مناسبات عباس میرزا با کلیسای اچمیادزین با تکیه بر اسنادآرشیوی

الف) فارسی

ب) لاتین

ج) اسناد

• آرشیو ماتناداران، اسناد فارسی، مجموعه ایرانی، پرونده 29، پوشه 1a، پوشه 1d.
• آرشیو ماتناداران، مجموعه ارمنی، پوشه 55، پوشه 58.
• آرشیو ماتناداران، پرونده نرسس آشتاراکی، پرونده 54، پوشه 165، پوشه 166، پوشه 166a.
• آرشیو ماتناداران، پرونده لازاریان، پرونده 88، پوشه 102، بخش3، پوشه 104، بخش 8، پوشه 105، بخش 13، پوشه 106، بخش 14، بخش 15، پوشه196، بخش51، پوشه 111، بخش 36.
• آرشیو ماتناداران، پرونده یریتیسیانتس، پرونده 492، پوشه 159.
• آرشیو ماتناداران، اسناد فارسی، ج4 (1734-1797)، ایروان، به کوشش دکترکاستی کیان، 2008 م.
• Akty sobrannye Kavkazskoiu Arkkheograficheskoiu Kommissieiu (مدارک رسمی والی امپراطور روسیه در قفقاز) Tiflis, 1866, I, document 657, cited in Bournoutian, George, Russia and the Armenians of Transcaucasia, 1797-1889: A Documentary Record. Costa Mesa, CA. Mazda Press, 1998, pp. 47-53.

اصل این سند روسی است. گزارشی است از وزارت امور خارجه روسیه در تفلیس به دولت روسیه درباره وضعیت داخلی قسمت‌های شرقی ترکیه، ایروان، نخجوان، خوی، گنجه، قراباغ و اوضاع داخلی ایران. این سند جزو «اسناد حکومت روسی قفقاز: «اقدامات هیئت باستان‌شناسی قفقاز، 12جلد (تفلیس، 1866-1904)، ج اول، سند شماره 35، صص111-124، همچنین در تقویم کاولاسکی 1864 (تفلیس، 1863) صص183-212» قرار دارد.

• HASE, Hamarotut’ iwn ants’ itsKristosakert Mary Ar’oroy Hayots’ surb Ejmiatsni (A Short Documentary Account of Holy Etchmiadzin, Mother Church of the Armenians, as recorded by cotholicos Nerses of Ashtarak), Thilis, 1853, cited in Bournoutian, Ibid, pp. 231-239

اصل این سند به زبان ارمنی بوده و از اسناد کتاب «تاریخ مختصر آستانه مقدس ارامنه، اچمیادزین» به قلم کاتولیکوس نرسس آشتاراکی، چاپ تفلیس، 1853م است. نامه‌ای است که نرسس آشتاراکی اسقف کلیسای اچمیادزین در سال 1823 به عباس میرزا نوشته است.

• Matenadaran Archives, file 45 document 164, cited in Bournoutian, Ibid, pp. 239-245.

اصل این سند به ارمنی است. اسقف اعظم تاتئو به نام مارتیروس در سال 1824 برای تسلیم نامه نرسس به حضور عباس میرزا در تبریز رسید؛ و در مقابل پاسخ شاهزاده را دریافت کرد و به نزد نرسس برد. این سند حاوی گزارش نماینده نرسس از دیدار او با شاهزاده و پاسخ عباس میرزا به نامه نرسس است. این سند در «آرشیو ماتناداران، آرشیوهای کاتولیکوس، [ارمنستان، ایروان]» موجود است.

• Polnoe sobranie rossiiskoi imperii, XI no. 8970 cited in Bournoutian, Ibid, pp. 350-368.

اصل این سند به روسی است و مربوط به سال 1836م است. درباره آئین‌نامه‌ای است که شامل 10 فصل و 141 ماده است که به مجلس سنا تقدیم و در 10 آوریل سال 1836 تبدیل به قانون گردید. این سند تحت عنوان: «مجموعه کامل قوانین امپراتوری روسیه ، سری اول تا دوم، مسکو و سنت پطرزبورگ،1830-1885، یازده، [شماره 8970] صص194-209» موجود است.