تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,027 |
تعداد مقالات | 12,538 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,720,326 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,674,078 |
بررسی انتقادی جدایی حقوق از اخلاق در نظریه الزام حقوقی هانس کلسن | ||
مطالعات حقوق تطبیقی معاصر | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اسفند 1400 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
پرهام مهرآرام ![]() | ||
دکترای حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
تلاش کلسن برای ارائهی پوزیتیویسم هنجارگرا به طرح نظریهای از الزام حقوقی میانجامد که در ذات خود اخلاقی است، یعنی هنجارهایی ارائه میدهد که بهضرورت عقلانی برای انجام یک عمل اشاره دارند و مخاطب خود را ملزم به رفتاری خاص میکنند. درعینحال «ناب» بودن نظریهی او مستلزم جدایی اخلاق از حقوق (تز جدایی) است. کلسن میکوشد با طرح سه راهکار این هنجاربودگی (و هنجار بنیادین بهعنوان سرچشمهی آن) را با تز جدایی سازش دهد: مشروط کردن هنجار بنیادین به سامانههای حقوقی کارآمد، نسبیگرایی اخلاقی و توصیفی برشماردن گزارههای حقوقی. این سه راهکار سه ادعای او دربارهی اخلاقی نبودن هنجار بنیادین را دربردارند: رد نامعتبری موضوعه، صورتگرایی اخلاقی و خنثی بودن اخلاقی. لیکن راهکارهای ارائهشده از منظر حقوقدانهای برجسته به مشکلاتی همچون استنتاج «باید» از «هست»، نپذیرفتن امکان تعارض میان هنجارهای اخلاقی و حقوقی، ناکافی نبودن نسبیگرایی اخلاقی برای اثبات آنتینومی کلسنی و گرایش به امری شمردن حقوق میانجامند. کلسن که خود از وجود این مشکلات آگاه بود، نظریهی هنجاربودگی محتوایی را به نفع نظریهی قدرتدهی کنار گذاشت. نظریهی نو، هرچند توانست مشکل سازش میان تز جدایی و هنجاربودگی را حل کند، به دلیل ناتوانی در تبیین مفهوم الزام حقوقی شکست خورده و درنهایت کلسن را واداشت تا به ارادهگرائی بپیوندد. | ||
کلیدواژهها | ||
حقوق؛ اخلاق؛ پوزیتیویسم؛ تز هنجارگرایی؛ تز جدایی؛ نسبیگرایی اخلاقی؛ کارآمدی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 51 |