تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,487,453 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,214,280 |
تبیین رویکرد میانرشتهای از دیدگاه معرفتشناسی حکمت متعالیه | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 9، آذر 1390، صفحه 43-67 اصل مقاله (327.89 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محسن ایمانی1؛ خسرو باقری2؛ علیرضا صادقزاده1؛ کیانوش محمدی روزبهانی* 3 | ||
1استادیار دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استاد دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
رویکرد میانرشتهای یکی از تازهترین رویکردها به دانش است که به همراه ظرفیتهای فراوانی که در بر دارد، مسائلی را نیز به میان آورده است. در حال حاضر یکی از ضرورتهای رویکرد میانرشتهای به دانش، تبیین فلسفی آن است. این مقاله تلاشی در جهت تبیین رویکرد میانرشتهای از دیدگاه معرفتشناسی صدرایی است. معرفتشناسی صدرایی در کُنه خود وحدت گراست و از این رو میتواند مبنایی مناسب برای تبیین رویکرد میانرشتهای به علم قرار گیرد. در این جهت ابتدا به اجمال سیر دیدگاههای وحدتگرا ترسیم گردیده است که در نهایت به رویکرد میانرشتهای به عنوان پاسخ عصر معاصر به مسئلة اتحاد دانش، منتهی میگردد. سپس دیدگاه ملاصدرا در چهار محور ناظر بر منشأ، ضرورت، فرایند و ارزش دانش میانرشتهای مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس محورهای مذکور پنج اصل شامل: ابتناء معرفت بر وحدت تشکیکی وجود، استلزام معرفت به ادراک پیچیدگی هستی، تلازم ادراک جزئی و کلی، کثرت روشی و معرفتی و وحدت فزایندة معرفتی، و کشف مرتبتی حقیقت، به عنوان اصول معرفتشناسی میانرشتهای از دیدگاه معرفتشناختی صدرایی استخراج گردیده است. در پایان به برخی تفاوتهای بنیادین میانرشتهای از دیدگاه صدرا با دیدگاههای رایج اشاره شده است. بر این اساس رویکرد میانرشتهای به دانش از نگاه حکمت متعالیه تفاوتی بنیادین با معرفتشناسیهای عمدتاً مسأله مدار و عمگرایانة رایج کنونی دارد. تأمل در حکمت صدرایی منتج به کسب معرفتی وحدتگرا و اصیل به عالم میشود که با نگاه رایج که بیش از هرچیز حاصل اضطرار و دغدغههای فناورانة انسان امروزین در مواجهه با پیچیدگیهای زیستن است، فاصلة فراوانی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
رویکرد میانرشتهای؛ حکمت متعالیه؛ معرفتشناسی صدرایی؛ اتحاد دانش | ||
مراجع | ||
- انصاریان، رضا و رضا اکبریان. ( 1388 )، ملاصدرا و شناخت هستی؛ راهی نو در پاسخ به . پرسش بنیادین هایدگر، نامۀ حکمت، سال هفتم، شمارة دوم-پاییز و زمستان 1388 - باقری، خسرو. ( 1386 )، نوعملگرایی و فلسفۀ تعلیم و تربیت بررسی پیامدهای دیدگاه ویلارد کواین و ریچارد رورتی در تعلیم و تربیت. چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. - حائری یزدی، مهدی. ( 1384 )، علم کلی، چاپ پنجم، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. - حائری یزدی، مهدی. ( 1379 )، علم حصولی و علم حضوری، ترجمه سید محسن میری . حسینی. فصلنامۀ ذهن، شمارة 1 - دهباشی، مهدی. ( 1386 )، پژوهش تطبیقی در هستی شناسی و شناخت شناسی ملاصدرا و وایتهد، تهران، نشر علم. - زمانیها، حسین و رضا اکبریان. ( 1388 )، نقش وجودی انسان در معرفت بشری مطالعه ای تطبیقی در آرای ملاصدرا و هیدگر. مجلۀ معرفت فلسفی سال هفتم، شمارة دوم. - صدرالمتألهین شیرازی، محمد. ( 1346 )، الشواهد الربوبیه، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد. - ----------------- ، محمد. ( 1363 )، المشاعر، تهران: کتابخانۀ طهوری. - - ----------------- ، محمد. ( 1368 )، الحکمه المتعالیه فی الاسفارالعقلیه الاربعه، ج 1 9، قم مصطفوی. - طباطبائی، محمدحسین و مرتضی مطهری. ( 1389 )، اصول فلسفه و روش رئالیسم، چاپ بیستم، تهران: انتشارات صدرا. - عبودیت، عبدالرسول. ( 1385 )، درآمدی به نظام حکمت صدرایی. چاپ اول، تهران، انتشارات سمت. - قراملکی، فرامرز. ( 1377 )، رو یآورد بین رشته ای و هویت معرفتی فلسفۀ صدرایی، . مقالات و بررسیها، دفتر 72 1388 )، روش شناسی فلسفۀ ملاصدرا، چاپ اول، تهران، انتشارات بنیاد ) . ----------- - حکمت اسلامی صدرا. - لیتل، دانیل. ( 1386 )، تبیین در علوم اجتماعی درآمدی به فلسفۀ علم الاجتماع، ترجمۀ - - عبدالکریم سروش، چاپ چهارم، تهران، مؤسسۀ فرهنگی صراط. - مطهری، مرتضی. ( 1374 )، مقالات فلسفی، چاپ دوم، تهران، انتشارات صدرا. تبیین رویکرد میان رشته ای از دیدگاه معرفت شناسی حکمت متعالیه 67 - نصر، سید حسین. ( 1387 )، صدرالمتألّهین شیرازی و حکمت متعالیه، ترجمۀ حسین سوزنچی، چاپ دوم، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی. - نیوول، ویلیام اچ.( 1387 )، نظریۀ مطالعات میان رشتهای ترجمه سید محسن علویپور و همکاران در مجموعه مقالات مبانی نظری و روش شناسی مطالعات میان رشته ای، چاپ اول، تهران، پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی. - نبوی، لطفاله. ( 1384 )، مبانی منطق و روش شناسی، چاپ اول. تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. -Argyros, Alexander J. (1991). The minimal epistemological and ontological conditions for a theory of systemic interdisciplinarity. Philosophica 48(1991,2) pp.57-74. - Fuller, Steve. (2010). Deviant interdisciplinarity. In The Oxford Handbook of Interdisciplinary. London Oxford University press. - Lee Welch, James (2009). Interdisciplinary and the history of ideas. Dissertation. The University of Texas at Dallas. - Klein, Julie Thompson (1990). Interdisciplinarity: history, theory and practice. Detroit: Wayne State University. - Schmidt, Jan C. (2007). Toward a philosophy of interdisciplinarity An attempt to provide a classification and clarification. - Szostak, Rick. (2007). Modernism, Postmodernism, and Interdisciplinarity. Issues in integrative studies No. 25, pp. 32-83 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6,625 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,660 |