دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات43
تعداد شماره‌ها1,268
تعداد مقالات15,626
تعداد مشاهده مقاله51,656,498
تعداد دریافت فایل اصل مقاله14,561,830
شمس, اسماعیل. (1401). تأثیر منازعات روسیه و عثمانی بر وضعیت ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) در جنگ جهانی اول با تکیه بر مطبوعات و اسناد. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(32), 51-76. doi: 10.22034/jiiph.2022.53016.2357
اسماعیل شمس. "تأثیر منازعات روسیه و عثمانی بر وضعیت ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) در جنگ جهانی اول با تکیه بر مطبوعات و اسناد". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 32, 1401, 51-76. doi: 10.22034/jiiph.2022.53016.2357
شمس, اسماعیل. (1401). 'تأثیر منازعات روسیه و عثمانی بر وضعیت ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) در جنگ جهانی اول با تکیه بر مطبوعات و اسناد', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(32), pp. 51-76. doi: 10.22034/jiiph.2022.53016.2357
شمس, اسماعیل. تأثیر منازعات روسیه و عثمانی بر وضعیت ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) در جنگ جهانی اول با تکیه بر مطبوعات و اسناد. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(32): 51-76. doi: 10.22034/jiiph.2022.53016.2357

تأثیر منازعات روسیه و عثمانی بر وضعیت ساوجبلاغ (مهاباد کنونی) در جنگ جهانی اول با تکیه بر مطبوعات و اسناد

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 4، دوره 13، شماره 32، مهر 1401، صفحه 51-76    اصل مقاله (373.74 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2022.53016.2357
نویسنده
اسماعیل شمس*
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران
چکیده
در جنگ جهانی اول شهر ساوجبلاغ، به کانون منازعه روسیه و عثمانی در آذربایجان تبدیل شد. علت این پدیده قرار گرفتن شهر در مسیری بود که آذربایجان را به وان و موصل متصل می‎کرد و می‎توانست سپاه متحد روسیه و انگلیس را به هم بپیوندد؛ به همین سبب روس‎ها برای کنترل آن تلاش زیادی می‎کردند. عثمانی‎ها نیز با همه قوا از ساوجبلاغ محافظت می‎کردند. پژوهش حاضر به دنبال این است تا به روش توصیفی‎تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که منازعات روسیه و عثمانی چه تأثیری بر وضعیت ساوجبلاغ داشت؟ یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که در دورۀ چهارسالۀ جنگ جهانی اول، هیچ شهری در ایران به اندازۀ ساوجبلاغ آسیب ندید؛ به نوعی که می‎توان ساوجبلاغ را مهم‎ترین قربانی جنگ دانست. این شهر، هشت بار توسط طرفین درگیر، اشغال شد و بسیاری از ساکنان آن کشته و آواره شدند. همچنین یکی از پیامدهای این وضعیت، حذف نوادگان عزیزخان مکری از هسته اصلی قدرت در ساوجبلاغ و تقویت خاندان قاضی بود که آینده ساوجبلاغ را تحت تأثیر قرار داد.
کلیدواژه‌ها
جنگ جهانی اول؛ ساوجبلاغ؛ منازعات؛ عثمانی؛ روسیه
مراجع
کتاب‌ها

