِ تفسیر؛ تداوم وحی؛ اعجاز نظم | ||
مراجع | ||
قرآن کریمابن همام شیرازی (ح 904ق.) روضه القلوب. تهران: کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. کد دستیابی: 2654. [نسخۀ خطی]. تألیف 904ق. تاریخ کتابت ؟. گ. 56.ابن همام شیرازی. فتح نامه. تهران: کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. کد دستیابی: 2654. [نسخۀ خطی]. تألیف 903ق. تاریخ کتابت؟. گ. 43.ابن منظور. (1414 ق) لسان العرب. (ج . 12). بیروت: دار صادر. ص 578.اقبالی، معظمه. (1370). شعر و شاعری در آثار خواجه نصیرالدین طوسی (به انضمام مجموعه اشعار فارسی خواجه نصیر و متن کامل و منقح معیار الاشعار)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.بدر، کریم بخش. (قرن 11.) تحفه المؤمنین فیه تفسیر عمّ یتسائلون. مشهد: کتابخانۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی. شمارۀ ثبت 72256. [چاپ سنگی]. تألیف 1068ق. تاریخ کتابت 1322ق.جمالی اردستانی، جمالالدین محمد (ف 816 ق.) کشف الارواح. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شماره بازیابی4/9326. [نسخۀ خطی]. تألیف قرن 9. تاریخ کتابت 1239ق. گ. 58.یلمهها، احمدرضا (مصحح). (1391). تفسیر منظوم سورۀ یوسف راجی دزفولی. تألیف مرتضی سنادالاسلام. اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان.شاکر، محمود محمد (مصحح). (1413 ق). دلائل الاعجاز، تألیف عبدالقاهر جرجانی. جده: دارالمدنی.شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1386). مصیبتنامه. تألیف عطار نیشابوری. تهران: سخن.صفیعلیشاه، محمدحسن بن محمدباقر (ف 1316ق.) تفسیر صفی. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ ثبت 22707. [چاپ سنگی]. تألیف 1308ق. تاریخ کتابت 1308ق.صفیعلیشاه، محمدحسن بن محمدباقر. (بیتا). دیوان صفیعلیشاه. تهران: اقبال.طبسی، محمدعلی بن عبدالحسین (ف 1212ق.) تفسیر سورة الحمد و البقره. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی: 4/2616. [نسخۀ خطی]. تألیف قرن 13ق. تاریخ کتابت قرن 13ق.مدرس رضوی، سیدمحمدتقی. (1335). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تألیف شمسالدین محمد بن قیس رازی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.مظفرعلیشاه کرمانی، محمدتقی بن محمدکاظم. (ف 1215 ق.) بحرالاسرار. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ بازیابی 2318. [نسخۀ خطی] تألیف قرن 13ق. تاریخ کتابت قرن 14. گ. 194.کربن، هنری و عثمان اسماعیل یحیی. (1347). جامع الاسرار و منبع الانوار. تألیف سیدحیدر آملی. تهران: قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه.فتوحی رودمعجنی، محمود. «ایرانیان و آرمان قرآن پارسی»، در بخارا. ش. 133(مهر و آبان، 1398) صص 202- 168.کرباسی، عفت و برزگر خالقی، محمدرضا. (1387). مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. تألیف عزالدین محمود کاشانی. تهران: زوار.محیالدین عربی. (1407). الفتوحات المکیه. قاهره: المکتبة العربیه.ناصرعلیشاه، اسدالله بن محمود ایزدگشسب گلپایگانی. (ف1365ق.) اسرارالعشق. تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. شمارۀ ثبت: 108513. [چاپ سنگی]. تألیف قرن 14. تاریخ کتابت 1343ق.یزدانی، زینب. (1381). فیه ما فیه. جلالالدین محمد بلخی. تهران: عطار.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 365 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |