تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,912 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,927 |
بازآفرینی ساختار فضایی محلات سنتی با رویکرد احیای استخوانبندی آنها مطالعهی موردی: محلهی حکم آباد تبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
دوره 25، شماره 77، آبان 1400، صفحه 149-170 اصل مقاله (986.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.40443.2640 | ||
نویسندگان | ||
اکبر عبدالله زاده طرف* ؛ سمیرا سروی | ||
استادیار گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
بیان مسأله: محلات و بافتهای قدیمی به عنوان کانون اولیهی زیست ساکنان شهرها نقش تأثیرگذاری در حیات شهروندان داشتهاند؛ و وجود یک یا چند مرکز محله در ساختار فضایی آن باعث میشد هویت کالبدی محله نمود بیشتری پیدا کند. با ورود مدرنیسم این محلات فرصت انطباق با شرایط موجود را نداشته و در اثر خیابانکشیهای صورت گرفته، بافت منسجم خود را به مرور زمان از دست دادهاند و کارکرد مراکز محلات در معرض تخریب قرار گرفته و تبدیل به محیطی کمرونق برای ساکنین خود شده؛ که این امر باعث کمرنگتر شدن فعالیتهای اجتماعی موجود در محله شده است. اهدف پژوهش: ارائه راهبرد بازآفرینی ساختار فضایی وضع موجود محله حکمآباد جهت ایجاد یک فضای شهری سرزنده. روش پژوهش : روش پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و راهبرد پژوهش، نمونهی موردی میباشد. در ابتدا به منظور شناخت ساختار کلی محله علاوه بر مطالعهی پیشینهی محله و بررسی اسناد کتابخانهای به مطالعه و بررسی نقشههای هوایی و برداشتهای میدانی پرداخته شد و در ادامه با تجزیه و تحلیل اطلاعات، راهنمای بازآفرینی مراکز محله و معیارهای آن تبیین شد و در گام آخر پژوهش، مدل بازآفرینی محدوده مبتنی بر اهداف انجام گرفت. یافتهها: بازآفرینی مرکز محله حکمآباد از طریق شناسایی دقیق کالبد محله و خلق فضاهای نو در لابهلای ساختار سنتی با اتکاء به ضرورتها و نیازهای زمانه و جایگاه گذشتهی محلات میتواند سبب حفظ نظام اجتماعی، اقتصادی و سازمان فضایی محله شده و سبب انتظام بخشی ساختار فضایی و کالبدی محله متناسب با شرایط و ویژگیهای کالبدی و فضایی مختص آن شود. نتیجه گیری: ایجاد تغییرات در ساختار کالبدی– فضایی و کارکردی در مراکز محله حکم آباد به صورت یک ضرورت احساس میشود چرا که تقویت هویت کالبدی و احیای سرزندگی درون محله و انسجام بخشی به ساختار کلی محله بدون باززندهسازی مراکز این محله و گذر اصلی آن محقق نمیشود. | ||
کلیدواژهها | ||
"بازآفرینی"؛ "ساختار فضایی"؛ "مرکز محله"؛ "استخوانبندی محله"؛ "محله حکمآباد تبریز" | ||
مراجع | ||
ابراهیمی. المیرا. احمدی باروق. سولماز. (1394). بازآفرینی مرکز محلات تاریخی با رویکرد احیای بافت. همایش بین المللی ایدههای نو در معماری و شهرسازی. دوره1. استاد غفاری. صدف. (1395). بازآفرینی شهری خوانایی محور رویکردی به تجدید حیات شکلی و محتوایی ساخت اصلی، مطالعات شهری، دوره29(شماره17). 29-40. ایزدی. محمد سعید. فیضی. رضا. (1389). بازآفرینی شهری کنش و بینش جامع و یکپارچه در ساماندهی محدودههای هدف برنامههای بهسازی و نوسازی شهری. هفت شهر، دوره 3(شماره 33- 34). 80-78 . بحرینی. سید حسین. ایزدی. محمد سعید، مفیدی. مهرانوش. (1393). رویکردها و سیاستهای نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). مطالعات شهری، دوره 17(شماره 9). 30-17. بنتلی. ای ین. الکک. آلن. مورین. پال.گلین. سو مک. اسمیت. گراهام. (1388). محیطهای پاسخده. ترجمه مصطفی بهزادفر. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران بیات. اشکان. (1391)، بازآفرینی شهری محلات قدیمی با تاکید بر شرایط اقتصادی- اجتماعی«محله عودلاجان تهران». دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز پاکزاد. جهانشاه. (1390). سیر اندیشهها در شهرسازی از کمیت تا کیفیت.انشارات دانشگاه تهران. پور احمد. احمد، حبیبی. کیومرث.کشاورز. مهناز. (1389). سیر تحول مفهومشناسی بازآفرینی شهری رویکردی نو در بافتهای فرسوده شهری. مطالعات شهر ایرانی اسلامی. دوره1(شماره1). 92-73. توسلی. محمود. (1372). طراحی فضای شهری: فضای شهری و جایگاه آنها در زندگی و سیمای شهر. انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. تیبالدز. فرانسیس. (1385). شهرسازی شروندگرا. ترجمه محمد احمدی نژاد. انتشارات خاک جیکوبز. جین.(1386). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی. ترجمه حمیدرضا پارسی. آرزو افلاطونی. انتشارات دانشگاه تهران. حبیبی. سید محسن. مقصودی. ملیحه. (1390). مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران. حبیبی. سید محسن.حمیدی.