تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,298 |
تعداد مقالات | 15,883 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,116,573 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,887,923 |
تحلیل الگوی توزیع فضایی شاغلین بخش های عمومی و خصوصی در سطح شهرستان های ایران | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 2، دوره 28، شماره 87، اردیبهشت 1403، صفحه 45-21 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2022.52492.3026 | ||
نویسندگان | ||
محسن آقایاری هیر* 1؛ معصومه علیرضایی2؛ علی زارعی3 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تبریز | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد | ||
3دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد تبریز | ||
چکیده | ||
امروزه اشتغال یکی از مهمترین شاخص های توسعه در کشور به شمار می رود. تجزیه و تحلیل روند اشتغال و ساختار آن در سطح کشور و مناطق مختلف آن مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توان بالقوه ی بخشها و ترکیب آن در مناطق است،تا بتوان برنامه ریزی و اشتغالزایی متوازن و متعادلی را در هر یک از بخشها و مناطق محقق ساخت. این تحقیق به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی بوده و با هدف تحلیل الگوی فضایی توزیع شاغلان بخش های عمومی و خصوصی در شهرستان های ایران صورت گرفته است.جامعه آماری شامل397 شهرستان کشور ایران است که آمار و اطلاعات آن از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استخراج شده است.در این راستا پس از جمع آوری داده ها و بررسی های نظری شاغلین بخش های عمومی و خصوصی از بین مدلها و تکنیک های مورد برّرسی برای تحلیل فضایی، مدل همبستگی خودکار فضایی مبتنی بر شاخص Morans Iو مدلSpatial Statistics Tools، تحلیل لکه های داغ(Hot Spot Analysis With Rending) استفاده شده است. در پردازش و تحلیل داده ها و اطلاعات و نمایش نتایج از سیستم اطّلاعات جغرافیایی (GIS)استفاده شده است.نتایج تحلیل MoransI حاکی از آن است که الگوی توزیع شاغلین بخش های عمومی و خصوصی شهرستان های ایران،الگوی خوشه ای و به صورت متمرکز می باشد و اشتغال به صورت متعادل و یکنواخت در منطقه مورد مطالعه توزیع نشده است. همچنین در تجزیه و تحلیل لکه های داغ توزیع اشتغال بخش های عمومی و خصوصی مشاهده شد که بیشترین تجمع فضایی اشتغال)لکه های داغ( در تهران و شعاع تقریبا300 کیلومتری تهران متمرکز شده است(هر چند خود تهران باسطح اطمینان 95% متراکم است) و بقیه شهرستانها از توزیع متعادل تری برخوردارند و تمرکز مشاهده نمی شود. | ||
تازه های تحقیق | ||
امروزه اشتغال یکی از مهمترین شاخص های توسعه در کشور به شمار می رود. تجزیه و تحلیل روند اشتغال و ساختار آن در سطح کشور و مناطق مختلف آن مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توان بالقوة بخشها و ترکیب آن در مناطق است، تا بتوان برنامه ریزی و اشتغالزایی متوازن و متعادلی را در هر یک از بخشها و مناطق محقق ساخت. این تحقیق به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی بوده و با هدف تحلیل الگوی فضایی توزیع شاغلان بخشهای عمومی و خصوصی در شهرستانهای ایران صورت گرفته است. جامعة آماری شامل 397 شهرستان کشور ایران است که آمار و اطلاعات آن از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استخراج شده است. در این راستا پس از جمع آوری دادهها و بررسیهای نظری شاغلین بخش های عمومی و خصوصی از بین مدلها و تکنیکهای مورد برّرسی برای تحلیل فضایی، مدل همبستگی خودکار فضایی مبتنی بر شاخص Morans I و مدلSpatial Statistics Tools ، تحلیل لکههای داغ (Hot Spot Analysis With Rending) استفاده شده است. در پردازش و تحلیل دادهها و اطلاعات و نمایش نتایج از سیستم اطّلاعات جغرافیایی (GIS)استفاده شده است. نتایج تحلیل MoransI حاکی از آن است که الگوی توزیع شاغلین بخشهای عمومی و خصوصی شهرستانهای ایران ، الگوی خوشه ای و به صورت متمرکز می باشد و اشتغال به صورت متعادل و یکنواخت در منطقة مورد مطالعه توزیع نشده است. همچنین در تجزیه و تحلیل لکههای داغ توزیع اشتغال بخشهای عمومی و خصوصی مشاهده شد که بیشترین تجمع فضایی اشتغال)لکه های داغ( در تهران و شعاع تقریبا300 کیلومتری تهران متمرکز شده است (هر چند خود تهران با سطح اطمینان 95% متراکم است) و بقیة شهرستانها از توزیع متعادل تری برخوردارند و تمرکز مشاهده نمی شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل فضایی؛ اشتغال؛ الگوی توزیع؛ شهرستان های ایران | ||
مراجع | ||
امینی، علیرضا.(1396).تحلیل اجمالی وضعیت بازار کار فارغ التحصیلان دانشگاهی و ارائة اقدامات و راهکارهای لازم برای افزایش اشتغال پذیری آنها، معاونت امور اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه، انتشارات دفتر امور اقتصاد کلان، گزارش 121- 8.
