آمار
| تعداد نشریات | 37 |
| تعداد شماره‌ها | 960 |
| تعداد مقالات | 11,666 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,314,642 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,991,073 |
بررسی بسامد و انواع کارکردهای شعر فارسی و عربی در متون تاریخی فارسی قرن هفتم | ||
| فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 تیر 1400 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
حسن اسدزاده خانقاه  1؛ محمد ابراهیم پور نمین2؛ خسرو جلیلی کهنه شهری3
| ||
| 1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی آستارا. | ||
| 2استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا. | ||
| 3استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا. | ||
| چکیده | ||
| متونِ کهنِ تاریخیِ فارسی به‌ویژه از قرن ششم هجری به بعد از سویی به سبب موضوع خود، و از سوی دیگر به دلیل کاربرد عناصر و شیوه‌های ادبی‌سازی در این متون، در ملتقا و پیوندگاه دو گونۀ «تاریخ‌نگاری» و «ادبیات» قرار می‌گیرند. در این میان، شعر اعم از فارسی و عربی، با دو نوع کارکردِ عمدۀ «خبری» و «آرایه‌ای» حضوری چشمگیر در این متون، و نزدیکی دو گونۀ مزبور به هم دارد؛ در پژوهش حاضر با استناد به طبقه‌بندی‌های دقیق‌تر از انواع کاربردهای شعر، بسامد این انواع و دلایل آن، در هفت اثر تاریخی قرن هفتم، شاملِ تاریخ طبرستان، تاریخ افضل، عقدالعلى، تاریخ جهانگشا، مختصر سلجوقنامه، طبقات ناصرى، و نظام‌التواریخ که متعلق به سه گونه تاریخ‌نگاری «عمومی»، «محلی» و «دودمانی»اند به روش تحلیلی و اسنادی بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کارکرد شعر در مجموع این آثار، بیشتر جنبۀ ادبی و آرایه‌ای دارد تا کارکرد روایی و خبری. تعلق نویسندگان این آثار به طبقۀ دیوانیان و کوشش هرچه بیشتر آنان در تبدیل آثار خود به اثری هنری و منطبق با معیارهای زیباشناختی عصر را می‌توان از دلایل این امر تلقی کرد. از میان انواع تاریخ‌نگاری نیز، بسامد به‌کارگیری شعر در دو نوع محلی و دودمانی در مقایسه با تواریخ عمومی بسیار چشمگیرتر است. در پایان مقاله نیز جدولی تنظیم شده است که خواننده می‌تواند معرفی و نوع تاریخ‌نگاری هر اثر، بسامد موارد استشهاد، تعداد ابیات به‌کاررفته، تفکیک تعداد ابیات فارسی و عربی و نهایتاً انواع کارکردهای شعر را در متون تاریخی مذکور در موجزترین شکل ممکن ملاحظه کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| متون تاریخی؛ تاریخ‌نگاری؛ مورخ؛ قرن هفتم؛ حوادث تاریخی؛ اشعار فارسی و عربی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 15 |
||
