| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,361 |
| تعداد مقالات | 16,698 |
| تعداد مشاهده مقاله | 53,939,135 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 16,591,431 |
نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهری (مطالعه موردی: شهر اهواز) | ||
| جغرافیا و برنامه‌ریزی | ||
| مقاله 8، دوره 28، شماره 87، اردیبهشت 1403، صفحه 187-164 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2022.52206.3017 | ||
| نویسندگان | ||
| شهریار خالدی* 1؛ اسماعیل بخشی2؛ محمود احمدی3؛ عباسعلی داداشی رودباری4 | ||
| 1استاد آب و هواشناسی،گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
| 3دانشیار آب و هواشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 4دانشجوی پسادکتری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| از اثرات شهرنشینی، پدیده جزیره حرارتی شهری است که به دنبال آن دمای شهر بالا می رود و تقاضای انرژی برای خنک شدن افزایش می‌یابد. در این پژوهش نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهر اهواز در دوره گرم سال از سال 2000 تا 2015 میلادی با به‌کارگیری داده‌های سنجنده‌ی ماهواره لندست 7 و 8 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی تغییرات بیوفیزیکی سطح زمین در شهر اهواز از تغییرات شاخص تفاضل بهنجار شده‌ی پوشش‌گیاهی به روش آستانه‌ای توکانگا - تاگ بهره برده شد. با به‌کارگیری روش کریجینگ و پهنه بندی دمای اهواز افزایش آستانه‌های کمینه و بیشینه دمایی شهر اهواز نمایان شد که استمرار این تغییر می‌تواند منجر به تغییر اقلیم محلی شود. نتایج خودهمبستگی فضایی موران تاییدی آشکار بر رد فرضیه عدم ارتباط فضایی دمای سطح زمین اهواز است. ارزیابی نقشه‌های دمایی نشان داد هرچه از مناطق جنوبی به سمت مناطق شمالی پیش می‌رویم، به دلیل کاهش فضاهای سبز و افزایش زمین های بایر شاهد افزایش دما هستیم. بین مناطق مرکزی و حومه شهر اختلاف حرارتی تند وجود دارد، منطقه‌ی 8 به علت استقرار شرکت‌های صنعتی پایدارترین جزیره حرارتی در این منطقه از شهر را شکل داده است. مناطق مسکونی نسبت به مناطقی با کاربری صنعتی و بایر، تاثیر کم‌تری در ایجاد و گسترش جزایر حرارتی داشته است. | ||
تازه های تحقیق | ||
از اثرات شهرنشینی، پدیده جزیره حرارتی شهری است که به دنبال آن دمای شهر بالا می رود و تقاضای انرژی برای خنک شدن افزایش می‌یابد. در این پژوهش نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهر اهواز در دوره گرم سال از سال 2000 تا 2015 میلادی با به‌کارگیری داده‌های سنجنده‌ی ماهواره لندست 7 و 8 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی تغییرات بیوفیزیکی سطح زمین در شهر اهواز از تغییرات شاخص تفاضل بهنجار شده‌ی پوشش‌گیاهی به روش آستانه‌ای توکانگا - تاگ بهره برده شد. با به‌کارگیری روش کریجینگ و پهنه بندی دمای اهواز افزایش آستانه‌های کمینه و بیشینه دمایی شهر اهواز نمایان شد که استمرار این تغییر می‌تواند منجر به تغییر اقلیم محلی شود. نتایج خودهمبستگی فضایی موران تاییدی آشکار بر رد فرضیه عدم ارتباط فضایی دمای سطح زمین اهواز است. ارزیابی نقشه‌های دمایی نشان داد هرچه از مناطق جنوبی به سمت مناطق شمالی پیش می‌رویم، به دلیل کاهش فضاهای سبز و افزایش زمین های بایر شاهد افزایش دما هستیم. بین مناطق مرکزی و حومه شهر اختلاف حرارتی تند وجود دارد، منطقه‌ی 8 به علت استقرار شرکت‌های صنعتی پایدارترین جزیره حرارتی در این منطقه از شهر را شکل داده است. مناطق مسکونی نسبت به مناطقی با کاربری صنعتی و بایر، تاثیر کم‌تری در ایجاد و گسترش جزایر حرارتی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهرنشینی؛ جزیره حرارتی شهر؛ اهواز؛ خودهمبستگی فضایی موران؛ روش کریجینگ | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی (1395). آثار ترکیبات بیوفیزیکی در شکل گیری جزایر حرارتی شهری (مطالعه موردی شهر مشهد)، سنجش از دور و GIS ایران، سال هشتم، شماره سوم، صص 39-58.
احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی (1396). شناسایی جزایر حرارتی شهری مبتنی بر رویکردهای زیست‌محیطی (مطالعه موردی: کلان‌شهر اصفهان)، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 28، شماره 3، صص 1-20.
احمدی، محمود؛ عاشورلو، داوود؛ نارنگی‌فرد، مهدی (1394). تحلیل فضایی دمای شهر شیراز در فصول گرم و سرد با به‌کارگیری تحلیل‌های آماری و تصاویر ماهواره‌ای، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 30، شماره 2، صص 147-160
اسماعیل‌پور، نجما؛ اسمعیل‌پور، فاطمه؛ یامی، مجتبی؛ امیرعضدی، حسین (1400). بررسی رابطه تغییرات پوشش زمین و جزایر حرارتی با استفاده از الگوریتم تک پنجره و روش مفهومی درخت تصمیم (نمونه موردی: شهر اهواز)، جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 25، شماره 78، صص 41-21.
انتظاری، علیرضا؛ داداشی رودباری، عباسعلی؛ اسدی، مهدی (1394). ارزیابی خودهمبستگی فضایی تغییرات زمانی- مکانی جزایر گرمایی در خراسان رضوی، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 16، صص 125-146.
آروین، محمود؛ پوراحمد، احمد؛ زنگنه شهرکی، سعید (1396). ارزیابی زمین های بایر به‌منظور توسعه میان‌افزا نمونه موردی: شهر اهواز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال هفتم، شماره 26، صص 163-181.
پیری، عیسی؛ حسین زاده، اکبر، مرادی مفرد، سمیرا (1397). مکانیابی بهینه و ساماندهی فضایی – مکانی بیمارستان‌ها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS) (مورد مطالعه: شهر اهواز)، جغرافیا و برنامه ریزی، دوره 22، شماره 66، صص 57-35.
ترکاشوند، محمدقاسم (1395). آشکارسازی جزایر حرارتی شهر اراک مبتنی بر تحلیل های خودهمبستگی فضایی، فصل نامه آمایش محیط، شماره 35، صص 123-148.
شکیبا، علیرضا؛ ضیائیان فیروز آبادی، پرویز؛ عاشورلو، داوود ؛ نامداری، سودابه (1388). تحلیل رابطه کاربری و پوشش اراضی و جزیره حرارتی شهر تهران با استفاده از داده های +ETM، سنجش از دور GIS ایران، سال اول، شماره اول، صص 39-56.
صادقی‌نیا، علیرضا(1392). کاربرد تکنیک‌های خودهمبستگی فضایی در تحلیل جزیره حرارتی شهر تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 30، صص 67-90.
علوی‌پناه، سیدکاظم (1387). کاربرد فناوری اطلاعات در علوم زمین. تهران:دانشگاه تهران.
علوی پناه، سید کاظم؛ هاشمی دره بادامی، سیروس؛ کاظم زاده، علی (1394). تحلیل زمانی – مکانی جزیره حرارتی شهر مشهد با توجه به گسترش شهر و تغییرات کاربری – پوشش زمین، پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری، دوره 3، شماره 1، صص 1-17.
فتحی، الهام (1399). جمعیت شهری ایران و آینده‌ی آن با نگاهی به جمعیت کلان‌شهرها، پژوهشکده آمار، صص 1-15.
محمود زاده، حسن؛ پویان جم، آذر؛ امان زاده، فاطمه (1399). محاسبه دمای سطح زمین و استخراج جزایر حرارتی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست8 و الگوریتم پنجره مجزا در شهر ارومیه، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 24، شماره 73، صص 325-348.
معروف‌نژاد، عباس (1390). نقش کاربری‌های شهری در ایجاد جزایر حرارتی (مطالعه موردی: شهر اهواز)، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، سال سوم، شماره 10، صص 90-111. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 442 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 370 |
||