  • اتحادیه، منصوره (1379)، رضاقلی‎خان نظام‎السلطنه؛ صورت‌جلسات، تهران، نشر تاریخ ایران.
  • اتحادیه، منصوره، شمس، اسماعیل، روحی، سعید (1395)، نفت چیاسرخ کرمانشاه، تهران، نشر تاریخ ایران.
  • اسکندربیگ منشی (1377)، عالم‎آرای عباسی، به کوشش دکتر اسماعیل رضوانی، تهران، دنیای کتاب.
  • اسکندربیگ منشی (1382)، عالم‎آرای عباسی، تصحیح ایرج افشار، تهران، امیرکبیر.
  • افشار [ادیب الشعراء]، عبدالرشید (1345)، تاریخ افشار، تصحیح پرویز شهریار و محمود رامیان، ارومیه، بی نا.
  • ایران و جنگ جهانی اول /اسناد وزارت داخله (1381)، به کوشش کاوه بیات، تهران، انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
  • باست، الیور (١٣٧٧)، آلمانی‎ها در ایران، تهران، شیرازه.
  • بسطامی، محمدطاهر (1380)، فتوحات فریدونیه، تهران، بی‌نا.
  • بیات، کاوه (1380)، «مقدمه»، نامه‎های ارومیه، تهران، فرزان روز.
  • پالمر، رابرت روزول (1384)، تاریخ جهان نو، ترجمه ابوالقاسم طاهری، تهران، امیرکبیر.
  • تیمورزاده، مصطفی (1380)، وحشت در سقز، تهران، شیرازه.
  • جنابدی، میرزابیگ (1378)، روضه‎الصفویه، تصحیح غلامرضا طباطبایی‎مجد، تهران، بنیاد موقوفات دکتر افشار.
  • حقی، اسماعیل (1370)، تاریخ عثمانی، ترجمه ایرج نوبخت، تهران، کیهان.
  • خسروزاده، سیروان (1397)، راه بی‌سرانجام، نگاهی به سرگذشت آسوریان در جنگ جهانی اول، تهران، شیرازه.
  • درویش پاشا (1321ق)، حدود ایرانیه دائر، استانبول، مطبعه احمد احسان.
  • دنسترویل، لیونل چارلز (1361)، سرکوبگر جنگل(خاطرات)، تهران، فرزان روز.
  • دیوان‌بیگی، رضاعلی (1351)، سفر مهاجرت در نخستین جنگ جهانی، تهران، چاپخانه بانک ملی.
  • روملو، حسن‎بیگ (1357)، احسن‎التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، بابک.
  • سپهر، احمدعلی (1336)، ایران در جنگ بزرگ، تهران، چاپخانۀ بانک ملی ایران.
  • سومر، فاروق (1371)، نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی، ترجمه احسان اشراقی و محمدتقی امامی، تهران، گستره.
  • سیوری، راجر (1372)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران، نشر مرکز.
  • شامی، نظام الدین (1363)، ظفرنامه، به کوشش پناهی سمنانی،تهران، بامداد.
  • شیبانی، عبدالحسین وحیدالملک (١٣٩٦)، خاطرات مهاجرت، تهران، شیرازه.
  • عیسوی، چارلز (1362)، تاریخ اقتصادی ایران، ترجمه یعقوب آژند، تهران، گستره.
  • فتاحی قاضی، قادر (1356)، «عبدالله خان مکر»، نشریه زبان و ادب فارسی، شماره 123.
  • قمی، قاضی احمد (1359)، خلاصه‌التواریخ، به تصحیح دکتر احسان اشراقی، تهران، دانشگاه تهران.
  • کتاب سبز (1362)، به کوشش رضاقلی‎خان نظام مافی، تهران، نشر تاریخ ایران.
  • کسروی، احمد (1378)، تاریخ هیجده‌سالۀ آذربایجان، تهران، امیرکبیر.
  • کسروی، احمد (1379)، انقلاب مشروطۀ ایران، تهران، امیرکبیر.
  • گزیده‌ای از اسناد کردستان، به کوشش اسماعیل شمس (1392)، تهران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی.
  • لیتن، ویلهلم (1368)، خاطرات لیتن، ترجمۀ پرویز صدری، تهران، نشر ایرانشهر.
  • مجد، محمدقلی (1387)، قحطی بزرگ، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
  • محمدکاظم وزیر مرو (1364)، عالم‎آرای نادری، تصحیح محمدامین ریاحی، تهران، علم.
  • محمودی، فرج‌الله (1375)، جغرافیای ایران، تهران، نشر ایران.
  • ملایی توانی، علیرضا (1378)، ایران و دولت ملی در جنگ جهانی اول، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
  • موسوی نامی، میرزا محمدصادق (1368)، تاریخ گیتی‌گشا، با مقدمه سعید نفیسی، تهران، اقبال.
  • مینورسکی، ولادیمیر (1381)، کردها نوادگان مادها، ترجمه جلال جلالی‎زاده، چاپ اول، تهران، ژیار.
  • نیکیتین، ب. (1356)، ایرانی که من شناخته‎ام، ترجمه فره‎وشی، تهران، کانون معرفت.
مقاله‌ها

  • اتحادیه، منصوره و سلامی، غلامرضا، «فرمانفرما در مقابله با عثمانی (1325-1326ق)»، تاریخ روابط خارجی، شماره 10، 1381.
  • رئیس‌نیا، رحیم، «نخستین تعرض خارجی به ایران در عصر مشروطه و واکنش مجلس شورای ملی به آن»، تاریخ روابط خارجی، شماره 23، 1384.
  • سلیمانیان مسلم و امینی، زلیخا، «بررسی و تحلیل تکاپوهای ایل مکری در مناسبات و تحولات سیاسی دورۀ افشاریه و زندیه (1148-1210)»، پژوهشنامه تاریخ‎های محلی ایران، شماره 18، 1400.
  • سلیمی، اسماعیل؛ صلحجو، جمیله؛ کریمیان، حسن، «ضرابخانه ساوجبلاغ مکری: شواهد تاریخی و سکه‌شناسی»، مطالعات باستان‌شناسی پارسه، شماره 13، 1399.
  • شمس، اسماعیل، «پژوهشی اسنادی در باب اوضاع ساوجبلاغ در کشمکش میان روسیه و عثمانی در جنگ جهانی اول»، اسناد بهارستان، شماره 2، 1390.
  • صالحی، نصرالله، واکاوی اقدامات درویش پاشا، در نخستین کمیسیون تحدید حدود ایران و عثمانی (166-1268ق)»، پژوهش‎های علوم تاریخی، شماره 2، 1396.
  • کریمیان، حسن؛ سلیمی، اسماعیل، «بازار ساوجبلاغ مکری، کانون تجاری عصر قاجاریه در شمال غرب ایران»، مطالعات ایران‌شناسی، شماره 10، 1397.
  • کلهر، محمد، «بررسی زمینه‎های تاریخی توسعه‌نیافتگی شهرهای کردنشین (با تکیه بر ساوجبلاغ مکری و سنندج)، دانشنامه، شماره 3، 1387.
  • بی‌نا، کوردستان میشینری، کردستان میشینری، شماره 12، 1915م.
  • مستوفی، میرزا محمدحسین، «آمار مالی و نظامی ایران در 1128ق. یا تفصیل عساکر فیروزی مآثر شاه سلطان حسین صفوی»، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، فرهنگ ایران زمین، جلد 20، 1353.
  • مؤمنی، محسن، «نخستین تاریخ فتوحات اسلامی در کردستان»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 84، 1383.
اسناد

  • اﺳﺘﺎدوخ :[estādukh] اداره اﺳﻨﺎد و ﺗﺎرﯾﺦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ.
روزنامه‌ها

  • ارشاد، انجمن، ایران، ایرانشهر، تبریز، تجدد، رعد، زبان آزاد، ستاره ایران، صبح صادق، مجلس ندای وطن، نوبهار، وقایع اتفاقیه.
مذاکرات مجلس

  • مشروح مذاکرات دورۀ سوم مجلس شورای ملی، جلسۀ 31، 16 جمادی‎الثانی 1333ق
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 945
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 390


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب