دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات45
تعداد شماره‌ها1,361
تعداد مقالات16,731
تعداد مشاهده مقاله53,983,201
تعداد دریافت فایل اصل مقاله16,667,726
ورعی, سید جواد. (1400). بررسی فقهی قضاوت شورایی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(24), 171-192. doi: 10.22034/law.2021.33395.2295
سید جواد ورعی. "بررسی فقهی قضاوت شورایی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 24, 1400, 171-192. doi: 10.22034/law.2021.33395.2295
ورعی, سید جواد. (1400). 'بررسی فقهی قضاوت شورایی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(24), pp. 171-192. doi: 10.22034/law.2021.33395.2295
ورعی, سید جواد. بررسی فقهی قضاوت شورایی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 12(24): 171-192. doi: 10.22034/law.2021.33395.2295

بررسی فقهی قضاوت شورایی

مطالعات حقوق تطبیقی معاصر
مقاله 7، دوره 12، شماره 24، مهر 1400، صفحه 171-192    اصل مقاله (407.62 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/law.2021.33395.2295
نویسنده
سید جواد ورعی*
دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده
قضاوت مهم‌ترین رکن برقراری عدالت است. به همین جهت در نظام قضایی اسلام راهکارهای متعددی مثل: اشتراط اجتهاد و عدالت در قاضی، و شرایطی دشوار در شهود برای اثبات جرم، لزوم رفع نیاز قاضی از بیت‌المال، پرداخت ضرر و زیانی که در اثر خطای قاضی پیش می‌آید؛ و در نظام های حقوقی دیگر ساز و کارهایی مثل: پیش‌بینی هیئت منصفه در دادگاههای رسیدگی کننده به جرائم مطبوعاتی و سیاسی، دادگاه های انتظامی قضات، دو مرحله‌ای کردن رسیدگی به جرائم در نظر گرفته شده است. قضاوت شورایی نمونه دیگری است از نزدیکتر شدن دادرسی به عدالت. موضوع شناسی قضاوت شورایی بخش ابتدایی مقاله و بررسی حکم آن بخش اصلی را به خود اختصاص داده است. «فقدان دلیل»، «منشأ اختلاف بودن»، «از سنخ ولایت بودن قضاوت»، «استقلال قاضی»، «انصراف روایات قضا» و «رأی واحد معلول قاضی واحد» دلایل ممنوعیت قضاوت شورایی شمرده شده است. مقاله با بررسی این دلایل نشان می‌دهد که نه تنها هیچ‌کدام بر ممنوعیت قضاوت شورایی دلالت ندارند، بلکه دلایل متعددی مانند: «عدم اشتراط وحدت قاضی در ادلّه قضاوت»، «دقیق‌تر بودن قضاوت شورایی»، «سازگاری با فلسفه قضاوت»، «مطابقت با احتیاط» و «سیره عقلا» بر جواز و مشروعیت قضاوت شورایی دلالت می‌کنند؛ حتی می‌توان برتری قضاوت شورایی بر قضاوت فردی را در رسیدگی به برخی از جرائم به دست آورد.
کلیدواژه‌ها
قضاوت؛ قضاوت فردی؛ قضاوت شورایی؛ موضوع شناسی؛ عدالت
مراجع
الف) کتاب‌ها

