آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,361 |
| تعداد مقالات | 16,731 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,983,352 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,667,989 |
بررسی وتحلیل ویژگی‌های زبانی در نسخ خطی شروح شرف نامه نظامی گنجوی | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 5، دوره 77، شماره 249، شهریور 1403، صفحه 78-97 اصل مقاله (1.33 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.50036.3262 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم اقبالی* ؛ اباصلت احمدی دیزج؛ محمد خاکپور؛ محمدرضا عابدی | ||
| گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مشتاقان فرهنگ و ادب ایرانی همواره در کشورهایی مانند هند، پاکستان، افغانستان و ... در پی التذاذ ادبی و دریافت صحیح از متون فارسی بوده، در تفهیم آن‌ها اهتمام ورزیده و به شرح آثاری مثل شرفنامه نظامی گنجوی پرداخته‌اند. نگارندگان در این مقاله به روش کتابخانه‌ای به کاربرد واژه‌ها، ریخت‌شناسی نوشتاری و دستور زبان در نسخ خطی شروح شرفنامة نظامی گنجوی تأکید نموده با توجه به ویژگی‌های زبانی و سبکی آن‌ها را به دلیل هم-پوشانی و همسانی نثرشان توصیف می‌کنند. نتایج این بررسی بعد از معرفی مختصر نسخ خطی شروح شرفنامه به‌عنوان متون علمی- ادبی نشان‌دهندۀ آن است که همه شارحان با نگرش به محدوده مکانی آن‌ها، شبه‌قاره هند، بر زبان فارسی تسلط خوبی داشته و معانی و مفاهیم را با واژگان و جملاتی ساده، قابل‌فهم، صریح، روشن و منطبق با زبان معیار هند و حتی ایران آن زمان مستقیم انتقال داده‌اند. در عین ساده‌نویسی، از واژه‌های عربی و بومی یا اصطلاحات فنون ادبی و دیگر علوم و نیز آیات قرآنی و احادیث و عبارت‌های عربی بهره برده، از اطناب و زیاده‌گویی و کاربرد واژه‌های مترادف و پی‌درپی پرهیزکرده‌اند. علاوه بر این در شروح خطی مختصات دستوری مانند ترکیبات نحوی اضافی وصفی، ترکیبات و تکیه‌کلام‌های عربی، آیات و احادیث، افعل تفضیل، حروف و اسامی و افعال ساده و کهن استفاده‌شده و نثر آن‌ها را از یکدستی دور کرده است پس سبک آن‌ها ازنظر واژگان و ریخت‌شناسی، در مؤلفه‌های گزینش، ابداع و ساخت واژگان و رسم‌الخط بیشتر منطبق با ویژگی‌های نثر دوره غزنوی و سلجوقی (بینابین) بوده، نشانگر علمی بودن نثرآن‌هاست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ویژگی‌های زبانی؛ نسخ خطی شروح؛ شرف نامه؛ نظامی گنجوی | ||
| مراجع | ||
|
آرزو، سراجالدین علیخان (۱۲۹۳ق). شرح اسکندرنامه، با ۲۸۰ برگ به شماره ثبت ۲۰۹۹۵۱ و شماره ۱۸۷۸۶، نسخه خطی تهران: کتابخانه مجلس شورای اسلامی. «عم».
اکرم صاحب، محمد (قرن ۱۳). شرح اسکندرنامه، با ۹۴ برگ شماره نسخه: ۱/۱۸۷۵۸، تهران: نسخه خطی کتابخانه مجلس. «مجن».
بهار، محمدتقی (۱۳۸۶). سبکشناسی، چاپ نهم، ج 1 و 3، تهران: انتشارات امیرکبیر.
پهلوانشمسی، فاطمه و همکاران (1397). «تحلیلی بر رویکرد سبکی نسخۀ خطی شرح محبتنامۀ جامی»، دوفصلنامه پژوهشنامه نسخهشناسی متون نظم و نثر فارسی، دوره 3، شماره 7 صفحه 12۵-1۴8.
ثروتیان، بهروز (۱۳۶۸). شرفنامه نظامی گنجوی (شرح و توضیح). چاپ اول، تهران: انتشارات توس.
ترابی، سید محمد (۱۳۷۰). «حکیم نظامی مبتکر ساقینامه»، آشنا، سال اول، آذر و دی، شماره 2.
خاکپور، محمد و محمد مهدیپور و مهدی باقری (۱۴۰۰) «دیدگاههای بلاغی صهبایی در شرح سه نثر ظهوری»، نشریه علمی جستارهای نوین ادبی، شماره ۲۱۴، پاییز. دوره 54 شماره 3 صص 55-81
ستوده، غلامرضا (۱۳۸۶). مرجع شناسی و روش تحقیق در ادبیات فارسی، چاپ نهم، تهران: انتشارات سمت.
سرامی، قدمعلی (1393). از رنگ گل تا رنج خار؛ شکلشناسی داستانهای شاهنامه، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
شایگان‌فر، حمیدرضا (1393). «نقد تصحیح خمسۀ نظامی به کوشش بصیرمژدهی، در مقایسه با نسخههای مصحَّح وحید دستگردی و مسکو»، متنشناسی اصفهان، دوره ۶، شماره ۱، خرداد ۱۳۹۳، صفحه ۴۱-۶۰.
شمشیری، بابک و نوشادی، محمود رضا (۱۳۸۶). «مطالعات برنامه درسی» علمی-پژوهشی وزارت علوم، پاییز، شماره ۶ ص از ۵1 تا 78.
شمیسا، سیروس (۱۳۷۵). کلیات سبکشناسی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات فردوس.
علوی مقدم، مهیار (1389). «آسیبشناسی ساختار «شرح‌نویسی» در حوزه فهم ادبی»، فنون ادبی، شماره دو پاییز و زمستان، سال دوم، اصفهان، صص ۶۳-80.
غریب، رز (۱۳۷۸). نقد بر مبنای زیباشناسی، چاپ اول، ترجمه نجمۀ رجایی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
غلامحسینزاده غلامحسین وهمکاران (۱۳۸۷). «نقد و تحلیل شرحهای اسکندرنامه نظامی گنجوی»، ادبیات فارسی، پاییز 1387 ، دورۀ ۵، شمارۀ 19، صص 31-۵۵.
فتوحی محمود (۱۳۹۲). سبکشناسی، نظریهها، رویکردها و روشها، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.
فرشیدورد، خسرو (1382). عربی در فارسی، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
فرزاد عبدالحسین (1388). درباره نقد ادبی، چاپ پنجم، تهران: نشر قطره.
فؤادیان، محمدحسن و حاجی‌پور طالبی، جلیل (1397). «بررسی، تحلیل و معرفی سبک نسخه خطی شرح فارسی بر کافیه ابنحاجب» به نقل از سایت https://civilica.com/doc/902133
کریپندورف، کلوس (1378). تحلیل محتوا، چاپ پنجم، ترجمه هوشنگ نایب، تهران: انتشارات روش.
کمالی، آمنه و همکاران (1397). «بررسی محتوایی و سبکی نسخۀ خطی ترجمه و شرح رسالۀ طب‌القلوب»، زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج، سال دهم، بهار، شماره ۳۴ 106-131
مؤلفان (1382). ادبیات فارسی تخصصی پیشدانشگاهی، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات کتب درسی.
ناتل خانلری، پرویز (1378). دستورتاریخی زبان فارسی، چاپ چهارم، به کوشش عفت مستشارنیا، تهران: توس.
ناشناس (بیتا). شرح اسکندرنامه، با ۲۸۰ برگ، به شماره ثبت ۱/۱۴۲۰۷، تهران: نسخه خطی کتابخانه مجلس. «مجک»
نصیرالدین سفیانی، محمد (قرن ۱۲). شرح شرفنامه، با ۹۷ برگ، شماره ثبتی ج ۲۰۹۳۷۰، تهران: نسخه خطی کتابخانه مجلس. «مجس»
همایی، جلالالدین (۱۳۸۹). فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ سیام، تهران: مؤسسه نشر هما. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 413 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 170 |
||