تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,489,347 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,216,923 |
ارزیابی وضعیت امنیت آبی از منظر منابع و مصارف آبی (مطالعه موردی: زیرحوضه غربی دریاچه ارومیه) | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 10، دوره 33، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 145-159 اصل مقاله (747.44 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ws.2021.44611.2404 | ||
نویسندگان | ||
زهرا عالمی حیدرانلو1؛ حسین رضایی* 2؛ کیوان خلیلی3 | ||
1دانش آموختهی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکدهی کشاورزی، دانشگاه ارومیه | ||
2استاد گروه مهندسی آب، دانشکدهی کشاورزی، دانشگاه ارومیه | ||
3استادیار گروه مهندسی آب، دانشکدهی کشاورزی، دانشگاه ارومیه | ||
چکیده | ||
امنیت آبی مفهومی پیچیده از مدیریت یکپارچه منابع آب است که وضعیت کشورها و حوضههای آبریز را از نظر دسترسی به منابع آب مورد بررسی قرار میدهد. عوامل متعدد هیدرولوژیکی، ساختاری، نهادی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در ایجاد امنیت آبی دخیل هستند. پژوهش حاضر بر آن است تا عوامل هیدرولوژیکی موثر بر امنیت آبی زیرحوضه غربی دریاچه ارومیه را بررسی نماید. بدین منظور میانگین وزنی نرمال شدهی چهار شاخص دسترسی به آب، شدت برداشت آب، تغییرپذیری رواناب ماهانه و درصد اراضی کشت آبی از کل زمینهای زیر کشت در بازههای زمانی پنج ساله شامل سالهای 1385 و 1390 محاسبه گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که وضعیت امنیت منابع و مصارف آب در محدودههای غربی حوضه دریاچه ارومیه دارای شرایط نسبتا مشابه و در طبقه متوسط و ضعیف قرار گرفته است. امتیاز امنیت منابع و مصارف آب کل زیرحوضه غربی دریاچه ارومیه برای سالهای 1385 و 1390 به ترتیب برابر با 4/0 (متوسط) و 32/0 (ضعیف) است. کاهش امنیت منابع و مصارف آب در طول بازههای زمانی ناشی از کاهش سرانه منابع آب تجدیدپذیر و افزایش شدت برداشت آب در زیرحوضه غربی دریاچه ارومیه بوده است که نیازمند بازنگری در مدیریت میزان مصارف آب در بخشهای مختلف میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
امنیت منابع و مصارف آب؛ حوضه دریاچه ارومیه؛ دسترسی به آب؛ شدت برداشت آب | ||
مراجع | ||
Anonymous, 2000. Towards Water Security: A Framework for Action. Global Water Partnership (GWP). Stockholm, Sweden. 12p.
Anonymous, 2003. Review of World Water Resources by Country. FAO Water Reports No. 23, 127p. FAO, Rome.
Anonymous, 2006a. Statistical Yearbook of West Azerbaijan Province. Statistical Center of Iran (In Persian).
Anonymous, 2006b. The National Water Master Plan Study in the Aras, Sefidrood, between Sefidrood and Haraz, Atrac and Urmia Basins. Ministry of Energy. Iran (In Persian). 82p.
Anonymous, 2011a. Better Policies for Development: Recommendations for Policy Coherence. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). 80p.
Anonymous, 2011b. Statistical Yearbook of West Azerbaijan Province. Statistical Center of Iran (In Persian).
Anonymous, 2011c. The Water Master Plan Study in the Urmia Lake Basin. Ministry of Energy. Iran (In Persian). 125p.
Anonymous, 2012. Coping with Water Scarcity An Action Framework for Agriculture and Food Security. FAO Water Reports No. 38, 100p. FAO, Rome.
Anonymous, 2013. Water Security for Better Lives. Organisation for Economic co-operation and Development (OECD). 16p.
Arabi Yazdi A, Nik Nia N, Majidi N and Emami H, 2015. Water security assessment in arid climates based on water footprint concept (case study: South Khorasan province). Iranian Journal of Irrigation and Drainage 8(4): 735-746 (In Persian with English abstract).
