تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,323 |
تعداد مقالات | 16,270 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,954,086 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,624,767 |
بررسی صفات خبری با رویکرد هرمونتیکِ روشی | ||
دین پژوهی و کارآمدی | ||
مقاله 3، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 5، مهر 1401، صفحه 35-52 اصل مقاله (631.69 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/nrr.2021.46890.1090 | ||
نویسندگان | ||
حسین خالقی پور* 1؛ احمد عابدی ارانی2؛ علی اله بداشتی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
چکیده | ||
صفات خبری جزء متشابهات قرآن و از جمله صفاتی هستند که تنها با استناد به نقل آیات و روایات، به پروردگار متعال نسبت داده شده و از طریق تعقل حاصل نمیشود؛ صفاتی مانند وجه، ید، استوای پروردگار بر عرش و غیره. که موهم تشبیه و تجسیم است. درباره متشابهات قرآن چهار دیدگاه اصلی وجود دارد: دیدگاه اهل ظاهر، نظریه اشتراک لفظی، نظریه حقیقت و مجاز و نظریه روح معنا. در این مقاله تلاش شده است تا با رویکرد تحلیلی- انتقادی، با بهرهگیری از اصول هرمنوتیک، در ابتدا به روشی صحیح درخصوص فهم متون دینی در مطالعات اسلامی رسیده و سپس با استفاده از این روش، به نقد و بررسی دیدگاههای صفات خبری از منظر متکلمان اشاعره، معتزله و امامیه پرداخته و صحت هرکدام مورد مداقه قرار گیرد. در نتیجه بیان میشود که هرمنوتیک روشی به عنوان نوعی روش تفسیر، با مسلم انگاشتن امکان فهم عینی، ثابت و فراتاریخی متن و امکان دستیابی به مراد مولف، برای تفسیر مطالعات اسلامی مفید میباشد و براساس آن، دقیقترین و معقولترین فهم از آیات صفات خبری که هیچ تعارضی با اصول دین ندارد و به دور از هرگونه مجاز می-باشد، مربوط به روش امامیه است که همان نظریه وضع الفاظ براى ارواح معانى میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
صفات خبری؛ هرمنوتیک روشی؛ اشاعره؛ معتزله؛ امامیه | ||
مراجع | ||
1- اسفراینی، ملا اسماعیل (1383)، انوار العرفان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی. 2- اسفندیاری، سیمین، غلامی، پرستو (1394)، «هرمنوتیک و فهم متن از نگاه گادامر و شهید مطهری»، فصلنامه علمی پژوهشی اشارات، شماره چهارم، 110-91. 3- اخوان کاظمی، بهرام (1387)، «ارزیابی کاربرد هرمنوتیک در پژوهشهای سیاسی اسلامی»، فصلنامه سیاست، دوره سی و هشتم، شماره چهارم، 76-55. 4- اللهبداشتی، علی (1391)، «بررسی و نقد دیدگاه سلفیه در مکانمندی خدا»، میقات حج، شماره 79، 161-140. 5- ----------- (1392)، توحید و صفات الهی، قم، انتشارات دانشگاه قم. 6- ----------- (1382)، «نقد مبانی سلفیه در توحید»، مقالات و بررسیها، دفتر هفتاد و چهارم، 186-169. 7- بخشایش اردستانی، احمد (1386)، «هرمنوتیک رویکردی برای شفافیتسازی مفاهیم»، فصلنامه سیاست، دوره سی و هفتم، شماره سوم، 66-55. 8- بهرامی، حمزهعلی (1398)، «تحلیلی بر رویکردشناسی مکتب سلفی برآمده از ابنتیمیه درباره صفات خبری»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، سال دهم، شماره پنجاه و شش، 96-75. 9 - تورانی، اعلا، سلطان احمدی، منیره (1389)، «تحلیلی بر رابطه هرمنوتیک روشی و فلسفی با تأویل و تفسیر قرآن کریم»، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی آینه معرفت، دانشگاه شهید بهشتی، صص 30-6. 10- حجتی، سیدمحمدباقر، مناقبی، حمیدرضا (1394)، «بررسی تطبیقی دیدگاه فخررازی و علامه طباطبایی درباره صفات خبری»، اندیشه علامه طباطبایی، سال دوم، شماره دو، 30-7. 11- --------------، شیواپور، حامد (1389)، «بررسی و تحلیل نظریه روح معنا از دیدگاه امام خمینی(ره)»، دوره 12، شماره 48، 66-40. 