آمار
| تعداد نشریات | 43 |
| تعداد شماره‌ها | 1,269 |
| تعداد مقالات | 15,639 |
| تعداد مشاهده مقاله | 51,694,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,574,396 |
بررسی ضمانت اجرای اخلاق در دیدگاه کانت و شهید مطهری | ||
| دین پژوهی و کارآمدی | ||
| مقاله 6، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 5، مهر 1401، صفحه 87-104 اصل مقاله (611.14 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/nrr.2022.12921 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده زهرا موسوی* 1؛ محمد سربخشی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه فلسفه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ضمانت اجرا از مسائل مهم مطرح شده در فلسفه اخلاق است؛ زیرا تا ضمانتی برای اجرای اخلاقیات وجود نداشته باشد صدور احکام و الزامات اخلاقی بی‌فایده خواهد بود. از این رو مکاتب اخلاقی به دنبال تبیین ضمانت اخلاق در نظریه‌های خود هستند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به بررسی ضمانت اجرا از دیدگاه کانت و شهید مطهری پرداخته است. آنچه از بررسی دیدگاها به دست آمد نشان می‌دهد که به اعتقاد کانت، عقل عملی ضامن اجرای اخلاق است؛ که اشکالاتی به این دیدگاه وارد شده است، از این رو نمی‌تواند قابل قبول باشد. شهید مطهری با تکیه بر خودشناسی که بر خداشناسی استوار است، درک عزت و کرامت نفس را انگیزه اجرای اخلاق می‌داند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این نگاه نیز از جامعیت برخوردار نیست و نمی‌تواند برای همه، انگیزه انجامِ فعل اخلاقی باشد. نکته قابل توجه آن است که اعتقاد به خدا مهم‌ترین انگیزه برای اجرای اخلاق است و اسلام با توجه به مراتب فکری و روحی متفاوت مردم، طیف وسیعی از انگیزه‌ها را با محوریت اعتقاد به خدا و یگانگی او، برای روی آوردن به افعال اخلاقی برای همه فراهم کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ضمانت اجرای اخلاق؛ انگیزه اخلاقی؛ کرامت نفس؛ کانت؛ شهید مطهری | ||
| مراجع | ||
قران کریم- ابن ابى‌الحدید، ابو حامد(1337)؛ شرح نهج البلاغه، مصحح محمد ابوالفضل ابراهیم، چ اول، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی، قم. - ابن سینا، شیخ الرئیس(1404ق)؛ الشفاء(المنطق)، کتابخانه آیة الله مرعشى، قم. - ابن فارس، احمد(1399ق)؛ المقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، دار الفکر. - ابن مسکویه، احمد بن محمد(1426ق)؛ تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، چ اول، طلیعه نور، قم. - ابن منظور، محمد بن مکرم(1414ق)؛ لسان العرب، چ سوم، دار صادر، بیروت. - اترک، حسین(1392)؛ وظیفه‌گرایی اخلاقی کانت، چ اول، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم. - اونی، بروس(1381)؛ نظریه اخلاقی کانت، ترجمه علیرضا آل بویه، قم،بوستان کتاب، چ اول. - جوادی آملی، عبدالله(1379)؛ مبادی اخلاق در قرآن، چ سوم، مرکز نشر اسراء، قم. - جوهری، اسماعیل بن حماد(1414ق)؛ الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، بیروت، دراالفکر. - حرانی، ابن شعبه(1404ق)؛ تحف‌العقول عن آل‌الرسول(ص)، چ دوم، جامعه مدرسین، قم. - دهخدا، علی اکبر(1377)؛ لغتنامه، چ دوم، دانشگاه تهران، تهران. - راسل، برتراند(1349)؛ اخلاق و سیاست در جامعه، ترجمه محمود حیدریان، چ اول، انتشارات بابک، بیجا. - راغب اصفهانى، حسین بن محمد(1412ق)؛ المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودى، چ اول، دارالعلم الدار الشامیه، بیروت. - ریچلز، جیمز(1392)؛ عناصر فلسفه اخلاق،ترجمه محمود فتحعلی و علیرضاآل بویه،قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،چ اول. - سربخشی، محمد(1390)؛ سکولاریسم، دین، اخلاق، معرفت اخلاقی،سال دوم، شماره چهارم، ص 72-49 - شبر، عبدالله(بی‌تا)؛ الاخلاق، مطبعه النعمان، نجف اشرف. - شریفی، عنایتالله(1390)؛ پژوهشنامه اخلاق، سال سوم، شماره 11 ص105-128. - شریف الرضى، محمد بن حسین(1414ق)؛ نهج البلاغه، مصحح صبحی صالح، چ اول، هجرت، قم. - طباطبایى، سید محمدحسین(1417ق)؛ المیزان فى تفسیر القرآن، چ پنجم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم. - طوسی، محمد(1413ق)؛ اخلاق ناصری، علمیه اسلامیه، تهران. - عباس‌زاده، عباس(1393)؛ «شریعت ضمانت اجرای اخلاق»، پژوهشنامه اخلاق، سال هفتم، شماره 24،ص 163-180. - عمید، حسن(1363)؛ فرهنگ عمید، چ اول، امیرکبیر، تهران. - فراهیدى، خلیل بن احمد(1409)؛ العین، چ دوم، قم، هجرت. - قرشی، سید علی اکبر(1378)؛ قاموس قرآن، چ ششم، دار الکتب الاسلامیه، تهران. - قزوینی، محمدحسن بن محمدمعصوم(1380ش)؛ کشف الغطا عن وجوه مراسم الاهتداء، قم، کنگره بزرگداشت محققان ملا مهدی و ملا احمد نراقی،. - کاپلستون، فردریک(1387)؛ تاریخ فلسفه ولف تا کانت، ترجمه اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، چ چهارم، موسسه علمی و فرهنگی سروش، تهران. - کانت، ایمانوئل(1380)؛ درسهای فلسفه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی، چ دوم، نقش و نگار، تهران. - ــــــــــــــ(1394)؛ بنیاد مابعد الطبیعه اخلاق، ترجمه حمید عنایت و علی قیصری، چ دوم، خوارزمی، تهران. - کلینى، محمد بن یعقوب(1362)؛ الکافى، چ دوم، اسلامیه، تهران. - محمدرضائی، محمد(1379)؛ تبین و نقد فلسفه اخلاق کانت، چ اول، دفتر تیلیغات اسلامی، قم. - مصباح، محمدتقی(1377)؛ اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندری، چ سوم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم. - ــــــــــــــــــ(1379)؛ آموزش فلسفه، چ دوم، بین الملل، قم. - ــــــــــــــــ(1384)؛ نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، چ اول، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم. - مطهری، مرتضی(1374)؛ فلسفه اخلاق،چ چهاردهم، انتشارات صدرا،( بی جا). - ـــــــــــــــ (1379)؛ مجموعه آثار، چ دوم، صدرا ، (بی جا). - معین، محمد(1379)؛ فرهنگ فارسی، چپانزدهم، امیر کبیر، تهران. - ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1412 ق)؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی. - مهدوی کنی، صدیقه(1388)؛ «عدم تمایز احکام اخلاقی و فقهی اسلام از حیث الزام» پژوهش‌های فلسفی -کلامیشماره 11، ص 73-102. - Ezedike, E.U. (2020), "Morality within the limits of practical reason: critique of Kant’s concept of moral virtue", International Journal of Ethics and Systems, Vol. 36 No. 2, pp. 205-216. https://doi.org/10.1108/IJOES-11-2018-0171
- Klein , Joel Thiago , "KANT’S CONSTITUTION OF A MORAL IMAGE OF THE WORLD", Kriterion vol.60 no.142 BeloHorizonte Jan./ Apr.2019 Epub May 13, 2019, https://doi.org/10.1590/0100-512x2019n 14206jtk
- Nauckhoff. ,Josefine Charlotte," The Role of the Emotions in the Moral LifeAccording to Immanuel Kant" ,1994, University of Pennsylvania Scholarly CommonsPublicly Accessible Penn Dissertations1994.
- Rohlf, Michael, 2020, Immanuel Kant, Stanford Encyclopedia of Philosophy First published Thu May 20, 2010; substantive revision Tue Jul 28, 2020.
- Sensen , Oliver. Kantiani , Studi ."THE ROLE OF FEELINGS IN KANT'S MORAL PHILOSOPHY" , Accademia Editoriale, 2012 pp. 45-58.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 507 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 311 |
||