تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,794 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,217,399 |
برآورد هدایت هیدرولیکی و ضریبذخیره آبخوان دشت شبستر با استفاده از مدل عددی | ||
هیدروژئولوژی | ||
دوره 7، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 42-52 اصل مقاله (1.37 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2022.13724 | ||
نویسندگان | ||
محمد خالدی علمداری1؛ ابوالفضل مجنونی هریس* 2؛ احمد فاخری فرد3 | ||
1کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
2دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
3استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
ضریب هدایت هیدرولیکی و ضریب ذخیره آبخوان، ازجمله مهمترین ویژگیهای هیدرولیکی آبخوانها محسوب میشوند. امروزه با توجه به پیشرفتهای نرمافزاری، استفاده از مدلهای عددی در بهرهبرداری از آبخوانهای آب زیرزمینی گسترشیافته است. مدلسازی، یکی از بهترین ابزارها برای بررسی و شبیهسازی وضعیت منابع آب است. از مزایای مدلسازی میتوان به تعیین همزمان چند پارامتر مثل بار هیدرولیکی، مسیر جریان و غیره اشاره کرد. همچنین با استفاده از مدلسازی، میتوان عکسالعمل حوضه را در مقابل تغییراتی از قبیل تغذیه طبیعی یا مصنوعی و میزان پمپاژ شبیهسازی نموده و با اعمال راهکارهای مناسب، بهترین عملکرد سیستم را تعیین و در جهت مدیریت حوضه از آن استفاده کرد. در مطالعه حاضر، با استفاده از مدل عددی MODFLOW و رابط کاربری GMS برای شبیهسازی و واسنجی مدل، خصوصیات هیدرودینامیکی آبخوان دشت شبستر بهصورت منطقهای ارزیابی شد. پس واسنجی مدل مفهومی تولیدشده، ضرایب هیدرودینامیکی استخراج شد. بر این اساس مقادیر RMSE مربوط به بار هیدرولیکی برای حالتهای ماندگار و غیرماندگار به ترتیب 59/0 و 95/0 حاصل گردید. نتایج مستخرج از شبیهسازی بیانگر این بود که هرچه آبخوان ناهمگنتر باشد، ضرایب هیدرودینامیکی نیز بهتبع آن متنوع خواهد بود و این تنوع به علت وجود آبرفتهایی با منشأ سازندهای زمینشناسی متنوع و تخلخل و نفوذپذیری مختلف، از روند خاصی پیروی نکرده و حتی ممکن است که در دونقطه نزدیک بههم، تفاوتهای چشمگیری وجود داشته باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان؛ ضرایب هیدرودینامیکی؛ مدلسازی؛ قابلیت انتقال | ||
مراجع | ||
آبایی، ع.، قاهری، ع. و سعیدی، م.، ۱۳۹۰. تهیه الگوریتم بهرهبرداری بهینه از آبخوان بهمنظور تعدیل غلظت آلایندهها. فصلنامه آب و فاضلاب، 22(4):132-138.
آبدار اصفهانی، س.، کلانتری، ن.، 1392. بررسی هیدروژئولوژیکی سفره آب زیرزمینی دشت قم. سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بینالمللی تخصصی علوم زمین. سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور. 27 بهمن 1392، نهران.
بانژاد، ح.، محب زاده، ح.، قبادی، م.، حیدری، م.، 1392. شبیهسازی عددی جریان و انتقال آلودگی در آبهای زیرزمینی مطالعه موردی: آبخوان دشت نهاوند. دانش آبوخاک، 23(2):43-57.
چیتسازان، م.، کشکولی، ح.ع.، 1381. مدلسازی آبهای زیرزمینی و حل مسائل هیدروژئولوژی. انتشارات دانشگاه چمران اهواز.
خالدی علمداری، م.، مجنونی هریس، ا.، فاخری فرد، ا.، 1397. تعیین هدایت هیدرولیکی بر اساس قابلیت انتقال تصحیحشده و تأثیر تراکم چاهها و مازاد برداشت آب بر آبخوان دشت شبستر. هیدروژئولوژی. 3(2):19-32.
دهقانی، ر.، پورحقی، ا.، ترابی، ح.، 1395. پیشبینی سطح نوسانات آبهای زیرزمینی با شبکههای بیزین (مطالعه موردی). فضای جغرافیایی. 16(56):۱۸۵-۲۰۰.
