دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات43
تعداد شماره‌ها1,229
تعداد مقالات15,073
تعداد مشاهده مقاله50,609,725
تعداد دریافت فایل اصل مقاله13,701,433
علیان, فاطمه, کثیری, مسعود, سنگاری, اسماعیل, احمدی, نزهت. (1401). طب عامیانه و بسترهای اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در عصر صفوی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(31), 95-120. doi: 10.22034/jiiph.2022.49214.2278
فاطمه علیان; مسعود کثیری; اسماعیل سنگاری; نزهت احمدی. "طب عامیانه و بسترهای اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در عصر صفوی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 13, 31, 1401, 95-120. doi: 10.22034/jiiph.2022.49214.2278
علیان, فاطمه, کثیری, مسعود, سنگاری, اسماعیل, احمدی, نزهت. (1401). 'طب عامیانه و بسترهای اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در عصر صفوی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 13(31), pp. 95-120. doi: 10.22034/jiiph.2022.49214.2278
علیان, فاطمه, کثیری, مسعود, سنگاری, اسماعیل, احمدی, نزهت. طب عامیانه و بسترهای اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در عصر صفوی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 13(31): 95-120. doi: 10.22034/jiiph.2022.49214.2278

طب عامیانه و بسترهای اجتماعی فرهنگی مؤثر بر آن در عصر صفوی

فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
مقاله 6، دوره 13، شماره 31، تیر 1401، صفحه 95-120    اصل مقاله (466.73 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2022.49214.2278
نویسندگان
فاطمه علیان1؛ مسعود کثیری* 2؛ اسماعیل سنگاری3؛ نزهت احمدی4
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهان
2استادیار دانشگاه اصفهان
3دانشیار دانشگاه اصفهان
4دانشیار دانشگاه اصفهان
چکیده
طب عامیانه در دورۀ صفویه، از برخی زمینه‎ها و بسترهای متعدد معرفت‎شناختی، فرهنگی و اجتماعی تأثیر پذیرفت. از یک طرف، خصلت‎های فکری و فرهنگیِ دیرپا، تثبیت‎شده و تاریخی، وضعیت جامعۀ ایرانِ عصر صفوی را به‎مثابۀ جامعه‎ای پیشامدرن تثبیت می‎کرد و از جانب دیگر، وقوع برخی تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در این دوره، بر وضعیت فرهنگی، نظام باورها، جهان‎بینی‎ها و هنجارها و اعمال طبقات اجتماعی در بستر زندگی روزمره تأثیر می‎گذاشت. این دو مولفۀ کلان به‎صورت مستقیم و غیرمستقیم، بر وضعیت طب عامیانه در این دوره تأثیر گذاشتند. فرضیۀ این پژوهش این است که طب عامیانۀ دورۀ صفوی، به‎صورت هم‎زمان از مؤلفه‎هایی هم‎چون اسطوره‎ای بودن جامعه، اتکا بر کیهان‎شناسیِ پیشامدرن، غلبۀ علوم غریبه و رویکردهای مبتنی بر طالع‎بینی، رواج گستردۀ خرافه‎گرایی و هم‎چنین وضعیت ساختاریِ علوم، تأثیر پذیرفت. تلاش می‎شود تا به روشی تحلیلی، این مسئله تبیین شود که بسترهای مهم و تأثیرگذار بر وضعیت طب عامیانۀ عصر صفوی، از کدام زمینه‎های معرفت‎شناختی، فرهنگی و اجتماعی تأثیر پذیرفت.
کلیدواژه‌ها
طب عامیانه؛ صفویه؛ بسترهای فرهنگی؛ اجتماعی؛ خرافات
مراجع
کتاب‌ها

  • آرمسترانگ، کارن (۱۳۹۰)، تاریخ مختصر اسطوره، ترجمۀ عباس مخبر، تهران، مرکز.
  • ابن‎خلدون، عبدالرحمن (۱۳۴۵)، مقدمه ابن‌خلدون، ترجمه پروین گنابادی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
  • الگود لوید، سیریل (۱۳۵۷)، طب در دوره صفویه، ترجمه محسن جاویدان، تهران، نشر دانشگاه تهران.
  • اسماعیل‎پور، ابوالقاسم (۱۳۷۷)، اسطوره بیان نمادین، تهران، سروش.
  • الگود لوید، سیریل (۱۳۷۱)، تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه باهر فرقانی، تهران، امیرکبیر.
  • اولئاریوس، آدام (۱۳۶۳)، سفرنامه اولئاریوس، ترجمه احمد بهپور، تهران، ابتکار.
  • جانب‌اللهی، محمدسعید (۱۳۹۰)، پزشکی سنتی و عامیانه مردم ایران، تهران.
  • دلاواله، پیتر (۱۳۴۸)، سفرنامۀ پیترو دلاواله، ترجمۀ شجاع‎الدین شفا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۹۱)، حاشیه بر ترجمه اوستا، تهران.
  • خوانساری، آقا‎ جمال. (۱۹۷۶)، کلثوم ننه، تهران، مروارید.
  • حاجی خلیفه (بی‌تا)، کشف‌الظنون عن اسامی‌الکتب و الفنون، دار الاحیا التراث العربی، بیروت.
  • شاردن، ژان (۱۳۳۵)، سیاحت‌نامۀ شاردن، ترجمۀ اقبال یغمایی، تهران، توس.
  • شمس اردکانی، محمدرضا و دیگران (۱۳۹۰)، گذری بر دانش پزشکی مردمی ایران، صهبای دانش با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران.
  • شیبی، کامل مصطفی ‎(۱۳۸۵)، تشیع‎ و تصوف‎ تا آغاز سدۀ دوازدهم هجری، ترجمه علی‌رضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، امیر کبیر.
  • کارری، جملی (۱۳۴۸)، سفرنامۀ کارری، ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تبریز، اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی.
  • کاسیرر، ارنست (۱۳۹۶)، فلسفۀ صورت‌های سمبلیک، ترجمۀ یدالله موقن، تهران، هرمس.
  • کاشفی، حسین (بی‌تا)، اسرار قاسمی، چاپخانه حسن علمی، تهران.
  • کمپفر‎، انگلبرت (۱۳۶۰)، سفرنامه، ترجمه کیکاوس جـهانداری، چاپ سوم، تهران، خوارزمی‎‎.
  • کاویانی‌پویا، حمید (۱۳۹۴)، نخستین بیمارستان و مراکز درمانی در ایران، تهران، امیرکبیر.
  • کریمی، بهزاد (۱۳۹۵)، زنان در گفتمان پزشکی ایران با تکیه بر عصر صفویه، قم، پژوهشگاه تاریخ اسلام.
  • گیاهی یزدی، حمیدرضا (بی‌تا)، تاریخ نجوم در ایران، تهران، دفتر پژوهش‎های فرهنگی.
  • فضایی، یوسف (۱۳۶۹)، جادوی عملی و مسری ابتدایی، منشأ پیدایش علم پزشکی، چیستا، تهران.
  • فزونی استرآبادی، بحیره (۱۳۲۸ق)، بحیره، به کوشش عبدالکریم فمی تفرشی، تهران.
  • ملک‎آرا، علیرضا (۱۳۸۵)، آئین‎های شفا، تهران.
  • موسوی فندرسکی، سیدابوطالب (۱۳۸۸)، تحفه‌العالم، تصحیح رسول جعفریان‎، تهران، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  • منز، بئاتریس فوربز (۱۳۹۰)، قدرت، سیاست و مذهب در عصر تیموری، ترجمه جواد عباسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  • نوایی، امیرعلیشیر (۱۳۳۲)، مجالس‌النفائس، به کوشش علی‌اصغر حکمت، انتشارات منوچهری، تهران.
  • نجم‌آبادی، محمود (۱۳۴۱)، تاریخ طب ایران، تهران.
  • نفیسی، ابوتراب (۱۳۶۴)، پژوهش در مبانی عقاید سنتی پزشکی مردم ایران، اصفهان.
  • هلزی هال، لوییس ویلیام (۱۳۶۳)، تاریخ و فلسفۀ علم، ترجمۀ عبدالحسین آذرنگ، تهران، سروش.
  • یشت‎ها (۱۳۵۶)، ترجمه ابراهیم پور داوود، به کوشش بهرام فره‌وشی، تهران.
مقاله‌ها

  • ربانی، علی؛ معمار، ثریا؛ جعفری، علی‎اکبر؛ حیدری، معصومه، «بررسی جامعه‌شناختی سازمان‌دهی علم در اصفهان دوره صفویه و نقش آن در توسعه تشیع»، در مجموعه مقالات برگزیده نخستین همایش بین‌المللی مکتب فلسفی اصفهان، اصفهان، 1391.
  • ستوده‎فر، مهدی؛ جدیدی، ناصر؛ قلی‌زاده، آذر، «تحلیلی جامعه‌شناختی بر خرافه‌گرایی دینی در عصر مرشد شاهان صفوی»، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، 1397، ش ۷۱.
  • سجادی، سیداحمد، «علوم غریبه»، دائرةالمعارف تشیع، نشر شهید سعید محبی، تهران، 1384.
  • قاسملو، فرید، «جایگاه طب سنتی در پزشکی دوره اسلامی: بازشناسی اصطلاح، واکاوی مفهوم و طبقه‌بندی اولیه داده‌ها»، فصلنامه تخصصی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بهار 1395، ش ۲.
  • کثیری، مسعود، «تأثیر باورهای طبی مغولان در عصر قاجار»، فصلنامه اخلاق و تاریخ پزشکی، 1395، ش ۴.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 242
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 170


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب