تحلیل تطبیقی ماهیت و فرایند تهیه طرح ساختاری ـ راهبردی در ایران و طرحهای توسعه شهری کشورهای توسعه‌یافته

قربانی, رسول; حجتی, حمید

doi:10.22034/gp.2021.45671.2829

فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

تعداد نشریات	41
تعداد شماره‌ها	1,129
تعداد مقالات	13,888
تعداد مشاهده مقاله	48,857,218
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	12,583,942

	تحلیل تطبیقی ماهیت و فرایند تهیه طرح ساختاری ـ راهبردی در ایران و طرحهای توسعه شهری کشورهای توسعه‌یافته
نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی
مقاله 13، دوره 26، شماره 80، مرداد 1401، صفحه 249-235 اصل مقاله (873.31 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.45671.2829
نویسندگان
رسول قربانی ¹؛ حمید حجتی²
¹استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
²دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، تبریز، ایران
چکیده
تهیه و اجرای طرح جامع با آشکار شدن ضعفهایش چه در بعد ماهوی و چه اجرایی در جهان، در حدود 60 سال است که در اکثر کشورهای توسعه-یافته منسوخ شده است. در ایران اما اجرای آن کماکان ادامه یافته است. گرچه در سالیان اخیر تلاشهایی برای تغییر این روند برداشته شد که نمونه بارز آن آغاز به تهیه طرحهایی موسوم به ساختاری ـ راهبردی از اواسط دهه هفتاد خورشیدی در ایران بوده است. بررسی این طرح و نیز مقایسه با دو طرحی که به نوعی از ترکیب آنها بوجود آمده (استراتژیک و طرح ساختاری) آشکار ساخت طرح ساختاری ـ راهبردی فارغ از برخی پیشرفتهای شکلی، ترکیبی ناقص از سه الگوی جامع، ساختاری و استراتژیک است. در مطالعات وضع موجود از همان الگوی پژوهشی طرح جامع پیروی کرده و در سطوح دیگر نیز ویژگیهای یک طرح نوین را عرضه نمی‌دارد. بهره‌گیری از الگوی استراتژیک به شکل بسیار سطحی و بی ارتباط با بخشهای دیگر و بدون وقوف بر فحوای طرح و استفاده از تنها مطالعات مرحله اول طرح ساختاری انگلستان و عدم دقت در مرحله دوم آن (طرح محلی) و عرضه طرحهایی مجزا از ساختار اصلی، از دیگر نشانه‌های عدم وجود ساختاری نوین در این طرح است. بازنگری مجدد در نظام طرحهای توسعه شهری کشور و تلاش برای پوشش ضعفهای الگوی جامع ضمن اضافه نمودن ویژگیهای مثبت الگوی استراتژیک پیش از تهیه و اجرای کامل این الگوی امتحان پس داده (استراتژیک) با ارائه طرحی جایگزین، می‌تواند راه‌حل مناسبتری نسبت به طرح ساختاری ـ راهبردی برای ساماندهی شهرهای کشور باشد.
کلیدواژه‌ها
طرح ساختاری ـ راهبردی؛ طرح جامع؛ طرح استراتژیک؛ برنامه‌ریزی؛ ایران
سایر فایل های مرتبط با مقاله 13.pdf
مراجع
اسماعیلزاده، حسن (1398)، تحلیل ارتباط هوشمندسازی و پایداری در فضاهای شهری، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، سال 23، شماره 68، تابستان 1398. پورمحمدی، محمدرضا (1382)، *برنامهریزی کاربری اراضی شهری، چاپ اول، انتشارات سمت. حجتی، حمید (1397)، چرایی و چالشهای گذار از طرح جامع شهری به استراتژیک، رساله دکتری، دانشگاه تبریز، تبریز. رهنما، محمدرحیم، خاکپور، براتعلی و مجتبی صادقی (1391)، تحلیل مدیریت استراتژیک در کلانشهر مشهد با مدل SWOT، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، سال 16، شماره 42، زمستان 1391. زرافشان، عطاالله، پورمحمدی، محمدرضا، نصیری، اسماعیل و مهدی موسی کاظمی (1399)، بررسی تطبیقی محلات انسانمحور با تاکید بر مولفههای پیادهمحوری و اختلاط کاربری اراضی، نشریه علمی پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، سال 24، شماره 71، بهار 1399. سعیدنیا، احمد (1390). طرحهای شهری در ایران، کتابهای سبز شهرداری، جلد 5، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور. قاسمی، ایرج (1390)، با پیشکسوتان شهرساز: مجموعه مصاحبههاى علمى و پژوهشى، مهندسین مشاور طرح و منظر، 1390. ماجدی، حمید (1391). نظریه تهیه طرحهای ساختاری راهبردی (ناحیهای ـ محلی)، فصلنامه علمی پژوهشی هویت شهر، شماره یازدهم، سال ششم، پاییز 1391. مرادی مسیحی، واراز (1384)، برنامه**ریزی استراتژیک و کاربرد آن در شهرسازی ایران، چاپ اول، انتشارات شرکت پردازش و برنامهریزی شهری «وابسته به شهرداری تهران». منوچهریفر، بابک، الزامات و موانع برنامهریزی فضایی راهبردی: رویکردی نهادی، پایاننامه کارشناسی ارشد، 1387، دانشگاه بهشتی، تهران. مهدیزاده، جواد (1382)، برنامه**ریزی راهبردی توسعه شهری «تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران»، چاپ اول، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. مهندسین مشاور شهر و خانه، طرح ساختاری ـ راهبردی شیراز، 1385. مهندسین مشاور طرح و آمایش، طرح جامع پاکدشت، 1389. مهندسین مشاور فرنهاد، برنامهریزی ساختاری* ـ راهبردی توسعه شهری؛ زمینهها، علل پیدایش، اصول و روشها، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، 1382. Eigeles, D (2003): Facilitating shared vision in the organization, Journal of European. Industrial Training, Vol 27, Emerald. El-Namaki M. S. S (1992): "Creating a Corporate Vision". Long Range Planning, 25 (6), 25 - 29, Printed in Great Britain. Hackett, M and P Spurgeon (1996): Leadership and vision in the NHS: how do we create the vision thing?, Health Manpower Management, Vol 22, No 1, MCB University Press. -Hodgkinson, M (2002), A shared strategic vision: dream or reality?, The learning Organization, Vol 9, No 2, Emerald. -Ministry of Housing (1970), Development Plans. (A Manual on Form and Content). Murray A.J & Greens K.A (2006): New leadership Strategies for the enterprise of the future, The Journal of Information and Knowledge Management Systems, vol36, No 4. Von Einsidel, Nathaniel (2001): Developing A City Vision. United Nation Urban Management Programme, Presented At The CDS, First National Workshop, Manila, November, 2001.
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 87

Journal Management System. Designed by sinaweb.

پیوندهای مفید

آمار

تحلیل تطبیقی ماهیت و فرایند تهیه طرح ساختاری ـ راهبردی در ایران و طرحهای توسعه شهری کشورهای توسعه‌یافته