رضایی بنفشه، م.، جلالی عنصرودی، ط.، حسنپور اقدم بگلو، م.، 1396. تحلیل و مدلسازی تغییرات سطح آب زیرزمینی حوضه آبریز تسوج با استفاده از فرآیند اتورگرسیو میانگین متحرک. فضای جغرافیایی، 17(57):۲۷۳-۲۸۷.
سازمان مدیریت و برنامهریزی، 1392. دستورالعمل تعیین محل و نظارت بر حفر چاههای آب در آبرفت و سازندهای سخت، سازمان مدیریت و برنامهریزی، نشریه شماره 557.
صفوی، ح.ر.، 1390. هیدرولوژی مهندسی. چاپ سوم. انتشارات ارکان دانش.
عابدی، ج.، گلابچیان، م.، 1394. برآورد ضرایب هیدرودینامیک منابع آب زیرزمینی حوضه آبخیز کوهپایه سگزی با استفاده از مدل MODFLOW. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، شماره 72، 281-292.
قشقایی نژاد، س.، چیتسازان، م. و میرزایی، س.ی.، 1395. تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان با استفاده از مطالعات ژئوالکتریکی (مطالعه موردی: آبخوان گلگیر، خوزستان). هیدروژئولوژی، 1(2):24-37.
مرادی، ک.، اسپهند، م.ر.، 1390. بررسی هیدروژئولوژیکی دشت جایدر بهمنظور تعیین خصوصیات هیدرودینامیکی سفره آب. سی و مین گردهمایی علوم زمین. دانشگاه آزاد واحد تهران شمال. 146-158.
نخعی، م.، حسننیا، ا.، 1398. تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان دشت اوان در نقاط نامشخص با استفاده از منطق فازی. هیدروژئولوژی، 4(1):1-13.
وزارت نیرو، 1393. گزارش بیلان منابع آب محدوده مطالعاتی شبستر-صوفیان. مهندسین مشاور آب و توسعه پایدار، وزارت نیرو.
Ahlfeld, D.P., Barlow, P.M. and Mulligan, A.E., 2005. GWM-A ground-water management process for the U.S. Geological Survey modular ground-water model (MODFLOW-2000). U.S. Geological Survey Open-File Report, 2005-1072. 124 p. Anderson, M., and Woessner, W., 1992. Applied groundwater modeling flow and adjective transport. Academic Press, San Diego, 381 p. Dewandel, B., Jeanpert, J., Ladouche, B., Join, J.L. and Marechal, J.C., 2017. Inferring the heterogeneity, transmissivity and hydraulic conductivity of crystalline aquifers from a detailed water-table map. Journal of Hydrology. 550: 118–129. George, N.J., Atat, J.G., Umoren, E.B. and Etebong, I., 2017. Geophysical exploration to estimate the surface conductivity of residual argillaceous bands in the groundwater repositories of coastal sediments of EOLGA. Nigeria. NRIAG Journal of Astronomy and Geophysics. Lubezynski, M.W., 2006. Sustainability of groundwater resources and its indicators. IAHS,1 :1-67. Sinton, P., Flynn, J., Dixon, R., Bonton, D., Smith, L. and Moreno, J., 2011. Modflow and more 2011-Integrated Hydrologic Modeling. International Groundwater Modeling Center (IGWMC). 4-7 Jun 2011, Golden, United States. Tetreault, M., and Hulley, M., 2011. Modflow and more 2011-Integrated Hydrologic Modeling. International Groundwater Modeling Center (IGWMC). 4-7 Jun 2011, Golden, United States. Todd, D.K. and Mays, L.W., 2005. Groundwater Hydrology. John Willey & Sons (Ed), 3:413-448 Wang, S., Shao, J., Song, X., Zhang, Y., Huo, Z. and Zhou, X., 2008. Application of MODFLOW and geographical information system to groundwater flow Simulation in North Plain, China". Environmental geology, 55:1449-1462. Wang, W., Wang, Y., Sun, Q., Zhang, M., Qiang, M.L., 2018. Spatial variation of saturated hydraulic conductivity of a loess slope in the South Jingyang Plateau, China. Engineering Geology, 236: 70-78. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,259 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 785 |