اکبری،محمود.(1401). سنجش توسعه پایدار اجتماعی در کلانشهرهای ایران با استفاده از تکنیکهای ایداس و میرکا ، نشریة علمی جغرافیا و برنامهریزی، سال بیست و ششم ، شماره 79 ، بهار، صص 59-39.
اسمعیل پور، نجما ، دستا، فرزانه ، ایرجی، سمانه.)1394)، تحلیل توزیع فضایی کتابخانههای عمومی سطح شهر یزد، نشریة جغرافیا و برنامهریزی ، گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد، 19(52)، 24-1
توسلی، غلام عباس. (1375). جامعه شناسی کار و شغل، انتشارات سمت، تهران.
پاسبان، فاطمه .( 1385).عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر اشتغال زنان روستایی ایران. )1347تا 1383 (، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره 53 .
جوانشیری، مهدی، شایان،حمید.(1396). تحلیل فضایی مزیت نسبی اشتغال درگروههای عمدة شغلی استانهای کشور طی سالهای 85 و90، فصلنامه برنامهریزی منطقه ای، سال 7 ، شمارۀ پیاپی 27، پاییز،صص20- 1.
جوان، جعفر و عبداللهی، عبدالله. (1388). عدالت فضایی در فضاهای دوگانه شهری،تبیین ژئوپلتیکی الگوهای نابرابری در حاشیه کلان شهر مشهد، مجلة ژئوپلتیک ، شماره 18، صص 131-156
حکمت نیا، حسن؛ گیوه چی، سعید؛ حیدری، نوشهر؛ نیرو، مهری.(1390) . تحلیل توزیع فضایی خدمات عمومی شهری با استفاده از روش استانداردسازی دادهها تاکسونومی عددی و مدل ضریب ویژگی )مطالعة موردی: شهر اردکان ، پژوهشهای جغرافیای انسانی ، شماره 77 ، صص 179-165.
خبوک، طیبه.(1393)، ارزیابی توزیع فضایی خدمات شهری با رویکرد عدالت اجتماعی ، مطالة موردی: منطقه 3 بندرعباس، پایان نامة کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری ، دانشکده علوم اجتماعی و جغرافیا، دانشگاه یزد.
دل انگیزان، سهراب؛ امیریانی، پرستو، خالوندی، زینب .(1392)، بررسی رابطة بین تولید ملی و بیکاری در استانهای ایران بر اساس قانون اوکان)رهیافت دادههای تابلویی پویا( اولین همایش الکترونیکی ملی چشم انداز اقتصاد ایران، 23 آذرماه.
فنی،زهره، مولودی، جمشید، فرجی راد، خدر.(1393). تحلیل تطبیقی ساختار اشتغال شهری با تأکید بر متغیرهای اجتماعی و نظام برنامهریزی و مدیریت شهری، مطالعة موردی: کلانشهرهای تهران و مونترال، مطالعات شهری، شماره 6، بهار.صص 29- 17.
قره باغیان، مرتضی، (1376)، اقتصاد توسعه، جلد اول، نشر نی، تهران .
سعیدی، عباس، (1381 ). مبانی جغرافیای روستایی، چاپ چهارم، انتشارات سمت.
سرور، هوشنگ، سرور،رحیم، سربازگلی، سولماز.(1396). تحلیل وضعیت اشتغالِ بخشهای عمدة اقتصادی در شهرستانهای استان اردبیل، فصلنامة برنامهریزی منطقهای، سال هفتم ، شمارۀ پیاپی 28، زمستان،صص 94-81.
روستایی، شهریور، علیزاده یوالاری، شیوا . (1399). سنجش عدالت فضایی خدمات عمومی در بین شهرستانهای استان آذربایجان غربی، نشریة علمی جغرافیا و برنامهریزی، سال 24 ، شماره 71، بهار ، صص151-171.
روستایی، شهریور، بابایی، الی ناز،کاملیفر، زهرا. (1392). ارزیابی عدالت فضایی در پراکنش خدمات شهری، مطالعة موردی: کلانشهر تبریز ، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم ، شماره مسلسل دهم، زمستان ، صص.100-82.
شایان، حمید.(1380). تحلیل کمی روند رشد و تحولات اشتغال در استان خراسان در دهة 65-1355و 65-1375، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره 61.
شکوئی، حسین. (1390). اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، چاپ سیزدهم ، تهران: انتشارات . موسسة جغرافیایی و کارتو گرافی گیتاشناسی، ص 355
صیدایی، سید اسکندر، بهاری، عیسی، زارعی، امیر.(1391). بررسی وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران طی سالهای 1335-1389. راهبرد یاس، شماره 25، صص247-216 .
صباغ کرمانی، مجید، جمشیدی، رمضان. .(1380) تجزیه و تحلیل روند اشتغال و تغییرات ساختاری آن در بخش صنعت در استانهای مختلف کشور. فصلنامة پژوهشهای رشد و توسعه پایدار، شماره اول ،صص 16-4.
عسگری،علی.(1390)، تحلیلهای آمار فضایی با . ARC GIS انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران. ص 44.
غفاری فرد، محمد،خوش سیما،رضا.(1395). شناسایی بخشهای اقتصادی محرک ایجاد اشتغال در استانهای مختلف ایران و چشم انداز آن (رهیافت انتقال– سهم(. فصلنامة سیاستهای مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 14 ، تابستان. صص 32-7.
فرجی سبکبار،حسنعلی.(1392).تحلیل اختلافات فضایی فعالیت)اشتغال و بیکاری( در نواحی روستایی ایران، فصلنامة اقتصاد فضا و توسعة روستایی، سال دوم، شماره ٤، زمستان ، پیاپی ٦، صص24- 3.
کریمیان بستان، مریم و رجبی، آزیتا.(1389). تحلیل عدالت اجتماعی در شهر با تاکید بر نابرابریهای آموزشی: شهر زاهدان، فصلنامة جغرافیایی سرزمین، علمی _پژوهشی، سال هفتم، شماره 26 ، صص 91-102.
کلانتری، خلیل.(1380). توسعة منطقه ای : نظریهها و تکنیک، چاپ خوش بینی : تهران
مومنی،فرشاد. (1378). اندیشة فقر وغنا به مثابه یک الگوی راهگشا برای توسعة ملی، معاونت صنایع و توسعه روستایی ، وزارت جهاد سازندگی
مصیب زاده، علی، مظفری نیا ،اسماء،شبستر،محسن. (1400). تحلیلی بر نابرابریهای فضایی و سنجش وضعیت توسعة منطقهای در استانهای ایران، فصلنامة جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دهم ، شماره 40 ، زمستان ،صص 71-84 .
مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن .
مرکز آمار ایران.(1395) .نتایج آمارگیری نیروی کار.
مشکینی، ابوالفضل ، صدیقه ، لطفی، احمدی کردآسیابی، فرزانه. (1393). ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در عدالت فضایی میان نواحی شهری (مطالعة موردی: شهر قائمشهر نشریه : برنامه ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی(، سال:1393 ، دوره:18 ، شماره:2، صص174-153
مهاجرانی،علی اصغر.1377 تبیین تفاوتهای اشتغال و بیکاری در استانهای اصفهان،گیلان و کهگیلویه و بویراحمد )ارائه یک الگوی فضایی(، رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
هاروی، دیوید. 1379. عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ حسامیان و محمدرضا حائری، بهروز منادی زاده، چاپ دوم، تهران، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.
یزدانی، محمد حسن، فیروزی مجنده، ابراهیم. (1396). بررسی توزیع فضایی کاربریهای عمومی از منظر عدالت فضایی مطالعة موردی: شهر اردبیل ، نشریة علمی جغرافیا و برنامهریزی، سال 21 ، شماره 61 ، پاییز ،صص 383-363.
یزدخواستی، بهجت، احمدی، وکیل.1386. بررسی وضعیت فعالیت و اشتغال زنان در ایران با تاکید بر سرشماری1385 ، فصلنامة مطالعات زنان، سال اول، شماره 3، صص 12-22 . | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 294 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 324 |