تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,576 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,083 |
شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف حوضه قرهسو با مدل SRM | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 7، دوره 25، شماره 76، تیر 1400، صفحه 87-97 اصل مقاله (516.53 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.13139 | ||
نویسندگان | ||
محمدحسین عالی نژاد* 1؛ سعید جهانبخش2؛ علی محمدخورشیددوست3 | ||
1دانشجوی دکتری رشته آب وهواشناسی دانشگاه تبریز | ||
2استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
3ستاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
تامین منابع آب توسط برف در حوضههای کوهستانی بعلت خاصیت تاخیر در ایجاد رواناب، ضروری است. بنابراین شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف و تغییرات فصلی پوشش آن در مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در این مطالعه، بهمنظور برآورد رواناب حاصل از ذوب برف در حوضۀ قرهسو از زیرحوضههای سیمره، نخست سطح پوشش برف برای سالهای آبی 95 الی 97 با استفاده از تصاویر روزانۀ ماهوارۀ ترا- مودیس با تفکیک مکانی 1 کیلومتر از طریق سامانه گوگل ارث انجین استخراج شد. سپس در محیط نرمافزارGIS ، مشخصات فیزیوگرافی حوضه بهدست آمد. در مرحلۀ بعد، با واردکردن دادههای پوشش برف، متغیرهای هواشناختی و شاخصهای لازم به مدلSRM ، رواناب ناشی از ذوب برف شبیهسازی شد. در این شبیهسازی سال 95-96 برای واسنجی و سال 96-97 جهت اعتبارسنجی مدل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که، سهم جریان رودخانه از ذوب برف در ماههای اسفند و فروردینماه چشمگیر است، ولی با افزایش درجهحرارت هوا در اردیبهشتماه، سهم باران در جریان پررنگتر میشود. همچنین نتایج شبیهسازی بیانگر دقت بالای این مدل میباشد، بهطوری که ضریب تعیین (R2) برای سالهای آبی 95-96 الی 96-97 به ترتیب معادل 93/0 و 9/0 و درصد خطای حجمی آن نیز به ترتیب (DV) 3/0 و 33/3 بهدست آمد. | ||
کلیدواژهها | ||
برف؛ سنجش از دور؛ SRM؛ مودیس؛ حوضه قره سو | ||
مراجع | ||
- جهانبخش اصل، سعید. دینپژوه، یعقوب و عالینژاد، محمدحسین. 1398. تاثیر تغییراقلیم بر رواناب ناشی از ذوب برف (مطالعه موردی: حوضه آبریز شهرچای ارومیه)، جغرافیا و برنامهریزی، 23( 67)، 107-91. - رسولی، علیاکبر و ادهمی، سلام. 1386. محاسبۀ آب معادل از پوشش برفی با پردازش تصاویر سنجندۀ مودیس. جغرافیا و توسعه. (10)36-23. - فتاحی، ابراهیم. دلاور، مسعود و قاسمی الهه. 1390. شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف در حوضههای کوهستانی با استفاده از مدل SRM، مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز بازفت. نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. (23): 129-141. - کارآموز، محمد و عراقینژاد، شهاب. 1393. هیدرولوژی پیشرفته. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلیتکنیک تهران). چاپ سوم. - محمدی احمدمحمودی، پیمان, خورانی، اسداله. (1398). تغییرات پوشش برف در رشتهکوه زاگرس با استفاده از دادههای روزانه سنجنده MODIS. فیزیک زمین و فضا, 45(2), 355-371. - میرموسوی ، سیدحسین؛ صبور، لیلا. 1393. پایش تغییرات پوشش برف با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس در منطقه ی شمال غرب ایران، جغرافیا و توسعه، 35 .191-181. - نجف زاده، رضا. ابریشم چی احمد. تجریشی، مسعود و طاهری شهرآئینی، حمید. 1383. شبیهسازی جریان رودخانه با مدل ذوب برف. آب و فاضلاب. (52) :11-2. - نظم فر, حسین, مرادی, مسعود. 1395. شبیهسازی رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از دادههای سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبی دهگلان). جغرافیا و برنامه ریزی 20 (55)، 273-289. - Adnan, M. Nabi, G. Poomee, M, S and Ashraf, A. 2017. Snowmelt runoff prediction under changing climate in the Himalayan cryosphere: A case of Gilgit River Basin. Geoscience Frontiers, Volume 8, Issue 5, Pages 941-949. - Bales R.C. and Cline D. 2003. Snow hydrology and water resources: western united states, In Handbook of Weather, Climate and Water: Dynamics,Climate, Physical Meteorology, Weather Systems, and Measurements, Ed. Potter T.D., Colman B.R., Wiley-Interscience, 10:443-459. - Hall D.K., Riggs G.A. and Salomonson V.V. 1995. Development of methods for mapping global snow cover using moderate resolution imaging spectroradiometer data. Remote Sens. Environ. 54(2):127–140. - Hall D.K., Tait G.A., Riggs V.V.,Salomonson J., Chien Y.L. and Andrew G.K.1998. Algorithm Theoretical Basis Document (ATBD) for the MODIS Snow-,Lake Ice- and Sea Ice-Mappin Algorithms, modis Algorithm TheoreticalBasis Document Number ATBD-MOD-10,NASA Goddard Space Flight Center. - Harshburger B.J., Karen S.H., Von P.W., Brandon C.M. Troy R.B. and Rango A. 2010. Evaluation of short-to-medium range stream flow forecasts obtained using an enhanced version of SRM. Journal of the American Water Resources Association (JAWRA), 15(1):1752-1688. - Klein A.G., Hall D.K. and Riggs G.A. 1998. Improving snowcover mapping in forests through the use of a canopy reflectance model. Hydrological Processes, 12: 1723–1744. - McCuen R. H.1998. Hydrologic analysis and design. Printice-Hall Pub., Inc. N.J., PP.548. - Rango A. and Martinec J. 1998. The snowmelt runoff model (SRM) user/s manual, version 4, URL: fttp // hydrolab. arsusda. gov/ pub / srm / srm4.pdf. - Shunping Xie, Jinkang Du, Xiaobing Zhou, Xueliang Zhang, Xuezhi Feng, Wenlong Zheng, Zhiguang Li, Chong-Yu Xu. 2018. A progressive segmented optimization algorithm for calibrating time-variant parameters of the snowmelt runoff model (SRM), Journal of Hydrology, Volume 566, Pages 470-483. - Tekeli A.E., Akyurek Z., Arda Sorman A., Sensoy A. and Unal Sorman A. 2005. Using MODIS snow cover maps in modeling snowmelt runoff process in the easternpart of Turkey. Journal of Remote Sensing of Environment, 97: 216-230. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 636 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 271 |