تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,027 |
تعداد مقالات | 12,538 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,720,326 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,674,078 |
رابطه موجبیت و مسئولیت اخلاقی؛ در نظریه کنش سینوی | ||
مجله پژوهش های فلسفی (دانشگاه تبریز) | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 فروردین 1401 | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2022.46706.2881 | ||
نویسندگان | ||
روزبه زارع ![]() | ||
1پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران | ||
2عضو هیات علمی گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریفو تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مسئله اصلی این مقاله، نحوه جمع میان موجبیت و مسئولیت اخلاقی است (مسئله کلاسیک اراده آزاد). این مسئله از آنجا ناشی می شود که ما با سه شهود به ظاهر ناسازگار مواجه ایم اوّل آنکه مسئولیت اخلاقی و پاسخگو بودن در مقابل رفتارهایی که انجام داده ایم، نیازمند آزادی است و کسی را نمیتوان برای انجام کاری که هیچ گزینه بدیلی در قبال آن نداشته، بازخواست کرد؛ دوم آنکه دستکم در برخی از کارهایی که انجام میدهیم، آزادی رفتار داریم، و میتوانستیم آنها را ترک کنیم یا به گونه-ای دیگر انجام دهیم؛ سوم آنکه هر چیزی که اتفاق میافتد، و از جمله کنشهای آزاد ما، علت یا دلیلی دارد که با وجود آن علت، اتفاق دیگری محقق نمی شود. برای پاسخ به این مسئله، ابتدا معانی اختیار و اراده را مرور میکنیم و پس از آن، آموزه موجبیت مبتنی بر اصل علیت و قوانین طبیعت تبیین خواهد شد، و برای تثبیت آن، ادلهای ارائه میشود. در گام بعدی، مسئله کلاسیک اراده آزاد را به دو مسئله میشکنیم و راه حل ابن سینا برای هریک را ارائه میکنیم. نهایتاً نمایی کلی از نظریه کنش سینوی مورد بازسازی قرار میگیرد. ادعای نویسندگان این است که راه حل سینوی به مسئله کلاسیک و نظریه کنش مبتنی بر آن، از مناسبترین راه حلهای این مسئله جدی است. | ||
کلیدواژهها | ||
موجبیت؛ اراده آزاد؛ سازگاری؛ نظریه کنش؛ ابن سینا | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 |