تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,298 |
تعداد مقالات | 15,883 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,116,584 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,887,932 |
تحلیل توزیع خدمات آموزشی شهر تبریز با تأکید بر عدالت فضایی، مورد مطالعه : مدارس متوسطه دخترانه در نواحی 5 گانه | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 13، دوره 28، شماره 87، اردیبهشت 1403، صفحه 284-265 اصل مقاله (1.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2022.49590.2945 | ||
نویسندگان | ||
شهریور روستایی* 1؛ فیروز جعفری2؛ رقیه علیون3 | ||
1دانشیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
2استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری گرایش آمایش شهری | ||
چکیده | ||
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی سرانه برخورداری از بسیاری از امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داده و پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شده است. کلانشهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری فضایی مناطق از بهره مندی از خدمات عمومی شهری به خصوص خدمات آموزشی است. لزوم توجه به کاربری آموزشی هم به عنوان اساسی ترین خدمات عمومی شهری با توجه به جوانی جمعیت کشورمان اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش به تحلیل توزیع مراکز آموزشی شهر تبریز به خصوص مدارس دخترانه دوره متوسطه اول و دوم از نکته نظر عدالت فضایی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش از نرم افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین شعاع عملکردی این واحدها استفاده شده است و سرانه این واحدها محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود و یا مازاد این خدمات تعیین شده است. به منظور رتبه بندی برای این مدارس شاخص هایی تعیین شده و با استفاده از تکنیک Topsis این شاخص ها وزن دهی شده و در نهایت مدارس از نظر شاخص های مورد نظر از عالی تا خیلی ضعیف رتبه بندی شده و توزیع آنها در سطح شهر تبریز نمایش داده شده است. نتیجه به این صورت است که بیشترین تعداد مدارس در رتبه مدارس ضعیف قرارمی گیرند و تنها 7 مدرسه با توجه به شاخص های موردنظر عالی هستند که در نواحی 1و 3 قرار دارند. مدیریت شهری مادرشهر تبریز نیازمند توجه به مناطق محروم از شاخص خدمات آموزشی است. | ||
تازه های تحقیق | ||
افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی سرانه برخورداری از بسیاری از امکانات اجتماعی و اقتصادی را کاهش داده و پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شده است. کلانشهر تبریز همچون اغلب شهرهای بزرگ کشور بستر نابرابری فضایی مناطق از بهره مندی از خدمات عمومی شهری به خصوص خدمات آموزشی است. لزوم توجه به کاربری آموزشی هم به عنوان اساسی ترین خدمات عمومی شهری با توجه به جوانی جمعیت کشورمان اهمیت بسیاری دارد. این پژوهش به تحلیل توزیع مراکز آموزشی شهر تبریز به خصوص مدارس دخترانه دوره متوسطه اول و دوم از نکته نظر عدالت فضایی پرداخته است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش از نرم افزارسیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تعیین شعاع عملکردی این واحدها استفاده شده است و سرانه این واحدها محاسبه و با سرانه استاندارد مقایسه شده و میزان کمبود و یا مازاد این خدمات تعیین شده است. به منظور رتبه بندی برای این مدارس شاخص هایی تعیین شده و با استفاده از تکنیک Topsis این شاخص ها وزن دهی شده و در نهایت مدارس از نظر شاخص های مورد نظر از عالی تا خیلی ضعیف رتبه بندی شده و توزیع آنها در سطح شهر تبریز نمایش داده شده است. نتیجه به این صورت است که بیشترین تعداد مدارس در رتبه مدارس ضعیف قرارمی گیرند و تنها 7 مدرسه با توجه به شاخص های موردنظر عالی هستند که در نواحی 1و 3 قرار دارند. مدیریت شهری مادرشهر تبریز نیازمند توجه به مناطق محروم از شاخص خدمات آموزشی است. | ||
کلیدواژهها | ||
کلیدواژه: عدالت فضایی؛ برنامهریزی شهری؛ مناطق5 گانه آموزشی شهر تبریز؛ تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی | ||
مراجع | ||
احد نژاد روشتی؛ محسن، قلیچی؛ محمد مولایی، جواد زاده اقدم؛ هادی، حاتمی؛ افشار(1391)، تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی و ساماندهی مناسب کالبدی آن با استفاده از GIS مطالعه موردی: منطقه8 تبریز»، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال سوم، شماره8.
اداره آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی
افروغ، عماد (1377)، فضا و نابرابری اجتماعی، تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
بهشتی فر، سارا؛ علیمحمدی، عباس(1392)، تحلیلی بر استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره و بهینه سازی چند هدفه برای مکان یابی جغرافیایی مدارس، مطالعه موردی منطقه 17 تهران، نشریه علمی ـ پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال19، شماره53، صص68-49.
پور محمدی، محمدرضا(1382)، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت، چاپ دوم.
حافظ نیا، محمد رضا، 1390، مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
رهنما، محمد رحیم؛ آقاجانی، حسین(1388)، تحلیل توزیع فضایی کتابخانه های عمومی در شهر مشهد، کتابداری و اطلاع رسانی، شماره45، صص7ـ28.
روستایی، شهریور؛ بابایی، الی ناز؛ کاملی فر، زهرا(1392)، ارزیابی عدالت فضایی در پراکنش خدمات شهری مطالعه موردی کلانشهر تبریز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال سوم، شماره دهم، زمستان1392، صص100ـ81.
روستایی، شهریور؛ علیزاده، شیوا (1395)، سنجش عدالت فضایی خدمات عمومی در بین شهرستان های استان آذربایجان غربی، نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی، سال24، شماره71، صص171ـ151.
سالنامه آماری (1395).
سرایی، محمد حسین؛ علیزاده شورکی، یحیی (1388)، تاثیر کمسیون ماده 5 بر مدیریت کالبدی شهر یزد، فصلنامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، سال اول، شماره1,صص83-73.
سرایی؛ محمد حسین، دستا؛ فرزانه، حاضری؛ مهین(1395). تحلیل توزیع فضایی خدمات آموزشی سطح شهر یزد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،سال سی و یکم، شماره 2، دانشگاه یزد
سقایی، مهدوی، 1387، مفهوم عدالت در وب سایت www.saghayi.com
شکویی، حسین (1378). اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا. جلد اول، تهران: انتشارات گیتا شناسی، چاپ سوم.
شیعه، اسماعیل (1387)، مقدمهای برمبانی برنامه ربزی شهری. تهران: علم و صنعت.
عابدینی، موسی؛ مقیمی، ابراهیم (1391). نقش تنگناهای ژئومورفولوژیکی در توسعه کالبدی کلانشهر تبریز به منظور کاربری بهینه، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 22، شماره 1، 166-145.
قاسمی،مهدی(1393)، «بررسی و تحلیل نابرابری های فضایی درون شهری در برخورداری از خدمات عمومی شهری از منظر عدالت اجتماعی مطالعه موردی:شهر مراغه»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی
لنگرودی، سید حسن(1380): راهبردهای جهت تحقق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، بهار1380، تهران.
محمدی، مریم، 1387. زنان و رویکرد عدالت جنسیتی در توسعه پایدار، جستارهای شهرسازی، شماره24-25، صص:56-63.
محمودی، وحید، 1390، دیباچه اندیشه عدالت آمارتیاسن. انتشارات کند و کاو.
مرصوصی، نفیسه(1383). «تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در تهران»، پایان نامه دوره دکتری جغرافیا گرایش برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
مشایخ، فریده(1377)، فرایند برنامه ریزی آموزشی. تألیف گروه مشاوران یونسکو، تهران: انتشارات مدرسه، چاپ هفتم.
مهندسین مشاور نقش محیط(1395)، طرح توسعه و عمران تبریز.
میکائیلی، رضا(1383)، «تعیین الگوی مکانیابی فضاهای آموزشی شهر ساری با استفاده از توانمندی های(GIS) » ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
هاروی، دیوید(1376). عدالت اجتماعی و شهر. ترجمه ی فرخ حسامیان و دیگران، تهران: انتشارات شرکت پزدازش و برنامه ریزی شهری، چاپ اول.
هاروی،دیوید(1379). عدالت اجتماعی و شهر. ترجمه فرخ حسامیان و محمد رضا حائری، تهران: انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، چاپ دوم .
ولی زاده، رضا(1386)، مکانیابی مراکز آموزشی دبیرستان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی نمونه موردی شهر تبریز، نشریه علوم جغرافیایی، دوره هفتم، شماره 10.
یزدانی، محمد حسن؛ فیروزی مجنده، ابراهیم(1394)، بررسی توزیع فضایی کاربری های عمومی از منظر عدالت فضایی مطالعه موردی؛ شهر اردبیل، نشریه علمی ـ پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال21، شماره61، صص383-363. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 353 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 186 |