تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,272 |
تعداد مقالات | 15,720 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,822,993 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,663,528 |
بررسی میزان نیاز سرمایی درختچه زرشک در ایران | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 12، دوره 28، شماره 87، اردیبهشت 1403، صفحه 264-249 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2023.53277.3045 | ||
نویسندگان | ||
حسن رضائی1؛ غلامعباس فلاح قالهری* 2 | ||
1استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه، افسری امام علی (ع)، تهران ، ایران | ||
2استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
شناخت پتانسیلهای اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاریهای اقلیمی آسیب میبیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بیدانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گلدهی تا نمو میوه رخ میدهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر میباشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمیگیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخصهای اعتبارسنجی مدلهای مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان میدهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر میباشد، از عملکرد بالاتری برخوردار میباشد. | ||
تازه های تحقیق | ||
شناخت پتانسیلهای اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاریهای اقلیمی آسیب میبیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بیدانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی بر اساس مدل ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، از آمار 18 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1987 تا 2017 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه استفاده شد. نتایج نشان داد که زرشک شش مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله گلدهی تا نمو میوه رخ میدهد. نیاز سرمایی درخت زرشک در ایستگاه های مختلف به میزان 1050 تا 1960 ساعت با توجه شرایط اقلیمی متغیر میباشد . مشاهدات میدانی نشان داد که زرشک بی دانه در صورت عدم تأمین نیاز سرمایی کافی رنگ کامل و تجاری به خود نمیگیرد. منطقه مورد مطالعه با توجه به مدل های ساعت سرمایی و واحد سرمایی یوتا، مورد پهنه بندی قرار گرفت که بر این اساس ایستگاه قاین و زاهدان بیشترین نیاز سرمایی را به خود اختصاص داده اند. بر اساس شاخصهای اعتبارسنجی مدلهای مختلف برآورد کننده نیاز سرمایی از معیار ریشه میانگین مربعات استفاده شد و نتایج نشان میدهد که مدل ساعت سرمایی(CH) با توجه به اینکه ریشه میانگین مربعات (RMSE) کمتر نسبت به مدل دیگر میباشد، از عملکرد بالاتری برخوردار میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
فنولوژی"؛ نیاز سرمایی"؛ ساعت سرمایی"؛ واحد یوتا"؛ "؛ زرشک؛ ایران | ||
مراجع | ||
احمدی، حمزه.، و عزیززاده، جواد. (1398). هواشناسی کشاورزی تجربی (راهنمای عملی). انتشارات هاوار، چاپ اول.
برنا، رضا.، و علیزاده، افسانه. (1395). پهنهبندی اقلیمی کشاورزی کشت مرکبات در استان خوزستان با روش تحلیل سلسله مراتبی، نشریه هواشناسی کشاورزی، 4(1):12-21.
خوشحال، جواد،. رحیمی، داریوش.، و مجد، مرضیه. (1391). تعیین مراحل فنولوژی و محاسبه نیازهای حرارتی گل محمدی منطقه برزک کاشان،جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، 24(4):179-170.
رضائی، حسن. (1398). ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر مناطق کشت زرشک در ایران، رساله دکتری اقلیمشناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
رضایی، حسن. (1400). تغییر اقلیم کشاورزی، انتشارات دانشگاهیان، تهران، ایران.
رضائی، حسن، پورزارع، مرتضی، فلاح قالهری، غلامعباس. (1400). تاثیر پارامترهای اقلیمی بر فنولوژی پسته با توجه به درجه روز در شهرستان گناباد، فصلنامه جغرافیا طبیعی، 13(52): 1-14.
رضایی، حسن، فلاح قالهری, غلامعباس. (1400). مکانیابی مناطق مناسب برای کشت زرشک در کشور ایران. جغرافیایی سرزمین, 18(72):101-118.
غریبی، خسرو. (1395). مدیریت ریسک و بیمه باغبانی. انتشارات پژوهشکده بیمه. چاپ اول. تهران.
فراهانی، حمیدرضا.(1394). راهنمای جامع و کاربردی باغبانی، انتشارات آموزش فنی و حرفه ای مزرعه زرین، چاپ اول. تهران.
فلاح قالهری غلامعباس., و احمدی، حمزه. (1396). بررسی روند تغییرات نیازهای سرمایی و طول مراحل فنولوژیک درخت سیب (مطالعه موردی: منطقه کرج). نشریه هواشناسی کشاورزی، 5(1):70-57.
ولاشدی، نوروز.، و سبزی پرور، علی اکبر. (1395). ارزیابی الگوهای برآورد نیاز سرمایی زمستانه با استفاده از دادههای مشاهدهای پدیده شناختی درخت سیب در ارومیه. علوم باغبانی ایران، 47(3):570-561. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 316 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 176 |