دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,361
تعداد مقالات16,732
تعداد مشاهده مقاله53,985,414
تعداد دریافت فایل اصل مقاله16,670,410
ملائی توانی, علیرضا. (1401). مشروطه مبد‌أ تاریخ معاصر ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(32), 121-145. doi: 10.22034/jiiph.2022.51287.2318
علیرضا ملائی توانی. "مشروطه مبد‌أ تاریخ معاصر ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 32, 1401, 121-145. doi: 10.22034/jiiph.2022.51287.2318
ملائی توانی, علیرضا. (1401). 'مشروطه مبد‌أ تاریخ معاصر ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(32), pp. 121-145. doi: 10.22034/jiiph.2022.51287.2318
ملائی توانی, علیرضا. مشروطه مبد‌أ تاریخ معاصر ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(32): 121-145. doi: 10.22034/jiiph.2022.51287.2318

مشروطه مبد‌أ تاریخ معاصر ایران

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 7، دوره 13، شماره 32، مهر 1401، صفحه 121-145    اصل مقاله (432.28 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2022.51287.2318
نویسنده
علیرضا ملائی توانی*
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
در صد سال اخیر بر سر تعیین مبد‌أ تاریخ معاصر ایران اختلاف‎نظرهای فراوانی پدید آمده و این موضوع را به مسئله‎ای مناقشه‎آمیز تبدیل کرده است چنان‌که از رخدادهایی چون تأسیس حکومت صفویه، جنگ‎های ایران و روسیه، پادشاهی ناصرالدین شاه، انقلاب روسیه، کودتای 1299 و ... به‌عنوان مبد‌أ تاریخ معاصر ایران یاد شده است. بنابراین، مسئله اصلی این است که تاریخ معاصر ایران از چه زمانی آغاز می‎شود؟ کدام رویداد تاریخی ایران از چنان شایستگی و اهمیتی برخوردار است که بتوان آن را مبد‌أ تاریخ معاصر ایران شمرد و در دفاع از آن دلایل استواری اقامه کرد؟ نگارنده با روش توصیفی‌تبیینی و با رهیافتی انتقادی به بحث دربارۀ مهم‌ترین ایده‎های مطرح‌شده دربارۀ مبد‌أ تاریخ معاصر ایران می‎پردازد. نگارنده مدرنیته را عامل اصلی پدید آمدن جهان جدید و مبنای شکل‎گیری تاریخ معاصر می‎شمارد و معتقد است مدرنیته سرنوشت گریزناپذیر همۀ ملت‎های جهان است. در ایران مواجهه با مدرنیته از جنگ‎های ایران و روسیه آغاز شد؛ اما گسترده‎ترین سطح تغییرات و اصلاحات مدرن در جامعۀ ایران تنها به مدد مشروطیت رقم خورد. مشروطه تنها رخدادی بود که می‎توانست همۀ عرصه‎های حیات سیاسی، اجتماعی، فکری، مذهبی، اقتصادی ایران را دگرگون سازد و انسان ایرانی مدرن و تمدن جدید ایرانی را پدید آورد. از همین رو، مشروطیت مبد‌أ تاریخ معاصر ایران است.
کلیدواژه‌ها
دوره‎بندی تاریخی؛ تاریخ معاصر؛ مدرنیته؛ مشروطیت؛ ایران
مراجع
کتاب‎ها

