تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,272 |
تعداد مقالات | 15,720 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,822,146 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,663,130 |
تغییرات مکانی تبخیر از تشت و مقایسه آن با مدلهای برآورد تبخیر در ایران | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 9، دوره 20، شماره 4، بهمن 1389، صفحه 113-129 اصل مقاله (622 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حمید زارع ابیانه* 1؛ علیرضا مقدمنیا2؛ مریم بیات ورکشی1؛ عادل قاسمی1؛ مجتبی شادمانی1 | ||
1دانشگاه بوعلیسینا | ||
2دانشگاه زابل | ||
چکیده | ||
تبخیر به عنوان پارامتری اساسی در تحقیقات کشاورزی، هیدرولوژی و حفاظت آب و خاک از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه با استفاده از اطلاعات 61 ایستگاه هواشناسی در سطح کشور، مقادیر تبخیر ماهانه از 9 روش تجربی و نظری برآورد شد. مقایسه تبخیر برآوردی با مقادیر اندازهگیری شدهی تشت تبخیر کلاس A نشان داد روش ایوانف در بین روشهای مورد مطالعه همخوانی خوبی با دادههای اندازهگیری شده نشان داد. تبخیر از تشت داشت. بیشترین فراوانی نسبی در روش ایوانف با پوشش حدود 56 درصد از ایستگاهها و کمترین آن در روش مارسیانو با پوشش 6/1 درصد ایستگاهها بود. بدین ترتیب، روش ایوانف دقت لازم در پیشبینی تبخیر در نواحی مختلف ایران را دارد. بهمنظور برآورد تبخیر در نقاط فاقد اندازهگیری، پهنهبندی تبخیر به عنوان یک اصل مهم در برنامهریزیهای کلان مدنظر قرار گرفت. برای پهنهبندی از دو روش زمین آماری کریجینگ ساده و معمولی با مدلهای دایرهای، کروی، نمایی و گوسین استفاده شد. مقادیر آمارههای میانگین مطلق خطا (MAE) و میانگین اریبی خطا (MBE) از مدلهای مختلف میانیابی، برتری مدل دایرهای در روش کریجینگ معمولی را نشان داد. مقادیر معیارهای فوق به ترتیب برابر 54/1 و 01/0 میلیمتر در روز به دست آمد. با پهنهبندی تبخیر در محیط نرمافزاری Arcview براساس مقادیر تبخیر تشت کلاس A و مقادیر حاصل از روش ایوانف در چهار دسته تبخیر، مشخص گردید همپوشانی مناسبی بین آنها برقرار است. نتایج پهنهبندی نشان داد مقدار تبخیر واقعی در 33/99 درصد از سطح کشور بیش از 04/4 میلیمتر در روز میباشد و همین مقدار تبخیر در 43/96 درصد از سطح کشور براساس روش ایوانف حاصل شد. در نهایت تغییرات مکانی تبخیر برآوردی از روش ایوانف با روش پهنهبندی کریجینگ معمولی، برای کشور ایران قابل توصیه است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ ایوانف؛ تبخیر؛ کریجینگ؛ پهنهبندی | ||
مراجع | ||
بانژاد ح، زارع ابیانه ح، نظریفر ه و سبزیپرور ع ا، 1385. بکارگیری شاخص استاندارد بارش (SPI) با روشهای زمین آماری در تحلیل خشکسالیهای هواشناسی استان همدان. پژوهش کشاورزی (آب و خاک و گیاه در کشاورزی). بیات ک و میرلطیفی س م، 1388. تخمین تابش کل خورشیدی با استفاده از مدلهای رگرسیونی و شبکههای عصبی مصنوعی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد شانزدهم، شماره سوم صفحههای 270-280. بینام، مطالعات تبخیرسنجی مخزن چاه نیمه، 1381. مرکز مطالعات آب و محیط زیست، دانشگاه صنعتی شریف. حبشی ه، حسینی س ح، محمدی ج و رحمانی ر، 1386. کاربرد تکنیک زمینآمار در مطالعات خاکهای مناطق جنگلی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد چهاردهم، شماره یکم صفحههای 18-27. حیدرپور ج، 1370. (ترجمه). مهندسی آب. مرکز نشر دانشگاهی تهران. چاپ اول. خلیلی ع، 1372. مطالعات آبخیزداری حوزه طالقان. جلد دوم، هوا و اقلیمشناسی، وزارت نیرو، سازمان آب منطقهای تهران. دانشکارآراسته پ، تجریشی م و میرلطیفی س م، 1386. بررسی اثر سرعت وزش باد بر تبخیر از سطح مخزن چاهنیمه سیستان به روش دالتونی. فصلنامهی علمی پژوهشی شریف. شماره 37. صفحههای 13-20. دانشکارآراسته پ، تجریشی م، میرلطیفی م و ثقفیان ب،1383. لزوم بازنگری بر مدلهای برآورد تبخیر از سطح آزاد آب در مناطق خشک د ارای اثر واحهای منطقهای: مطالعه موردی در مخزن چاه نیمه. مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی، شماره 5، صفحههای 37-58. سعادتخواه ن، سارنگ س ا، تجریشی م و ابریشمچی ا، 1380. برآورد تبخیر از مخازن چاهنیمه. آب و فاضلاب، شماره 40، صفحههای 32-12 شبان م، خواجهالدین س ج و کریمزاده ح ر، 1386. بررسی مقاومت به خشکی تعدادی از گونههی درختی و درختچهای جهت احیاء مناطق خشک و نیمهخشک. مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، سال اول. شماره 2. صفحههای 58-63. علیزاده ا، 1383. اصول هیدرولوژی کاربردی. چاپ هفدهم.