آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,224 |
| تعداد مقالات | 15,034 |
| تعداد مشاهده مقاله | 50,537,657 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,634,126 |
بررسی پاردوکس و کارکردهای آن در بیان تجربۀ وحدت وجود در شعر عهد تیموری | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 7، دوره 75، شماره 245، شهریور 1401، صفحه 125-148 اصل مقاله (679.79 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2022.44925.3040 | ||
| نویسندگان | ||
| رمضان تفسیری1؛ حمید طاهری* 2 | ||
| 1دانشجوی دکترای ادبیات عرفانی دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران. | ||
| 2دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی،دانشکدۀ ادبیات،گروه زبان وادب فارسی، قزوین، ایران. | ||
| چکیده | ||
| عرفا برای تبیین اندیشه‌ها و تجارب عرفانی و انتقال این مفاهیم به دیگران و اقناع مخاطبان خویش، از ظرفیت‌های هنری زبان در قالب بیان پارادوکسی و متناقض‌نمایی بهره برده‌اند. عارفان تجارب عرفانی خود را فراتر از حدّ تقریر و توصیف می‌دانند و عده‌ای نیز بیان و توصیف آن را حتی ناممکن می‌شمارند. این حقایق و معارف بنا به احوال سالک، بسیار متفاوت و متغیر خواهند بود؛ اما آنچه هست اینکه چرا بازتاب این موارد در ساخت زبان به‌راحتی امکان‌پذیر نیست و اصولاً چرا پس از بازتاب زبانی آن‌ها، گزاره‌های حاصل، غیر قابل درک به‌نظر می‌رسند و در برخورد اول گاه متناقض و خلاف عادت جلوه می کنند که می‌توان متناقض‌گونگی را از ویژگی تجربه عرفانی محسوب نمود. شعر عرفانی و هنری حوزه هرات عهد تیموری، یکی از شاهکارهای ادب عرفانی در ادوار گذشته به شمار می رود که در گسترش و رونق بخشیدن عرفان تعلیمی نقش بارز دارد که متاسفانه جلوه‌های مفاهیم عرفانی و ابزار بیانی آن، کم‌تر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است و شهرت آن بیشتر در تجلی هنر است. این پژوهش، کارکرد پارادکس را به عنوان یک ابزار بیانی زبان عرفان تبیین نموده و نقش آن را در بازخوانی تجربه وحدت وجود در شعر عرفانی حوزه هرات برجسته ساخته‌است. حاصل بدست آمده از این تحقیق، عبارت از آن است که ابزار بیانی متناقض‌نما، با توجه به تناقض‌نمائی تجربه .وحدت وجود و شرایط گوینده و مخاطب جامعه عهد تیموری در حوزه هرات، یکی از بهترین و زیباترین شیوۀ بیان هنرمندانه و عارفانه است. | ||
تازه های تحقیق | ||
| ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پارادوکس؛ تجربه وحدت وجود؛ بیان‌ناپذیری؛ شعر عرفانی حوزه هرات | ||
| مراجع | ||
|
ابن خلدون، (1352)، مقدمه تاریخ ابن خلدون، ج 1، ترجمۀ محمدپروین گنابادی، تهران: بیجا.
ابن‌عربی، محمدبنعلی، (1367)، رسائل ابن‌عربی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات نجیب مایل هروی، تهران، مولی.
استیس، والتر، (1388)، عرفان و فلسفه، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران، سروش.
اسکندر بیگ منشی، (1364)، تاریخ عالم‌آرای عباسی، تصحیح و مقابله شاهرودی، تهران، طلوع.
آملی، سیدحیدر، (1367). جامع‌الاسرار و منبع‌الانوار، تهران: علمی و فرهنگی
باباطاهر عریان، (1397). کلمات قصار باباطاهر. شرح ابراهیم دینانی. تألیف امیر اسماعیلی و همکاران. قم: نورسخن.
بسحق، مولانا جلالالدین، (1382)، کلیات بسحق اطعمه شیرازی، به تصحیح منصور رستگار فسایی، تهران: میراث مکتوب.
پرادفورت، وین، (1383)، تجریۀ دینی، ترجمه عباس یزدانی، قم، طه.
پورنامداریان، تقی، (1367)، رمز وداستان‌های رمزی در ادب فارسی، چاپ دوم، تهران: مطالعات علمی وفرهنگی.
پیتر، والتر، (1396)، سبک. ترجمه رحیم کوشش. تهران: سبزان.
جامی، عبدالرحمن، (1381)، نقدالنصوص فی شرح نقش الفصوص، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات ویلیام چیتیک و پیشگفتار جلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن فلسفۀ ایران.
جامی، نورالدین عبدالرحمن، (1370)، مثنوی هفتاورنگ، تصحیح مرتضی مدرس گیلانی، چاپ ششم، تهران: گلستان کتاب.
جهانگیری، محسن، (1375)، محیی‌الدین ابن‌عربی چهرۀ برجسته جهان اسلام، تهران: دانشگاه تهران.