12- حلبی، على اصغر (1376)، تاریخ علم کلام در ایران و جهان، تهران، اساطیر. 13- خاتمى، احمد (1370). فرهنگ علم کلام، صبا، تهران. 14- دارابکلایی، اسماعیل، ترابی، روح الله (1393)، «مبانی تفسیری – کلامی علامه طباطبایی در صفات خبری»، فلسفه دین، دوره یازدهم، شماره سوم، 592-567. 15- درخشه، جلال، نصرت پناه، محمدصادق (1393)، «کاربرد روش تحلیل هرمنوتیک در مطالعات اسلامی»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره سوم، 62-39. 16- ربانی گلپایگانی، علی (1383)، هرمنوتیک منطق فهم دین، مرکز مدیریت حوزه علمیه، قم. 17- رستگار، مریم، اخویان، محمدعلی، پیرهادی، علی (1399)، «بررسی تطبیقی صفات خبری از دیدگاه علامه جوادی آملی و قاضی عبدالجبار معتزلی»، آینه معرفت، سال بیستم، شماره شصت و دو، صص 132-111. 18- رضوانى، على اصغر (1384)، شیعهشناسى و پاسخ به شبهات، جلد 2، انتشارات مشعر، تهران. 19- زیمرمن، ینس (1399)، هرمنوتیک به زبان ساده، ترجمه مجتبی پُردل، ترانه، تهران. 20- سبحانی، جعفر (1395)، هرمنوتیک، توحید قم، قم. 21- سلطانی، مصطفی (1390)، «صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی»، فصلنامه اسراء، سال چهارم، شماره اول، پیاپی نهم، 91-71. 22- ------------- (1391)، «صفات خبری از دیدگاه امامیه و معتزله با تأکید بر اندیشه سیدمرتضی و قاضی عبدالجبار»، فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال هشتم، شماره بیست و نهم، 149-127. 23- مجتهد شبستری، محمد (1381)، هرمنوتیک، کتاب و سنت، طرح نو، تهران. 24- شمس الدینی مطلق، کمیل (1396). «بررسی مبانی فکری سلفیه در معناشناسی صفات خبری با تأکید بر آرای اینتیمیه»، فصلنامه علمی-پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال سیزدهم، شماره 51، 168-157. 25- شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1377)، دفاع از تشیع، ترجمه الفصول المختاره، مترجم آقا جمال خوانساری، تصحیح صادق حسن زاده و علی اکبر زمانی نژاد، قم. 26- طباطبایى، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، جلد 1و 8 و 20، مترجم: محمدباقر موسوی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى، قم. 27- عابدی سرآسیا، علیرضا (1395)، «هرمنوتیک مدرن و نظریه تفسیری شهید مطهری»، رهیافتهایی در علوم قرآن و حدیث، سال چهل و هشتم، شماره دوم، شماره پیاپی 97، 117-91. 28- عالمی، روح الله (1380)، «نظر متکلمین معتزلی درباره صفات خداوند»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 20-1. 29- فرزانه، حسین، حیدری، داوود (1397)، «نظریه روح معنا، تقریرها و نقدها»، آموزههای فلسفه اسلامی، ، شماره 23، صص 137-113. 30- قربانزاده سوار، قربانعلی، شریعتمداری، علی (1396)، کاربرد هرمنوتیک در متون تفسیری مسلمین (با تأکید برمتون اندیشههای سیاسی)، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، شماره سیزدهم، 93-69. 31- محقق سبزوارى (1383)، اسرار الحکم، مطبوعات دینی، قم. 32- مطهرى، مرتضى (1377)، مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، جلد 1 و 3و 16، صدرا، قم. 33- مظفر، محمد حسن (1377)، ترجمه دلائل الصدق، ترجمه محمد سپهرى، امیرکبیر، تهران. 34- مسعودی، جهانگیر (1386)، «هرمنوتیک به مثابه روش تحقیق در علوم دینی»، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه قم، سال هشتم، شماره سوم و چهارم، 57-25. 35- میراحمدی، عبداله، امانیپور، مونا (1379)، «تحلیل کارآمدی نظریه وضع الفاظ برای ارواح معانی»، خردنامه صدرا، شماره 91، صص 38-23. 36- واعظی، احمد (1386)، درآمدی بر هرمنوتیک، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 463 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 417 |