ملیحه. سلیمی. جواد. صبری. سیروس. (1376). استخوانبندی شهر، تهران جلد سوم. انتشارات سازمان مشاور فنی مهندسی شهر تهران. حناچی. پیروز. خادم زاده. محمد محسن. شایان. حمیدرضا. کاملنیا. حامد. مهدوی نژاد.جواد. (1386). بررسی تطبیقی تجارب مرمت شهری در ایران و جهان با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد. انتشارات سبحان دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان. (1397). بازآفرینی شهری پایدار. تهران. نشر توسعه ذکاوت. کامران.(1390). جایگاه سازمان فضایی در طراحی شهری. صفه، دوره 21(شماره3). 107-122. سروی. سمیرا. عبدالله زاده طرف. اکبر. (1397). بازآفرینی ساختار فضایی محلات سنتی با رویکرد احیای استخوانبندی بافت قدیمی «محله حکمآباد تبریز». دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز شیعه. اسماعیل. (1395). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری. انتشارات دانشگاه علم و صنعت عبداللهی. مجید. صرافی. مظفر. توکلینیا. جمیله. (1389). بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن با تاکید بر شرایط محلههای شهری ایران. پژوهشهای جغرافیای انسانی. دوره 42(شماره72). 103-82. عندلیب. علیرضا. (1389). اصول نوسازی شهری رویکردی نو به بافتهای فرسوده. انتشارات آذرخش. فلامکی. محمد منصور. (1375). مرمت شهری در ایران- مسئولیتها، معیارهاو مقیاسها. معماری و شهرسازی، شماره( 33-34). 13-9. قربانیان. مهشید. (1389). بازسازی بخش مرکزی شهرها؛ الگوی مداخله و دستورالعملهای مرمتی در خرده حوزههای درکپذیر. نشریه معماری و شهرسازی ایران. دوره1(شماره1). 88-78. کرمونا. متیو. تیم هیث. تنراک. (1388). مکانهای عمومی، فضاهای شهری ابعاد گوناگون طراحی شهری. فریبا قرایی. مهشید شکوهی. اسماعیل صالحی. زهرا اهری. تهران: انتشارات دانشگاه هنر الکساندر.کریستوفر. نیس. هاجو. آنیو. آرتمیس.کینگ. اینگرید(1373). تئوری جدید طراحی شهری. ترجمه شرکت تاش، تهران، انتشارات توسعه. لطفی. سهند. (1390). بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا: تاملی بر بن مایههای فرهنگی و کنش بازآفرینی. هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی. دوره3(شماره45). 49-62 . لطیفی. غلامرضا. صفری چابک. ندا. (1392). بازآفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی- اسلامی بر پایه اصول نوشهرگرایی. مطالعات شهری، دوره2(شماره8). 12-3. لنگ. جان. (1383). آفرینش نظریه معماری. ترجمه علیرضا عینیفر. انتشارات دانشگاه تهران. لینچ. کوین. (1385). سیمای شهر. ترجمه منوچهر مزینی. انتشارات دانشگاه تهران. مضطرزاده. حامد. حجتی. وحیده. (1392). تبیین مفهوم محله و عناصر شکلدهنده آن در بافت محلات سنتی. ماه هنر، شماره 182. 81-72. R. Kintera. K. (2001).”Disentangling area effects: Evidence from Deprived and non Deprived neighbourhood”. Jurnal of urban studies. Vol 38. No12. H, & et al. (2003). shaping neighbourhoods: A guide for health. sustainability and vitality, London. Spon press. C. Alkan. Meshur. H.F. Yenice. M.S. Yavuz. F. and Levend, S. (2010).” Urban regeneration strategies in historical city center of Beysehir- konya”. Turkey, Istanbul: 14th IPHS conference. Jefferson city council. (2011). “Report of the second ad hoc committee on revitalization of old town. Missouri” A. & Parkinson. M,(2001).”The significance of neighbourhood”. jurnal of urban studies. Vol38. NO12. Pp. 2103–2110 S.(1986).The neighbourhood, A sociological perspective. Newyork. Random house A. Pampalon. R. villenuve. P.Y.(2007).“A multi perspective approach for defining neighborhood unit in the context of study on health inequalities in the Qubec city region”. International journal of health Geography.Vol6. No12. pp. 1-15 J.(2003).“Cultural quarters as mechanisms for urban regeneration. Part 1: conceptualizing cultural quarters”. Planing. Practice and Research, NO,4 P.& Serrano. M. (2011). “Governance and creativity on urban regeneration processes”. CEFAGW-UE working paper, Evora: university of Evora. Soltani . (2012).“Recognition of sustainable approaches in urban structure of historical cities in Iran” Real crop. pp. 1337-1340. Un-Habitut (2004/2005). The state of words. cities: globalization and urban culture. London. Michael .(1985). Neighborhood organization: seeds of a new urban life. we sport. Greenwood press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 889 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 451 |