  • آپتون، جوزف. ام. (1361)، نگرشی بر تاریخ ایران نوین، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران، نیلوفر.
  • آدمیت، فریدون (1394)، فکر آزادی و مقدمۀ نهضت مشروطیت، به اهتمام ابراهیم اشک‎شرین، تهران، نشر گستره.
  • آزبورن، پیتر (1380)، مدرنیته: گذار از گذشته به حال، از مجموعه مقاله‎های مدرنیته و مدرنیسم، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران، نقش جهان.
  • آوری، پیتر (1363)، تاریخ معاصر ایران از تأسیس تا انقراض سلسلۀ قاجاریه، ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی، تهران، عطائی.
  • اکبری، محمدعلی (1384)، چالش‎های عصر مدرن در ایران عهد قاجار، تهران، روزنامه ایران.
  • اونز، مری (1393)، تکوین جهان مدرن، ترجمۀ محمد نبوی، تهران، آگاه.
  • باومن، زیگمون (1380)، مدرنیته، از مجموعه مقاله‎های مدرنیته و مدرنیسم، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران، نقش جهان.
  • بهنام، جمشید (1375)، ایرانیان و اندیشۀ تجدد، تهران، فرزان روز.
  • بینا، علی‌اکبر (1337)، تاریخ سیاسی و دیپلماسی ایران، ج 1، تهران، دانشگاه تهران،.
  • پالمر، رابرت روزول (1352)، عصر انقلاب دموکراتیک (تاریخ سیاسی اروپا و امریکا از 1760 تا 1800)، ترجمۀ حسن فرهودی، ج 1، تهران، امیرکبیر.
  • پطروشفسکی، ایلیا پاولویچ (1359)، ایران‎شناسی در شوروی، ترجمۀ یعقوب آزند، تهران، نیلوفر.
  • پوپر، کارل (1376)، جامعۀ باز و دشمنان آن، ترجمۀ امیرجلال‎الدین اعلم، ج 1، تهران، نشر گفتاری.
  • پورحسین خونیق، ابراهیم (1394)، مشروطه به بیان تصویر، تهران، نشر اختر.
  • تاریخ جامع ایران (1393)، زیر نظر کاظم بجنوردی، ج 12، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی.
  • تکمیل همایون، ناصر (1391)، خاستگاه تاریخی ایل قاجار، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • تورن، آلن (1399)، دموکراسی چیست؟، ترجمۀ سلمان صادقی‎زاده، تهران، ثالث.
  • تیموری، ابراهیم (1332)، عصر بی‎خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، تهران، اقبال.
  • جعفریان، رسول (1370)، دین و سیاست در دورۀ صفوی، قم.
  • حائری، عبدالهادی (1368)، ایران و جهان اسلام: پژوهش‎هایی تاریخی پیرامون چهره‎ها، اندیشه‎ها و جنبش‎ها، مشهد، آستان قدس رضوی.
  • حلاج، حسن (1312)، تاریخ نهضت ایران، تهران، سلیمی.
  • دروویل، گاسپار (1367)، سفر در ایران، ترجمۀ منوچهر اعتمادمقدم، چاپ سوم، تهران، شباویز.
  • رحمانیان، داریوش (1391)، ایران بین دو کودتا (تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران از انقراض قاجاریه تا کودتای 28 مرداد)، تهران، سمت.
  • شارقی، حمدالله و دیگران (1353)، سیری در تاریخ فرهنگ ایران، اصفهان، ثقفی.
  • شمیم، علی‎اصغر (1372)، ایران در دورۀ سلطنت قاجار، تهران، ابن‌سینا.
  • صفا، ذبیح‎الله (1362)، تاریخ ادبیات در ایران، ج 5، تهران، کاویان.
  • طبری، احسان (بی‌تا)، فروپاشی نظام سنتی و زایش سرمایه‎داری در ایران، تهران، بی‎نا.
  • طبیبیان، محمد و دیگران (1391)، اندیشۀ آزادی (نگاهی از منظر اقتصاد سیاسی به تجربۀ ایران معاصر)، تهران، دنیای اقتصاد.
  • فراستخواه، مقصود (1373)، سرآغاز نواندیشی معاصر (دینی و غیردینی)، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  • قادری، حاتم (1378)، اندیشه‎های سیاسی در اسلام و ایران، تهران، سمت.
  • قائم‎مقامی، جهانگیر (1345)، ایران امروز: بررسی‎هایی درباره فرهنگ ملی ایران، تهران، شورای عالی فرهنگ و هنر.
  • قریشی، فردین (1384)، بازسازی اندیشۀ دینی در ایران، تهران، قصیده‎سرا.
  • قوزانلو، جمیل (1314)، جنگ‎های ایران و روس 28- 1827، تهران، طلوع.
  • کدی، نیکی آر (1381)، ایران دوران قاجار و برآمدن رضاخان (1304- 1175)، ترجمۀ مهدی حقیقت‎خواه، تهران، ققنوس.
  • گرانتوسکی و دیگران (1359)، تاریخ ایران از باستان تا امروز، ترجمۀ کیخسرو کشارزی، تهران، پویش.
  • گروه نویسندگان (1382)، انقلاب مشروطیت، ترجمۀ پیمان متین، با مقدمه ناصر تکمیل همایون، تهران، امیرکبیر.
  • گودرزی، غلامرضا (1386)، تجدد ناتمام روشنفکران ایران، تهران، اختران.
  • لمبتون، آ. ک. س (1375)، ایران عصر قاجار، ترجمه و گفتاری درباب ایران‎شناسی، سیمین فصیحی، مشهد، جاودان خرد5.
  • محبوبی اردکانی، حسین (1370)، تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، ج 1، تهران، دانشگاه تهران.
  • مدنی، جلال‎الدین (1362)، تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی2.
  • معتمد دزفولی، فرامرز (1390)، تاریخ اندیشۀ جدید ایرانی: سفرنامه‎های ایرانیان به فرنگ، تهران، دفتر اول.
  • ملکی، ابراهیم (1393)، شهدای روحانی مشروطه، تهران، نشر علم.
  • منوچهر هنرمند (1345)، پهلویسم مکتب نو، تهران، چاپ گیلان.
  • میرخلف‎زاده، حسین (2535)، سیری در تاریخ شاهنشاهی ایران از منشور کورش تا منشور شاهنشاه آریامهر، تهران، اقبال.
  • نجفی، موسی (1391)، فلسفۀ تجدد در ایران، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‎الملل.
  • نفیسی، سعید (1344)، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی تا پایان قرن دهم هجری، تهران، فروغی.
  • نفیسی، سعید (1368)، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در درۀ معاصر (مجلد اول از آغاز سلطنت قاجارها تا پایان جنگ نخستین با روسیه)، ج 1، تهران، بنیاد.
  • نورائی، مهرداد (1394)، انقلاب مشروطۀ ایران و انقلاب کبیر فرانسه، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • ورهرام، غلامرضا (1385)، نظام سیاسی و سازمان‎های اجتماعی ایران در عصر قاجار، تهران، معین.
  • هینس، والتر (1362)، تشکیل دولت ملی در ایران: حکومت آق قوینلو و ظهور دولت صفوی، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، تهران، خوارزمی.
  • یاسپرس، کارل (1363)، آغاز و انجام تاریخ، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی.
مقاله‎ها

  • جعفریان، رسول «مدخلی بر تاریخ معاصر ایران (سخنرانی حجت الالسلام رسول جعفریان)»، تاریخ معاصر ایران، شماره 1، 1376.
مجموعه مقاله‌ها

  • خاتمی، محمد (1384)، «بزرگداشت انقلاب مشروطه»، مجموعه مقالات و سخنرانی‎های همایش بزرگداشت مشروطه، تبریز، ستوده.
منابع انگلیسی

  • M. Roberts, (1980), The pelican history of the world, penguin, New York.
  • Abbas Amanat, (2017), Iran A Modern History, Yale University Press, New Haven & London.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 882
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 527


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب