دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

آمار

تعداد نشریات41
تعداد شماره‌ها1,130
تعداد مقالات13,890
تعداد مشاهده مقاله48,862,529
تعداد دریافت فایل اصل مقاله12,586,151
آذرانداز, عباس, باقری حسن کیاده, معصومه. (1400). دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 74(243), 1-23. doi: 10.22034/perlit.2021.45543.3070
عباس آذرانداز; معصومه باقری حسن کیاده. "دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 74, 243, 1400, 1-23. doi: 10.22034/perlit.2021.45543.3070
آذرانداز, عباس, باقری حسن کیاده, معصومه. (1400). 'دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 74(243), pp. 1-23. doi: 10.22034/perlit.2021.45543.3070
آذرانداز, عباس, باقری حسن کیاده, معصومه. دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 74(243): 1-23. doi: 10.22034/perlit.2021.45543.3070

دلیر است و بینا دل و چرب‌گوی زبان‌آوری پهلوانان شاهنامه با تکیه بر ادبیات باستانی ایران

زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز)
مقاله 1، دوره 74، شماره 243، شهریور 1400، صفحه 1-23  XML اصل مقاله (526.88 K)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2021.45543.3070
نویسندگان
عباس آذرانداز email 1؛ معصومه باقری حسن کیاده2
1پژوهشگر پژوهشکدۀ فرهنگ اسلام و ایران، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
2استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران
چکیده
«زبان‌آوری» یا «سخنوری» شخصیت‌های اسطوره‌ای و حماسی پیشینه‌ای دیرینه در ادبیات ایران دارد. فردوسی بسیاری از شخصیت‌های شاهنامه را با صفاتی چون «گوینده»، «سخنور»، «چرب‌زبان»، »چرب‌گوی» و «گشاده‌زبان» معرفی کرده است و آنها را با این صفات ستوده است. برخی اصطلاحات ادبی چون «سخن شیرین» و «زبان شیوا» دقیقاً در اوستا کاربرد داشته و به زبان فارسی رسیده و برخی نیز چون ویاخَنه، صفت مهر در مهریشت به معنای سخنوری و زبان‌آوری، تنها به شکل مهجورِ گیاخن در شعر رودکی و برخی لغت‌نامه‌های فارسی چون لغت فُرس اسدی به کار رفته و استمرار نیافته، اما مفهوم آن عنوان یک صفت پهلوانی در متون حماسی و در میان پهلوانان خودی و بیگانه ادامه پیدا کرده است. در این مقاله کوشش می‌شود گسترۀ معنایی «زبان‌آوری» که ویژگی مشترک ایزد مهر، زرتشت پیامبر، پهلوانانی چون گرشاسب، سام، رستم و گیو، و حتی پهلوانان تورانی است در متون ایرانی از گاهان تا شاهنامه بررسی شود.
کلیدواژه‌ها
زبان‌آوری؛ شاهنامه؛ اوستا؛ ایزد مهر؛ پهلوان
مراجع
  • باقری حسن‌کیاده، معصومه (1396). «نشانه‌های اساطیری گیو در شاهنامه». کهن‌نامه ادب پارسی، دوره 8، شماره 3 ، پاییز و زمستان 1396، صص. 60-43.
  • بهار، مهرداد (1381). از اسطوره تا تاریخ. تهران: نشر چشمه.
  • تاریخ سیستان (1381). تصحیح محمد تقی بهار (ملک‌الشعرا). تهران: انتشارات معین.
  • تفضلی، احمد. (1356). «آرش تیرانداز»، دانشنامۀ ایران و اسلام، ج 1. صص 80-77.
  • خالقی مطلق، جلال (1386). یادداشت‌های شاهنامه. جلد 10 شاهنامه. تهران: مرکز دایره‌‌المعارف بزرگ اسلامی.
  • خلف تبریزی (1362)، برهان قاطع، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • دوشن گیمن، ژاک (1383). واکنش غرب در برابر زردشت. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • رودکی سمرقندی (1373). دیوان رودکی سمرقندی. بر اساس نسخۀ سعید نفیسی، د. براگینسکی. تهران: انتشارات نگاه.
  • زرشناس، زهره؛ گشتاسب، فرزانه. (1389). تیشتریشت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • سرکاراتی، بهمن. (1369). «شیرین سخن، پیشینۀ هندواروپایی یک اصطلاح شاعرانه». مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز. شمارۀ 135 و 136، صص 63-48.
  • سعادت، یوسف. (1392). «دربارۀ واژۀ گُیاخَن در شعر رودکی»، در فرهنگ‌نویسی، شماره‌های پیاپی 5 و 6. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  • صفا، ذبیح الله (1363). حماسه‌‌سرایی در ایران. تهران: موسسه انتشارات امیر کبیر.
  • فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: مرکز دایره‌‌المعارف بزرگ اسلامی.
  • مکنزی، د. ن.(1373). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • مولایی، چنگیز (1382). بررسی فروردین یشت. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
  • مولایی، چنگیز (1392). آبان‌‌یشت (سرود اوستایی در ستایش اردوی سور اناهید). تهران: مرکز دایره‌‌المعارف بزرگ اسلامی.
  • http://dx.doi.org/10.22034/perlit.2021.45543.3070
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 416
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 486


Contact Us | Help & Support | Site Map

Journal Management System. Designed by sinaweb.