Babel M and Shinde V, 2018. A framework for water security assessment at basin scale. APN Science Bulletin 8(1): 27–32.
Chaves HML and Alipaz S, 2007. An integrated indicator based on basin hydrology, environment, life, and policy: the watershed sustainability index. Water Resources Management 21(5): 883-895.
Falkenmark M, Lundqvist J and Widstrand C, 1989. Macro‐scale water scarcity requires micro‐scale approaches: Aspects of vulnerability in semi‐arid development. Natural Resources Forum 13(4): 258–267.
Gain AK, Giupponi C and Wada Y, 2016. Measuring global water security towards sustainable development goals. Environmental Research Letters 11(12): 124015.
Jemmali H and Matoussi MS, 2013. A multidimensional analysis of water poverty at local scale: application of improved water poverty index for Tunisia. Water Policy 15(1): 98-115.
Jonsson AC and Wilk J, 2014. Opening up the water poverty index—Co-producing knowledge on the capacity for community water management using the water prosperity index. Society and Natural Resources 27(3): 265-280.
Korc ME and Ford PB, 2013. Application of the water poverty index in border colonias of west Texas. Water Policy 15(1): 79-97.
López Álvarez B, Santacruz De León G, Ramos Leal JA and Morán Ramírez J, 2015. Water poverty index in subtropical zones: the case of Huasteca Potosina, Mexico. Revista Internationals De Contaminación Ambiental 31(2): 173-184.
Ma H, Liu L and Chen T, 2010. Water security assessment in Haihe River Basin using principal component analysis based on Kendall τ. Environmental Monitoring and Assessment 163(1-4): 539-544.
Namazi Shishavan A, Saei A, Malekmohammadi HR and Zibakalam Mofrad S, 2018. Water, security (case study: Lake Urmia). Political Studies 11(41): 69-98.
Norman ES, Dunn G, Bakker K, Allen DM and De Albuquerque RC, 2013. Water security assessment: integrating governance and freshwater indicators. Water Resources Management 27(2): 535-551.
Pan YH, Gu CJ, Ma JZ, Zhang TS and Zhang H, 2014. Water poverty index in the Inland River Basins of Hexi Corridor, Gansu province. Advanced Materials Research 864: 2371-2375.
Pandey VP, Babel MS, Shrestha S and Kazama F (2011) A framework to assess adaptive capacity of the water resources system in Nepalese river basins. Ecological Indicators 11(2): 480-488.
Satoh Y, Kahil T, Byers E, Burek P, Fischer G, Tramberend S, Greve P, Florke M, Eisner S, Hanasaki N, Magnuszewski P, Nava LF, Cosgrove W, Langan S and Wada Y, 2017. Multi‐model and multi‐scenario assessments of Asian water futures: The water futures and solutions (WFaS) initiative. Earth’s Future 5(7): 823-852.
Shao D, Yang F, Xiao C and Tan X, 2012. Evaluation of water security: an integrated approach applied in Wuhan urban agglomeration, China. Water Science and Technology 66(1): 79-87.
Sullivan C and Meigh J, 2003. Considering the water poverty index in the context of poverty alleviation. Water Policy 5(5): 513-528.
Van Ty T, Sunada K, Ichikawa Y and Oishi S, 2010, Evaluation of the state of water resources using modified water poverty index: a case study in the Srepok river basin, Vietnam–Cambodia. International Journal of River Basin Management 8(3-4): 305-317.
Vörösmarty CJ, Leveque C and Revenga C, 2005. Fresh Water. Pp. 165-207. In: Ecosystems and Human Well-being:Current State and Trends, Volume 1. Island Press.
Xiao-jun W, Jian-yun Z, Shahid S, Xing-hui X, Rui-min H and Man-ting S, 2014. Catastrophe theory to assess water security and adaptation strategy in the context of environmental change. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change 19(4): 463-477.
Zhang R, Duan Z, Tan M and Chen X, 2012. The assessment of water stress with the Water Poverty Index in the Shiyang River Basin in China. Environmental Earth Sciences 67(7): 2155-2160.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 507 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 366 |