تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,272 |
تعداد مقالات | 15,718 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,819,644 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,661,636 |
عملکرد حکومت صفویه پیرامون کانونها و مراکز شکلگیری افکار عمومی | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 8، دوره 13، شماره 32، مهر 1401، صفحه 147-171 اصل مقاله (465.36 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2022.43929.2158 | ||
نویسندگان | ||
علی منوچهری1؛ علیرضا کریمی* 2؛ مقصود علی صادقی3 | ||
1دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریز | ||
2دانشیار دانشگاه تبریز | ||
3دانشیار دانشگاه تربیت مدرس تهران | ||
چکیده | ||
افکار عمومی هرچند پدیدهای کهن است، اما مصطلح شدن آن به این نام و سپس بررسی علمی آن در دوران معاصر اتفاق افتاده است و در روزگاران پیشین بهصورت علمیِ امروزی رایج و موردنظر نبود اما واقعیت افکار عمومی، فارغ از اینکه چه نامی بر آن بگذاریم، چون بر مبنای وجود عامه مردم شکل میگیرد همیشه در جامعه ایران وجود داشته است. تصور تاریخیای که از حکومتهای استبدادی پیشامدرن وجود دارد این است که مردم در نزد آنها بهعنوان اساس تشکیل افکار عمومی از هیچ جایگاه و اهمیتی برخوردار نبودهاند و بنابراین حکومت هیچگونه تلاشی در راستای اغنای افکار عمومی و توجه به کانونهای شکلگیری آن نداشته است. در دوره صفوی اماکن سنتی تجمع مردم و شکلگیری افکار عمومیِ بازمانده از ادوار گذشته مانند مساجد و میادین وجود داشتند. در کنار این دو، مکان تازهشکلگرفته قهوهخانه و کارکرد متفاوت آن نیز حکومت را واداشته بود تا در مواجهه با آنها راهکارهای متفاوتی در نظر بگیرد. علاوه بر این حکومت صفویه نیازمند ترویج بنیادین تشیع و ایدئولوژی حکومتی خود نیز بود. در اینجا پرسشی که مطرح میشود این است که عملکرد حکومت صفویه در مواجهه با شرایط مذکور چگونه بود؟ پژوهش پیش رو بر آن است تا با ابتنا بر روش توصیفیتحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای رویکرد و عملکرد حکومت صفویه را در راستای نظارت و کنترل کانونهای شکلگیری افکار عمومی را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که حکومت صفویه بهعنوان یک حکومت استبدادی پیشامدرن در طول دوران قدرت خود ضمن توجه به افکار عمومی جامعه خود، بر آن بوده است تا مراکز و کانونهای شکلگیری و جهتدهی افکار عمومی را تحت کنترل و نظارت خود قرار دهد. برخی از مکانهای تجمع مردم مانند مساجد و میادین که از قبل وجود داشته و نیز قهوهخانهها را که پدیدهای نوظهور بهشمار میرفته است، بهصورت مستقیم و غیرمستقیم تحت کنترل و نظارت خود داشته و از برخی نهادها چون مدارس نیز در راستای گسترش و تقویت ایدئولوژی خود استفاده میکرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
صفویه؛ افکار عمومی؛ مسجد؛ مدرسه؛ قهوهخانه؛ میدان | ||
مراجع | ||
کتابها
مقالهها
منابع انگلیسی
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 272 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 246 |