تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,316 |
تعداد مقالات | 16,175 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,739,885 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,423,976 |
بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی و برآورد حجم آب قابلشرب آبخوان دشت کازرون با استفاده از تحلیلهای آماری، هدایت الکتریکی و GIS | ||
هیدروژئولوژی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 34-50 اصل مقاله (2.51 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2022.53992.1275 | ||
نویسندگان | ||
سمیه زارعی دودجی* 1؛ رحیم باقری2؛ هادی جعفری2 | ||
1استادیار، گروه آبشناسی و زمینشناسی زیستمحیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران. | ||
2دانشیار، گروه آبشناسی و زمینشناسی زیستمحیطی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران. | ||
چکیده | ||
افزایش جمعیت به همراه افزایش برداشت آب از منابع آب زیرزمینی و کاهش بارندگی، کاهش حجم آبخوانها در اکثر نقاط ایران را درپی داشته است. آبخوان آبرفتی کازرون با مساحت 082/695 کیلومترمربع یکی از آبخوانهای مهم استان فارس میباشد که بخش عمدهای از آب مورد نیاز شرب، کشاورزی و صنعت محدوده و همچنین آب شرب مورد نیاز بخشهای مجاور را تأمین میکند. بنابراین تعیین حجم آب قابل شرب آبخوان در این محدوده اهمیت بسزایی دارد. جهت بررسی تغییرات بارش و تأثیر آن بر روی منابع آب زیرزمینی از روش SPI استفاده گردید. در این مطالعه تغییرات تراز آب زیرزمینی در دوره سالهای 99-1379 با روشهای آماری و زمینآماری مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای آماری نوسان سطح آب زیرزمینی به همراه نقشه خطوط همتراز سطح آب زیرزمینی و خطوط هممقدار هدایت الکتریکی آبخوان ترسیم گردید. نتایج نشان داد میزان بیشینه افت آب زیرزمینی در منطقه 63/40 متر در بخش شمالی آن میباشد. بررسی HCA نوسانات سطح آب زیرزمینی در بازه زمانی 99-1379 نشان داد که نوسانات سطح آب زیرزمینی چاههای مشاهدهای منطقه در 6 شاخه اصلی قرار میگیرند. بر این اساس، چاههای مشاهدهای شماره 10 (خوشه 2) و 42 (خوشه 1) دارای بیشترین فاصله بین خوشهای با سایر چاههای مشاهدهای بوده و هر کدام در یک خوشه جداگانه قرار میگیرند که بر اساس خطوط همتراز و جهت جریان آب زیرزمینی هر دو چاه مشاهدهای در محل ورودی آب زیرزمینی به آبخوان قرار دارند. در امتداد سه خط در منطقه مقطع عرضی جهت تعیین عمق و نوع سنگ کف ترسیم گردید. نقشه خطوط همعمق سنگ کف با استفاده از اطلاعات سنگ کف در 145 نقطه منطقه ترسیم گردید. آبرفتهای دشت بر اساس بافت بدنه آبخوان به 5 زیرگروه A1، A2، B1، B2 و B3 تقسیمبندی گردید. جهت تدقیق پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان در 5 نقطه از محدوده آزمون پمپاژ انجام شد و مقادیر وزنی آبدهی ویژه آبخوان با استفاده از GIS محاسبه گردید. خطوط همهدایت الکتریکی آبخوان در سال 1399 بر اساس استاندارد آب شرب مؤسسه استاندارد ایران و براساس استاندارد آب شرب 2014 اروپا ترسیم گردید. درنهایت حجم آب آبخوان بر اساس اطلاعات عمق سنگکف، خطوط همتراز آب، خطوط همهدایت الکتریکی آبخوان، مرز آبخوان و آبدهی ویژه در GIS به میزان 2/326 میلیونمترمکعب محاسبه گردید که از این مقدار 55/91 میلیونمترمکعب آن دارای آب شرب با هدایت الکتریکی کمتر از 1000 میکروموس بر سانتیمتر و 1/249 میلیونمترمکعب آن دارای آب شرب با هدایت الکتریکی کمتر از 2500 میکروموس بر سانتیمتر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان کازرون؛ برآورد حجم آب آبخوان؛ تغییرات تراز آب زیرزمینی؛ HCA؛ GIS | ||
مراجع | ||
آقانباتی، ع.، زمینشناسی ایران. سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی. چاپ اول. تهران. 586 ص.
ابراهیمی خوسفی، ز.، ولی، ع.، قضاوی، ر.، خسروشاهی، م.، 1398. بررسی میزان تغییرات سطح ایستابی و حجم ذخایر آبی آبخوانهای غربی تالاب گاوخونی در دوره آماری 1370-1392. پژوهش آب ایران. (4)13: 113-123.