چناری، امیر، (1377)، متناقض‌نمایی در شعر فارسی، تهران، فرزان روز.
حافظ، شمسالدین محمد، (1390)، دیوان، بهتصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران، جاویدان.
خیالی، احمد، (1352)، دیوان خیالی، تصحیح عزیز دولتآبادی، تبریز: موسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
داد، سیما، (1385)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ سوم، تهران، مروارید.
دیچز، دیوید، (1375)، شیوههای نقد ادبی، ترجمه: غلامحسین یوسفی و محمدتقی صوفیانی، تهران، علمی.
راسل، برتراند، (1375)، عرفان و منطق، ترجمه: نجف دریابندری، چاپ چهارم، شرکت سهامی کتابهای جیبی.سعدی، مصلحالدّین، (1381)، کلیات، به تصحیح فروغی، چاپ سوم، تهران، طهوری.
سنایی، مجدودبن آدم، (1377)، حدیقه‌الحقیقه و شریعه‌الطریقه، به تصحیح مدرس رضوی، چاپ هفتم، تهران: دانشگاه تهران.
شفیعیکدکنی، محمدرضا، (1390)، موسیقی شعر، چاپ چهارم، تهران، آگاه.
شیبی، کامل مصطفی، (1387). تشیع و تصوف تا آغاز سدۀ دوازدهم هجری، ترجمۀ علیرضا ذکاوتی، تهران: امیرکبیر.
صائب تبریزی، (1390)، کلیات دیوان، به کوشش محمد قهرمان، تهران، علمی و فرهنگی.
صفا، ذبیح‌الله، (1370)، تاریخ ادبیات درایران، چاپ چهارم، ج4، تهران: فردوس.
عصمت، فخرالدین، (1366)، دیوان عصمت بخارائی، تصحیح احمد اکرمی، تهران: تالار کتاب.
غزالی، ابوحامد محمد، (1367)، مشکوهالانوار، ترجمه صادق آیینهوند، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
فروم، اریک، (1394)، زبان ازیادرفته. ترجمۀ ابراهیم امانت. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی.
فولادی، علیرضا، (1391)، طنز در زبان عرفان، تهران، سخن.
قاسم انوار، علیبننصیر، (1337)، کلیات قاسمانوار، تصحیح سعیدنفیسی، تهران: کتابخانه سنایی.
کاتبی ترشیزی، محمدبن عبدالله، (1382)، دیوان غزلیات، تصحیح تقی وحیدیان کامیار و دیگران، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
کینگزلی، پیتر، (1385)، زوایای تاریکِ حکمت، ترجمه دلآرا قهرمان و شراره معصومی، چاپ دوم، تهران، سخن.
لویزن، لئونارد و دیگران، (1386)، میراث تصوف، ترجمه مجدالدّین کیوانی، چاپ دوم، تهران، مرکز.
محمد رضایی، محمد و دیگران، (1381)، جستارهایی در کلام جدید، تهران، سمت.
محمودیان، فاطمه، (1388)، پارادوکس در شعر معاصر، تهران، فراگفت.
مستملی بخاری، اسماعیل، (1379)، شرحالتعرف لمذهبالتصوف، تصحیح محمد روشن، تهران، اساطیر.
مولانا، جلالالدین محمد بلخی، (1380)، مثنوی، به کوشش محمد استعلامی، چاپ ششم، تهران، زوار.
میرصادقی (ذوالقدر)، میمنت، (1376م)، واژهنامۀ هنر شاعری، چاپ دوم، تهران، مهناز.
نصیریجامی، حسن، (1393)، حوزه هرات و شعر فارسی، تهران: مولی.
نظامی، الیاسبنیوسف، (1389)، هفتپیکر، به تصحیح بهروز ثروتیان، چاپ دوم، تهران، امیرکبیر.
نویا، پل، (1372)، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
مقالات
پاینده، حسین، (1369)، «مبانی فرمالیسم در نقد ادبی»، کیهان فرهنگی، سال هفتم، شمارۀ 3، صص30- 26.
چناری، امیر، (1374)، «متناقض‌نمایی در ادبیات فارسی»، نشریۀ کیان، شماره27، صص68-71.
فعالی، محمدتقی، (1381)، «زبان عرفان»، نشریۀ قبسات، شماره 24: صص59-69.
کریمی، امیربانو، (1385)، «تجربۀ عرفانی و بیان پارادوکسی؛ تجربۀ دیدار با خدا در سخن»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دورۀ 57، شمارۀ 3، صص 42- 21.
میرباقری فرد، علیاصغر و معصومه محمدی، (1394)، «عبارت و اشارت در زبان عرفان». دوفصلنامه پژوهشنامه عرفان. شماره 15. صص 193-216.
وحیدیان کامیار، تقی، (1376)، «متناقض‌نما (paradox) در ادبیات»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال بیست و هشتم، شمارۀ 3 و 4، صص 294- 271.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 379 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 398 |
||