انتشارات آستان قدس رضوی. غفاری ع، قاسمی و ر و دپائو ا، 1383. پهنهبندی اقلیم کشاورزی ایران با روش یونسکو. مجله خشکی و خشکسالی. شماره 12. نوشادی م، امین س و ملکی ن، 1382. بررسی تغییرات غلظت آترازین در یک خاک رس سیلتی و واسنجی Allexandra K and Bullock G, 1999. A comparative study of interpolation methods for mapping soil properties. Agronomy Journal 91: 2393-400. Al-Shalan A and Salih A MA, 1987. Evapotranspiration estimation in extremely arid areas. ASCE J Irrig Drain Eng 113: 565-574. Brutsaert W and ParlangeMB, 1998. Hydrologic cycle explains the evaporation paradox, Nature 396: 30-31. Burn DH and HeschNM, 2007. Trends in evaporation for the Canadian Prairies J Hydrology Cohen S, Ianetz A.and Stanhill G, 2002. Evaporative climate changes at Bet Dagan, Israel 1964–1998, Agricultural and Forest Meteorology 111: 83–91. Goovaerts P, 1998. Geostatistical tools for characterizing the spatial variability of microbiological and physico-chemical soil properties. Biology and Fertility of Soils 27: 315-334. Ikebuchi S, Seki M and Ohtoh A, 1988. Evaporation from LakeBiwa. J Hydrol 102: 427-449. Irmak S, Haman D and Jones JW, 2002. Evaluation of class A pan coefficients for estimating reference evapotranspiration in a humid location. J Irrig Drain Eng ASCE 128 (3): 153–159. Issaks EH and Srivastava RM, 1989. An Introduction to Applied Geostatistics. OxfordUniversity Press. Kisi O, 2006. Daily pan evaporation modeling using a neuro-fuzzy computing technique. J Hydrology 329: 636-464. Moghaddamnia A, Ghafari Gousheh M, Piri J, Amin S and Han D, 2009. Evaporation estimation using artificial neural networks and adaptive neuro-fuzzy inference system techniques. Advances in Water Resources 32(1): 89-97. Morton FI, 1983. Operational estimates of aerial evapotranspiration and their significance to the science and practice of hydrology. J Hydrology 66: 1-76. Saito H, Seki K and Simunek J, 2008. Geostatistical modeling of spatial variability of water retention curves, Hydrology and Earth System Sciences Discuss 5: 2491-2522. Sene KJ, Gash JHC and McNeil DD, 1991. Evaporation from tropical lake: comparison of theory with direct measurements. J Hydrology 127: 193-217. Slavov N and Moteva M, 2004. Relation between the reference evapotranspiration and the measured evaporation from open water surface in Bulgaria. “BALVOIS 2004”. Ohrid Macedonia CD v. Tanny J, Cohen S, Assouline S, Lange F, Grava A, Berger D, Teltch B and Parlange MB, 2008. Evaporation from a small water reservoir: Direct measurements and estimates. J Hydrology 351: 218– 229. Vanzyl WH, De Jager JM and Maree CJ, 1989. The relationship between daylight evaporation from short vegetation and the USWB Class A pan. Agricultural and Forest Meteorology 46: 107-118. Wackernagel H, 2003. Multivariate geostatistics: An introduction with applications. Springer, BerlinHeidelberg and New York. Wyndham JR and Stall JB, 1967. LakeEvaporation in Illinois. Report of investiogation 57, State of Illinois, Department of Registration and Education. Xu CY and Singh VP, 2000. Evaluation and generalization of radiation-based methods for calculating evaporation, Hydrological Processes 14: 339-349. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,725 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,875 |