  1. قرآن کریم
  2. اردبیلى، احمد‌بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج 12، (قم: مؤسسۀ النشر الاسلامى، 1403 ق).
  3. سبحانى تبریزى، جعفر، نظام القضاء و الشهادة فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ج 1، (قم: مؤسسۀ امام صادق (ع)، 1418 ق).
  4. تبریزى، جواد‌بن على، أسس القضاء و الشهادة، (قم: دفتر مؤلف، بی تا).
  5. حلّى، حسن‌بن یوسف، إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، (قم: مؤسسۀ النشر الاسلامى، 1410 ق).
  6. حلّى، حسن‌بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، (قم: مؤسسۀ امام صادق (ع)، 1420 ق).
  7. حلّى، حسن‌بن یوسف، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، (قم: مؤسسۀ النشر الاسلامى، 1413 ق).
  8. منتظرى، حسین‌على، رسالۀ استفتاءات، ج 2، (قم: بی نا، بی تا).
  9. موسوى خمینى، روح‌اللّه، الاجتهاد و التقلید، (تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1418 ق).
  10. موسوى خمینى، روح‌اللّه، تحریر الوسیله، (قم: مؤسسۀ مطبوعات دار العلم، بی تا).
  11. عاملى، زین‌الدین‌بن على، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج 13، (قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه، 1413 ق).
  12. حسینی حائری، سید کاظم، القضاء فی الفقه الاسلامی، (قم: مجمع ‌الفکر الاسلامی، 1428 ق).
  13. حسینى عاملى، سید جواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمه، ج 10، (بیروت: دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا).
  14. حسینى شیرازى، سید محمد، الفقه، القانون، (بیروت: مرکز الرسول الأعظم (ص) للتحقیق و النشر، 1419 ق).
  15. حسینى شیرازى، سید محمد، الفقه، المرور و آداب السفر، (بیروت: مؤسسة المجتبی، 1421 ق).
  16. موسوى اردبیلى، عبد‌الکریم، فقه القضاء، ج 1، (قم: بی نا، 1423 ق).
  17. فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج 1، (قم: انتشارات امیر قلم، بی تا).
  18. اصفهانى، محمد‌‌بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، ج 10، (قم: مؤسسۀ النشر الاسلامى، 1416 ق).
  19. حرّ عاملى، محمد‌بن حسن، وسائل الشیعه، (قم: مؤسسۀ آل البیت (ع)، 1409 ق).
  20. حلّى، محمد‌بن حسن، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج 4، (قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، 1387 ق).
  21. ابن‌ ابی جمهور، محمد‌بن زین‌الدین، عوالی اللئالی، (قم: مطبعه الشهداء، 1419 ق).
  22. عاملى، محمد‌بن مکى، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، ج 2، (قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی، 1417 ق).
  23. کلینى، محمد‌‌بن یعقوب، الکافی، (تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1407 ق).
  24. نجفى، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 40، (بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1404 ق).
  25. موسوى گلپایگانى، محمدرضا، کتاب القضاء، ج 1، (قم: دار القرآن الکریم، 1413 ق).
  26. انصارى، مرتضى، القضاء و الشهادات، (قم: کنگرۀ جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، 1415 ق).
  27. مکارم شیرازى، ناصر، الفتاوى الجدیده، (قم: انتشارات مدرسۀ امام على‌بن ابى طالب (ع)، 1427 ق).
  28. حلّى، نجم‌الدین جعفر‌بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 4، (قم: مؤسسۀ اسماعیلیان، 1408 ق).
ب) مقالات

  1. سبحانی تبریزی، جعفر، مجلۀ فقه اهل بیت علیهم السلام، ج 43 (قم: مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع)، (بی تا).
  2. مجتبی، جانی‌پور، و مجتبی، وهابی، «ضابطه تشخیص بی‌احتیاطی در تحقق مسئولیت کیفری»، فقه و حقوق اسلامی، ش 4 (1391).
  3. لسانی، محسن و همکاران، «جایگاه و ضرورت قضاوت شورایی در تحقق عدالت قضایی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 15 (1395).
  4. محمد، ﻳﺜﺮﺑﻲ ﻗﻤﻲ، «ﻗﻀﺎی ﺷـﻮراﻳﻲ»، ﻣﺠلۀ ﻣﺠﺘﻤﻊ آﻣﻮزش ﻋـﺎﻟﻲ ﻗـﻢ، ش 4 (1378).
  5. محمدجواد، فتحی و دادیار، هادی، «جایگاه دادستان در سیاست جنایی نوین و الزامات دادرسی عادلانه»، فقه و حقوق اسلامی، ش 7 (1392).
  6. محمدحسن، مرعشی، «قضای شورایی»، ماهنامۀ دادرسی، ش 22 (1379).
  7. محمدعلی، حاجی ده‌آبادی، و همکاران، (1390)، «بررسی فقهی‌ـ حقوقی قضاوت جمعی»، حقوق اسلامی، ش 30 (1390).
  8. کشاورزی، مرتضی و همکاران، «بررسی فقهی مشروعیت تعدد قاضی»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، سال سوم، ش 1 (1391).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 564
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 536


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب