تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,022 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,492,716 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,219,236 |
استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی در پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت سیلاخور) | ||
هیدروژئولوژی | ||
دوره 9، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 28-39 اصل مقاله (1.11 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2024.13041 | ||
نویسندگان | ||
مهدی کماسی* 1؛ محمد سعیدی2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشگاه آیتالله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران. | ||
2دانشیار گروه مهندسی عمران، مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشگاه آیتالله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران. | ||
چکیده | ||
بسیاری از منابع آب زیرزمینی در اثر برداشت بی رویه از نظر کیفی افت محسوس پیدا کرده و علاوه بر مشکلات کمی دچار مشکلات کیفی نیز شده است. از این رو، پتانسیلیابی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی به پیشرفتی در زمینه تحقیقات هیدروژئولوژی تبدیل شده است. در این پژوهش، با هدف تحلیل و ارزیابی مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی در دشت سیلاخور و توسعه روشی اصلاح شده، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، استفاده شده است. یازده لایهی موضوعی شامل لایههای لیتولوژی، بارش، پوشش گیاهی، تراکم و فاصله از گسل، ارتفاع، شیب، دما، کاربری اراضی، تراکم و فاصله از آبراهه براساس پردازش تصاویر ماهوارهای و دادههای آماری تهیه و به هر کدام از لایهها و طبقات آن لایه، وزنی براساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی اختصاص داده شد. نقشهی پتانسیل منابع آب زیرزمینی در پنج طبقه شامل پتانسیل بالا، خوب، متوسط، کم و ضعیف پهنهبندی گردید. بر این اساس، 56% مساحت دشت دارای پتانسیل بالا تا متوسط است که بیشتر در مرکز و جنوب غربی دشت قرار گرفته و منطبق بر آبرفتهای کواترنری و سازندهای سخت کربناته میباشد. اعتبار سنجی توسط تعداد، موقعیت و میزان برداشت از چاههای بهرهبرداری موجود در منطقه انجام و مشخص شد که 89% از چاههای بهرهبرداری در مناطقی با پتانسیل آب زیرزمینی متوسط تا بالا قرار گرفتهاند. از این رو، استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، روشی مؤثر و قابل اعتماد برای تعیین مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی است که میتواند برای توسعه و مدیریت منابع آب زیرزمینی به کار گرفته شود. | ||
کلیدواژهها | ||
آب زیرزمینی؛ پتانسیلیابی؛ دشت سیلاخور؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، ح.، گندمکار، الف.، المدرسی، ع. و رامشت، م. ح.، 1395. برآورد دمای سطح زمین و تأثیر پوشش گیاهی بر دمای سطح با استفاده از تصاویر مودیس (مطالعه موردی: حوزه تویسرکان). جغرافیا (برنامه ریزی منطقهای)، 6(6): 23-32.
جعفرزاده، ج.، رستم زاده، ه.، نیک جو، م. ر. و اسدی، الف.، 1396. ارزیابی پتانسیل منابع آب دشت اردبیل با استفاده از فرآیند تحلیل شبکهای فازی (FANP) در محیط GIS. جغرافیا و برنامه ریزی، 21(61): 145-164.
حسامی، م. ر.، 1380. بررسی هیدروژئوشیمیایی و هیدروژئولوژیکی منابع آبی موجود در سازندهای سخت آذرین و دگرگونی در منطقه کوه سفید بوانات. پایاننامه کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی-آبشناسی (هیدروژئولوژی)، دانشگاه شیراز. 301ص.
حقیزاده، ع.، میرزاپور، ح.، 1395. ارزیابی پتانسیل منابع آب زیرزمینی دشت دهگلان بر پایه سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور با استفاده از تکنیک تصمیمگیری چند معیاره. مجله هیدروژئولوژی، 1(2): 83-98.
رحیمی، م.، سلیمانی، ک.، 1395. ارزیابی پتانسیل منابع آب زیرزمینی دشت دهگلان بر پایه سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور با استفاده از تکنیک تصمیمگیری چند معیاره. علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 10(35): 27-38.
رزندی، ی.، فرخ زاده، ب.، یوسف زاده چوبک، م. و تیموریان، ت.، 1396. پتانسیلیابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از الگوریتم حداکثر آنتروپی و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: دشت همدان- بهار). مهندسی آبیاری و آب ایران، 8(29): 110-123.
مقدم، س.، احمدی، ح.، زینال زاده، ک. و حصاری، ب.، 1399. مکانیابی پتانسیل آبهای زیرزمینی تجدیدشونده آبخوانهای غرب دریاچه ارومیه با تحلیل AHP و تکنیک فازی فضایی. هیدروژئولوژی، 5(2): 142-153.
Agarwal, E., Agarwal, R., Garg, R.D., Garg, P.K., 2013. Delineation of groundwater potential zone: An AHP/ANP approach. Journal of Earth System Science, 122(3): 887-898. Buckley, J.J., 1985. Ranking alternatives using fuzzy numbers. Fuzzy Sets and Systems, 15(1): 21-31. Can Kutlu, A., Ekmekçioğlu, M., 2012. A Fuzzy Hybrid Approach for Fuzzy Process FMEA: An Application to a Spindle Manufacturing Process. International Journal of Computational Intelligence Systems, 5(4): 611-626. Chaudhry, A.K., Kumar, K., Alam, M.A., 2019. Mapping of groundwater potential zones using the fuzzy analytic hierarchy process and geospatial technique. Geocarto International, 1-22. Cheng, C.H., Yang, K.L., Hwang, C.L., 1999. Evaluating attack helicopters by AHP based on linguistic variable weight. European Journal of Operational Research, 116(2): 423-435. Gholami, V., Chau, K.W., Fadaee, F., Torkaman, J., Ghaffari, A., 2015. Modeling of groundwater level fluctuations using dendrochronology in alluvial aquifers. Journal of Hydrology, 529: 1060-1069. Hsieh, T.Y., Lu, S.T., Tzeng, G.H., 2004. Fuzzy MCDM approach for planning and design tenders’ selection in public office buildings. International Journal of Project Management, 22(7): 573-584. Jha, M.K., Chowdary, V.M., Chowdhury, A., 2010. Groundwater assessment in Salboni Block, West Bengal (India) using remote sensing, geographical information system and multi-criteria decision analysis techniques. Hydrogeology Journal, 18(7): 1713-1728. Kahraman, C., Cebeci, U., Ruan, D., 2004. Multi-attribute comparison of catering service companies using fuzzy AHP: The case of Turkey. International Journal of Production Economics, 87(2): 171-184. Kaya, T., Kahraman, C., 2011. An integrated fuzzy AHP–ELECTRE methodology for environmental impact assessment. Expert Systems with Applications, 38(7): 8553-8562. Keshavarzi, A., Sarmadian, F., Heidari, A., Omid, M., 2010. Land Suitability Evaluation Using Fuzzy Continuous Classification (A Case Study: Ziaran Region). Modern Applied Science, 4(7): 72-81. Magesh, N.S., Chandrasekar, N., Soundranayagam, J.P., 2012. Delineation of groundwater potential zones in Theni district, Tamil Nadu, using remote sensing, GIS and MIF techniques. Geoscience Frontiers, 3(2): 189-196. Mandal, U., Sahoo, S., Munusamy, S.B., Dhar, A., Panda, S.N., Kar, A., Mishra, P.K., 2016. Delineation of Groundwater Potential Zones of Coastal Groundwater Basin Using Multi-Criteria Decision-Making Technique. Water Resources Management, 30(12): 4293-4310. Mon, D.L., Cheng, C.H., Lin, J.C., 1994. Evaluating weapon system using fuzzy analytic hierarchy process based on entropy weight. Fuzzy Sets and Systems, 62(2): 127-134. Prasad, R.K., Mondal, N.C., Banerjee, P., Nandakumar, M.V., Singh, V.S., 2007. Deciphering potential groundwater zone in hard rock through the application of GIS. Environmental Geology, 55(3): 467-475. Rahmati, O., Nazari Samani, A., Mahdavi, M., Pourghasemi, H.R., Zeinivand, H., 2014. Groundwater potential mapping at Kurdistan region of Iran using analytic hierarchy process and GIS. Arabian Journal of Geosciences, 8(9): 7059-7071. Souissi, D., Msaddek, M.H., Zouhri, L., Chenini, I., El May, M., Dlala, M,. 2018. Mapping groundwater recharge potential zones in arid region using GIS and Landsat approaches, southeast Tunisia. Hydrological Sciences Journal, 63(2): 251-268. Şener, E., Şener, Ş., Davraz, A., 2018. Groundwater potential mapping by combining fuzzy-analytic hierarchy process and GIS in Beyşehir Lake Basin, Turkey. Arabian Journal of Geosciences, 11(8): 187–208. Shaban, A., Khawlie, M., Abdallah, C., 2006. Use of remote sensing and GIS to determine recharge potential zones: the case of Occidental Lebanon. Hydrogeology Journal, 14(4): 433-443. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 349 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 57 |