استاندارد ملی ایران، 1388. استاندارد آب آشامیدنی. مؤسسه استاندارد ایران. تجدید نظر پنجم. نشریه 1053.
اکرامی، م.، ملکی نژاد، ح.، اختصاصی، م. ر.، 1390، بررسی تأثیر خشکسالی اقلیمی بر آبدهی برخی از قنوات دشت یزد اردکان. همایش بینالمللی دانش سنتی مدیریت منابع آب، مرکز بینالمللی قنات و سازههای تاریخی آبی، یزد.
امور آب کازرون، 1376. گزارش حفاری چاههای اکتشافی و بهره برداری آهکی و چاههای پیزومتری آبرفتی منطقه کازرون به انضمام تغییرات کمی و کیفی آب شرب چاههای آهکی سربالش کازرون. سازمان آب منطقهای فارس.
حسامی، ع.، 1395. مطالعه تغییرات بارندگی و حجم آبهای زیرزمینی در دشت مریوان با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی. محیط زیست و مهندسی آب، (1)2: 13-24.
خدایی، ه.، جعفرزاده، ج.، اسدی، ا.، حسنیتبار، م.، 1394. بررسی تغییرات افت سطح تراز آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از روش زمینآماری IDW. کنفرانس و نمایشگاه مهندسی آب، دانشگاه شهید بهشتی، 25 و 26 مهر 1394، تهران.
خدری، ا.، کلانتری، ن.، 1398. تخمین آبدهی ویژه آبخوان با استفاده از روشهای مختلف و برآورد حجم قابل استحصال. هیدروژئولوژی، (2)4: 92-107.
زینتی، ن.، اسماعیلی، ع.، 1389. محاسبه حجم آبخوان آبرفتی (سفره آب زیرزمینی) دشت کرمان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). اولین کنفرانس بین المللی مدسازی گیاه، آب، خاک و هوا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، 23 و 24 آبان 1389، کرمان.
زارع چاهوکی، م. ع.، 1393. تجزیه و تحلیل دادهها در پژوهشهای منابع طبیعی با نرمافزار SPSS. چاپ دوم، سازمان جهاد دانشگاهی تهران، تهران، 312ص.
کلانتری، ن، ایرانی اصل، ا.، محمدی، ه.، 1401. بررسی کمی و کیفی آبخوان باغملک با استفاده از روش تحلیل آماری، روشهای هیدروشیمیایی و GIS. هیدروژئولوژی، (1)7: 24-11.
مقیمی، ه.، محمدزاده، آ.، عباس نوینپور، ا.، امینی، ع.، 1401. ارزیابی تغییرات سطح آب زیرزمینی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی؛ دشت قروه، استان کردستان). یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی، (16)31: 13-31.
مهندسان مشاور کنسولت و سابراکو، 1352. گزارش قرارداد تهیه طرح نهایی و اسناد مناقصه شبکه آبیاری و زهکشی منطقه کازرون. جلد دوم، زمینشناسی، ژئوفیزیک-حفاری چاه. تهران، خرداد ماه 1352.
یوسفوند، پ.، فاتحی مرج، ا.، بهرهمند، ع.، 1390. محاسبه حجم سفره های آب زیرزمینی از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، مطالعه موردی دشت سیلاخور استان لرستان. چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران. 13 اردیبهشت 1390. تهران.
یوسفیراد، م.، صفایی جزی، ر.، بخشایی، م.، 1387. حاسبة حجم آبخوان های آبرفتی (سفره های آب زیر زمینی) در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مطالعه موردی: دشت کمیجان اراک. همایش ژئوماتیک 87 و چهارمین همایش یکسانسازی نامهای جغرافیایی. 22 اردیبهشت 1387، سازمان نقشهبرداری کشور. تهران.
Bailey, R. T., Tavakoli, S., 2017. Method for estimating available groundwater volume of small coral islands. Hydrological Sciences Journal, 62(14): 2381-2392. FAO, 2014. European union (Drinking Water standard) regulation. S.I. No. 122. Maimoona, R., Kideok, K., Jin-Yang, L., 2019. Estimation of quantitative spatial and temporal distribution for groundwater storage in agricultural basin of Korea: implications for rational water use. Environmental earth sciences journal, 78(5):169. Todd, D.K., Mays, L.W., 2005. Groundwater Hydrology. Third Edition, John Wiley and Sons, Inc., Hoboken, New Jersey, 652 p. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 383 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 374 |