تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,272 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,898 |
بازنمایی گفتمان قدرت و جایگاه سوژه در رمان مرد گرفتار از محمود کیانوش | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
مقاله 11، دوره 75، شماره 246، اسفند 1401، صفحه 263-296 اصل مقاله (628.66 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2023.53353.3381 | ||
نویسندگان | ||
هیوا حسن پور* 1؛ تورج خسروی شعبانی2 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
چکیده تحلیل گفتمان ادبی، به تحلیل دادههای زبانی و فرازبانی متن ادبی برای رسیدن به مفاهیم و تعابیر متفاوت از آن گفته میشود. این پژوهش به شیوۀ توصیفی – تحلیلی به بررسی و تحلیل رمان مرد گرفتار از منظر تحلیل گفتمان حاکم بر آن پرداخته است. ضرورت انجام این پژوهش در آن است که نشان میدهد متن ادبی تنها دادههای زبانی و زیباییشناسانه نیست و میتوان از رهگذر دادههای زبانی و فرازبانی، تعابیر و برداشتهای متفاوتی از آن به دست داد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای انجام شده است. این داستان را از لحاظ گفتمان میتوان در سه بخش دستهبندی کرد: گفتمان غالب، گفتمان تازه و نافرجامی گفتمان تازه. گفتمان قدرت با تکصدا کردن زبان و جامعه و سرکوب گفتگو و دیگر ارتباطات، در جهت گسترش قدرت و تثبیت هرچه بیشتر آن گام مینهد که خود در ساخت جامعه و سوژههای همگون تأثیر فراوانی دارد. در نهایت، از آنجا که هیچ گفتمانی نمیتواند به تمامی خود را تثبیت کند، در تقابل با گفتمان غالب، گفتمانی تازه سر برمیآورد که شخصیت اول داستان آن را نمایندگی میکند. با تولید گفتمان تازه، که یکی از ملزومات آن هویت تازه است، سوژه هویت تازهای پیدا میکند و به تدریج گفتمان پیشین به حاشیه میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
مرد گرفتار؛ گفتمان غالب؛ گفتمان تازه؛ قدرت؛ هژمونی | ||
مراجع | ||
آسابرگر، آرتور (١٣٩٨). تحلیل گفتمان کاربردی: فرهنگ عامه، رسانهها و زندگی روزمره. ترجمۀ حسین پاینده. چاپ دوم، تهران: مروارید.
بامشکی، سمیرا (1391). روایتشناسی داستانهای مثنوی. تهران: هرمس.
پالتریج، برایان (1399). درآمدی بر تحلیل گفتمان. ترجمۀ طاهره همتی. چاپ دوم، تهران: نویسۀ پارسی.
تاجیک، محمدرضا و پریسا شکورزاده (1398). «تأملی بر امکان سوژۀ سیاسی با توجه به نظریۀ ارنستو لاکلائو». فصلنامۀ رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، دوره ۱۰، شماره ۳ (پیاپی ۵۷)، بهار.
تسلیمی، علی (1383). گزارههایی در ادبیات معاصر ایران (داستان)، تهران: اختران.
صابرپور، زینب و محمدعلی غلامینژاد (1388). «روابط قدرت در رمان شازده احتجاب». فصلنامۀ علمی - پژوهشی «پژوهش زبان و ادبیات فارسی». شمارۀ دوازدهم، صص. 124ـ٩9.
فالاسیری، آرش. «دموکراسی رادیکال و فراموشی ریشهها». سایت نقد اقتصاد سیاسی. https://pecritique.files.wordpress.com/2015/06/radical-democracy2.pdf (تاریخ دسترسی، ٢٠ دی ١٤٠٠).
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمۀ فاطمه شایسـتهپیـران و دیگـران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
کیانوش، محمود (١٣٤٣). مرد گرفتار. تهران: سازمان کتابهای جیبی.
لاکلائو، ارنستو (١٤٠٠). پوپولیسم: دربارۀ عقل پوپولیستی. ترجمۀ مراد فرهادپور و جواد گنجی. تهران: مرکز.
لاکلائو، ارنستو و دیگران (١٣٩٧). تحلیل گفتمان سیاسی. گردآوری و ترجمۀ امیر رضاییپناه و سمیه شوکتیمقرب. چاپ دوم، تهران: تیسا.
میلز، سارا (١٣٩٢). گفتمان. ترجمۀ فتاح محمدی. تهران: هزارۀ سوم.
میرعابدینی، حسن (1387). صد سال داستاننویسی ایران، ج1و2، تهران: چشمه.
هوارث، دیوید (١٣٩٧). گفتمان. ترجمۀ احمد صبوری. تهران: آشیان.
هوارث، دیوید (١٣٧٧). «نظریۀ گفتمان». فصلنامۀ علوم سیاسی، ترجمۀ علیاصغر سلطانی، سال اول، شمارۀ دوم، صص. ١٨٣-١٥٦.
یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (١٣٨٩). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 357 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |