تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,301 |
تعداد مقالات | 15,995 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,428,969 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,174,930 |
رویکرد فمنیسم فوکویی: نگاهی به داستان «عروسک پشت پردۀ» صادق هدایت | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 12، دوره 76، شماره 247، شهریور 1402، صفحه 237-253 اصل مقاله (674.23 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.53504.3387 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه مظفری* 1؛ فیروزه عامری1؛ عفت السادات حسینی2 | ||
1گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
2گروه فلسفه هنر، دانشکده حقوق،الهیات وعلوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
برخی از نظریهپردازان فمنیسم بر این باورند که در تحلیل فوکو از مفهوم قدرت، مسئلۀ انقیاد یا غلبۀ جنسیتی به وضوع تبیین نشدهاست. از این رو، آنان به واسطۀ تلفیق مؤلفههای فوکویی قدرت با مفاهیم فمنیسم، رویکرد فمنیسم فوکویی را ابداع نمودهاند تا به مسئلۀ سلطه در روابط جنسیتی پاسخ قانع کننده-ای دهند. آنها معتقدند که جنسیت، مسئلهای ذاتی و بیولوژیکی نیست؛ بلکه توسط صاحبان قدرت یک جامعه، تولید و به سوژهها القاء میگردد. به همین دلیل سوژهها پس از پذیرش ایدهالهای زنانگی ساخته شده به عنوان گفتمانهای حقیقی، به طور داوطلبانه به خود-انضباطی میپردازند که همان اطاعت از نظام مردسالاری است. از این رو، فمنیستها میکوشند تا علیه هنجارهای زنانگی نهادینه شده مقاومت کنند و به زنان آزادی بخشند. پژوهش حاضر با هدف شناساندن مبانی این رویکرد به علاقمندان حوزۀ نقد ادبی و آشنا ساختن آنان با نظریهپردازان موجهای مختلف آن، میکوشد تا آگاهی مخاطبان را نسبت به نوینسازی قدرت مردسالار دو چندان سازد. همچنین نشان میدهد که چگونه صادق هدایت در داستان «عروسک پشت پرده»، با توصیف شیفتگی شخصیت اصلی داستان نسبت به زنِ مجسمه، بهطورضمنی ویژگیهای زن ایدهال جامعۀ نوین مردسالار را ترسیم کرده است. بهعلاوه بیان میکند وجود شخصیت دختری به نام درخشنده در این داستان حاکی از آن است که زنان جامعه به دنبال کشف گفتمانهای جنسیتی تولید شده هستند تا بتوانند با اِعمال قدرت انضباطی بر خود و محصور کردن خودشان در دستگاه سراسربین و با اعمال تکنیکهای القاء شده توسط نظام مردسالار برخود توجه مردان را جلب نمایند. | ||
کلیدواژهها | ||
فمنیسم؛ میشل فوکو؛ قدرت؛ مردسالاری؛ صادق هدایت | ||
مراجع | ||
هدایت، صادق (۱۳۳۱). سایه روشن، (چاپ دوم) تهران: چاپ سینا.
شاهین، شهناز ( ۱۳۸۳). دیدگاه های روانشناسانه درگرادیوا و عروسک پشت پرده. پژوهش ادبیات معاصر جهان ، ۱۷، ۲۰-۵.
Bailey, M.E. (1993). Foucauldian feminism Contesting bodies, sexuality and identity. Explorations of some Tensions between Foucault and Feminism, Edited by Caroline Ramazanoglu. London and New York: Routledge.
Bartky, Sandra Lee. (1988). Foucault, Femininity, and the Modernization of Patriarchal Power. Feminism & Foucault: Reflections on Resistance, Edited by Irene Diamond and Lee Quinby. Boston: Northeastern University Press.
Beauvoir, Simone de. (1953). The Second Sex. Translated by E. M. Parshley. London: Janathan Cape.
Bordo, Susan R. (1986). The Body and the reproduction of Femininity: A Feminist Appropriation of Foucault. Gender/Body/Knowledge: Feminist Reconstructions of Being and Knowing, Edited by Allison M. Jaggar & Susan R. Bordo. New Brunswick and London: Rutgers University Press.
Butler, Judith. (1999). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York and London: Routledge.
Cixous, Hélène. (1988). Sorties. Modern Criticism and Theory: A Reader, Edited by David Lodge. Harlow: Longman.
Clark, Zoila. (2008). The Bird that Came out of the Cage: A Foucauldian Feminist Approach to Kate Chopin’s The Awakening. Journal for Cultural Research, 4(12), 335-347.
Foucault, Michel. (1977). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Translated by Alan Sheridan. New York: Vintage Books.
Foucault, Michel. (1978). The History of Sexuality: An Introduction. Translated by Robert Hurley. New York: Pantheon Books.
Foucault, Michel. (1980). Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings 1972-197. Edited by Collin Gordon. New York: Pantheon Books.
Foucault, Michel. (1997). Society Must Be Defended: lectures at the college de France, 1975-76. Edited by Mauro Bertani and Alessandro Fontana. New York: Picador.
Gamble, Sarah. (1998). The Routledge Companion to Feminism and Postfeminist. London and New York.
Hartsock, Nancy. (1990). Foucault on Power: A Theory for Women? Feminism/Postmodernism, Edited by Linda J. Nicholson. New York and London: Routledge.
Hekman, Susan J. (1990). Gender and Knowledge: Elements of a Postmodern Feminism. Boston: Northeastern University Press.
Honderich, Ted. (1995). The Oxford Companion to Philosophy. New York: Oxford University Press.
Philp, Mark. (1983). Foucault on Power: A problem in Radical Translation. Political Theory, 11(1), 29–52.
Sawicki, Jana. (1986). Foucault and Feminism: Toward a Politics of Difference. Hypatia: A Journal of Feminist Philosophy, 1(2), 23-36.
Stoller, Robert J. (1968). Sex and Gender: The Development of Masculinity and Femininity. London: Karnac Books.
Weedon, Chris. (1987). Feminist Practice and Poststructuralist Theory. Oxford: Blackwell.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 463 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |