دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,313
تعداد مقالات16,162
تعداد مشاهده مقاله52,726,158
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,393,216
هدائی, علیرضا, باقری, احمد, کاظمی مطلق, حمید. (1401). مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(28), 197-220. doi: 10.22034/law.2022.48198.3006
علیرضا هدائی; احمد باقری; حمید کاظمی مطلق. "مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 28, 1401, 197-220. doi: 10.22034/law.2022.48198.3006
هدائی, علیرضا, باقری, احمد, کاظمی مطلق, حمید. (1401). 'مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(28), pp. 197-220. doi: 10.22034/law.2022.48198.3006
هدائی, علیرضا, باقری, احمد, کاظمی مطلق, حمید. مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(28): 197-220. doi: 10.22034/law.2022.48198.3006

مطالعۀ تطبیقی قلمرو مفهومی تظاهر در حقوق اسلامی و آسیب‌شناسی بازتاب آن در قوانین کیفری ایران

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
مقاله 9، دوره 13، شماره 28، مهر 1401، صفحه 197-220    اصل مقاله (425.89 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2022.48198.3006
نویسندگان
علیرضا هدائی* 1؛ احمد باقری2؛ حمید کاظمی مطلق3
1دانشیار دانشگاه تهران،
2استاد دانشگاه تهران،
3دانشجوی دکتری فقه و حقوق پردیس البرز دانشگاه تهران
چکیده
مسئلۀ تظاهر در مبانی فقهی و شرعی در قامت و قالب خاص خود و در ردیف ریا آمده است که هم در قرآن و هم در روایات به‌عنوان خصلتی غیرقابل پذیرش از آن یاد شده است. آنچه در این پژوهش به‌عنوان هدف غایی تبیین شده، مسائل ناشی از تعمیم و سرایت تظاهر در همان قامت و قالب فقهی و شرعی در وادی تقنین و ابعاد کیفری موضوعه بدون مقدمه‌چینی لازم و انطباق‌پذیری ضروری است. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه و تنظیم شده، بیانگر این است که نفوذ تظاهر در قوانین و بازتاب آن در مصادیق کیفری با چالش‌هایی مواجه شده است. البته این چالش و تداخل، بیشتر در حوزۀ حقوق کیفری بروز و ظهور داشته است تا حقوق مدنی، چراکه در حقوق مدنی ارتباط بیشتری میان فقه و شرع با اصول حقوقی برقرار است و مصادیقی نظیر تظاهر در قالب تدلیس در نکاح و معاملات با مشکل کمتری روبرو است. اما در حوزۀ حقوق کیفری، استناد به تظاهر فقهی و شرعی سبب بروز مشکلاتی ازجمله تناقض با اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها به‌واسطۀ عدم تعریف دقیق از تظاهر، تظاهر به فعل حرام و غیره شده است که نیازمند بازبینی برخی از مواد قانونی و مقدمه‌چینی برای بهره‌گیری از مصادیق شرعی و فقهی در موازین حقوق کیفری موضوعه است.
کلیدواژه‌ها
تظاهر؛ تظاهر به فعل حرام؛ تظاهر در حقوق کیفری؛ ریا
مراجع
الف) فارسی

- کتاب‌ها

  1. قرآن کریم
  2. جابری عربلو، محسن، فرهنگ اصطلاحات فقه اسلامی، ج 2، (تهران: امیرکبیر، چ 1 ، 1362).
  3. حر عاملی، محمد‌بن حسن، وسایل الشیعه، ج 15، (قم: مؤسسۀ آل البیت (ع)، چ 1 ، 1370).
  4. حر عاملی، محمد‌بن حسن، وسایل الشیعه، ج 18، (قم: مؤسسۀ آل البیت (ع)، چ 1 ، 1370).
  5. حکیم، محمدسعید، المحکم فی اصول الفقه، ج 1، (قم: المنار، چ2 ، 1376).
  6. دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامۀ دهخدا، ج 1 ،(تهران: دانشگاه تهران، چ 1 ، 1385).
  7. سبحانی، جعفر، ارشاد العقول الی مباحث الاصول، ج 3، (قم: دارالضواء، چ بیچا، 1379).
  8. طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، عروه الوثقی، ج2، (قم: نشر مؤسسۀ السبطین علیه السلام العالمیه، چ 1 ، 1337ق).
  9. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، ج 4، (قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، چ10، 1384).
  10. طریحی، فخرالدین، مجمع‌البحرین، ج 1، (تهران: مرتضوی، چ1 ، 1375).
  11. فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، (تهران: دانشگاه تهران، چ24، 1395).
  12. کاتوزیان، ناصر، حقوق خانواده، ج 1، (تهران: میزان، چ 1، 1393).
  13. کامرانیان، عباس، نکته‌های قرآنی دربارۀ ریا، (قم: نور قرآن و اهل بیت (ع)، چ1، 1393).
  14. کلینی، یعقوب، اصول کافی، ج 2، (قم: نشر دارالکتب الاسلامیه ، چ4، 1407).
  15. اللیثی الواسطی، علی‌بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، ج1 (قم: دارالحدیث، چ1،  1376).
  16. محمدی، آرمان، صورت مشروح مذاکرات تصویب قانون اساسی و شورای بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 1، (تهران: ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی ادارۀ تبلیغات و انتشارات، چبیچا، 1390).
  17. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، ج 3، (تهران: امیرکبیر، چ3، 1391).
  18. مکارم شیرازی، ناصر، دائره‌المعارف فقه مقارن، ج 1، (قم: مدرسۀ علی‌بن ابی طالب، چ1، 1385).
  19. موسوی خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیله، (تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چ4 ، 1390).
  20. موسوی خمینی، سید روح‌الله، شرح چهل حدیث، (تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چ57، 1393).
  21. موسوی خمینی، سیدروح‌الله، تحریر‌الوسیله، ج 1، (قم: دارالعلم، چ6، 1409ق).
  22. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه، ج 3، (قم: مؤسسۀ دایره‌المعارف فقه اسلامی، چ1 ،1426ق).
 

- مقاله‌ها

  1. انواری، محمدرضا، «عوامل ساختاری شکل‌گیری تظاهر در ایران»، اسلام و مطالعات اجتماعی، ش 4 (1397).
  2. حبیب‌زاده، محمدجعفر، «مجازات عمل حرام و تعارض آن با قانونمداری در قانون اساسی ایران»، حقوق اساسی، ش 3 (1383).
  3. سلیمانی، ایران و نورمحمدی، محمدرضا، «بررسی فقهی تظاهر به فسق و فجور»، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، (1398).
  4. شاکری، ابوالحسن و مالدار، محمدحسن، «تظاهرغیرمسلمان به مصرف مسکر در فقه امامیه و حقوق ایران»، مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق، ش 41 (1399).
  5. شاکری، ابوالحسن و مالدار، محمدحسن، «جرایم ناشی از مصرف الکل توسط گردشگران خارجی غیرمسلمان در حقوق ایران»، برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری، ش 23 (1396).
  6. محمدی، رضا، «ریا و تظاهر»، آوا، معاونت فرهنگی قوۀ قضایی، ش 850، (1398).
  7. هاشمی، سید حسین و کوشا، جعفر، «بررسی تعارض اصل 167 قانون اساسی با اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها»، فصلنامۀ مفید، ش 26 (1380).
 

- قوانین

  1. حسنی معظم، یاسین، بررسی فقهی و حقوقی جرم تظاهر به فعل حرام موضوع مادۀ 638 قانون مجازات اسلامی، چ 1، (1398).
ب) عربی

  1. خویی، سید ابولقاسم، مبانی تکمله المنهاج، ج 1، (کربلا: مؤسسۀ تنظیم آثار آیت‌الله خویی، چ1 ، 1432ق).
  2. الرفاعی، محمد، القاموس البسیط فی معنای القرآن، ج 2، (بیروت: نشر البدیل، چ1، 1430ق).
  3. مرتضی، انصاری، المکاسب، ج 4، (قم: نشر مؤسسۀ دارالکتاب، چ3 ، 1368).
  4. نجفی، حسن، جواهرالکلام، ج 41، (بیروت: نشر داراحیاء التراث العربی، چ1 ، 1372).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 285
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 203


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب