تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,276 |
تعداد مقالات | 15,776 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,888,007 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,704,350 |
گزارش نژاد پرآزار (TTKSK (Ug99 قارچ Puccinia graminis f. sp. tritici از شمال غرب ایران (منطقه هشترود) | ||
پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی | ||
دوره 10، شماره 2، تیر 1400، صفحه 91-93 اصل مقاله (738.66 K) | ||
نوع مقاله: گزارش علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/arpp.2021.12838 | ||
نویسندگان | ||
علی عمرانی* 1؛ رامین روح پرور2 | ||
1بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران | ||
2موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
زنگ ساقه یا زنگ سیاه با عامل (Pgt) Puccinia graminis f. sp. tritici یکی از بیماری های مهم قارچی گندم در جهان به شمار میآید. تاکنون نژادهای فیزیولوژیک متعددی از قارچ Pgt (بیش از 200 نژاد متفاوت از لحاظ الگوی بیماریزایی) در سطح جهان شناسایی شده است. یکی از نژادهای بس یار پرآزار این قارچ، نژاد (Ug99) TTKSK میباشد که روی ژن مقاومت Sr31 گندم پرآزاری داشته و اولین بار در سال ١٩٩٨ در اوگاندا مشاهده شد. ژن Sr31 بیش از 40 سال سبب ایجاد مقاومت گندم نسبت به بیماری زنگ ساقه در جهان شده بود تا جایی که تصور می شد این بیماری در حال ریشه کن شدن می باشد. با ظهور نژاد Ug99 خسارت های بسیار زیادی به محصول گندم تحمیل شد (Pretorius et al. 2000). نژاد Ug99 پس از اوگاندا در سال ٢٠٠٢ از کنیا، در سال ٢٠٠٣ از اتیوپی و در سال ٢٠٠٦ از یمن گزارش شد. شواهد ورود این نژاد از سال 2001 در ایران وجود داشت، اما احتمالا به علت مساعد نبودن شرایط محیطی برای استقرار و گسترش آن، گزارش رسمی این نژاد تا سال 2007 به تاخیر افتاد (Nazari et al. 2009). مسیر فرضی حرکت و مهاجرت این نژاد از قاره افریقا به سمت آسیای میانه و شبه قاره هند از طریق ایران میباشد. نژاد Ug99 در سال 1386 (2007 میلادی) از مناطق بروجرد و همدان، در سال 1388 از مناطق اهواز و دشت آزادگان استان خوزستان، در سال1390 مجددا از بروجرد و در سال 1392 از کلاردشت استان مازندران گزارش گردید (Patpour 2013). در سال 1395 نمونه های برگ و ساقه آلوده به بیماری زنگ ساقه از مناطق مختلف کشور جمع آوری شدند و پس از انتقال به گلخانه زنگ ساقه موسسه تحقیقات اصلاح تهیه نهال و بذر کرج، مراحل جداسازی، خالص سازی و تکثیر جدایه ها انجام یافت. از هر یک از نمونهها سه جدایه تک جوش شده تکثیر گردید. به منظور تعیین نژاد جدایه ها از مجموعه 20 تایی ارقام استاندارد و افتراقی آمریکای شمالی و از روش کددهی Jin et al. (2008) استفاده شد. تیپ آلودگی ژنوتپ های افتراقی 14روز پس از مایه زنی براساس مقیاس تغییر یافته صفر تا چهار McIntosh et al. (1995) ثبت گردید. نتایج نشان داد نژاد مربوط به جدایه Pgt جمعآوری شده از منطقه هشترود استان آذربایجان شرقی (شمالغرب کشور) (Ug99) TTKSK می باشد. برای اطمینان بیشتر، تک جوشی از روی ژنوتیپ افتراقی Sr31/6*LMPG حامل ژن Sr31 مجددا تکثیر و تعیین نژاد گردید. در کنار ژنوتیپ های افتراقی بینالمللی از ارقام تجاری شیرودی، فلات و MV17 که وجود ژن Sr31 با استفاده از نشانگرهای مولکولی اختصاصی در آنها قبلا تایید شده بود (Patpour 2013)، نیز استفاده شد. با توجه به ظهور مجدد تیپ آلودگی بالا (3+ تا 4) بر روی ژنوتیپ های افتراقی زنگ ساقه حامل ژن Sr31 و ارقام تجاری مذکور، حضور نژاد (Ug99) TTKSK در منطقه مذکور تایید گردید (شکل 1). از آنجا که در گذشته زنگ ساقه در اقلیم سرد کشور از اهمیت چندانی برخوردار نبوده، طبق بررسی های انجام یافته، ارقام و لاین های گندم مقاوم به بیماری زنگ ساقه در اقلیم سرد محدود میباشند (Patpour 2013). چنانچه هرچه زودتر اقدامات عملی برای مقابله با نژاد Ug99 و واریانت های احتمالی آن صورت نگیرد، همه گیری و خسارت زنگ ساقه به شرط وقوع شرایط محیطی مساعد بسیار محتمل بوده و گسترش این بیماری در کشور می تواند امنیت غذایی را در ایران و کشورهای واقع در مسیر مهاجرت این نژاد تهدید نماید. براساس گزارش سازمان خواروبار جهانی (فائو) در صورت عدم کنترل و گسترش نژاد Ug99 و واریانت های احتمالی آن تولید جهانی محصول گندم به طور مستقیم تا ٣٧ درصد در خطر کاهش قرار می گیرد (Anonymous 2014). | ||
کلیدواژهها | ||
پرآزاری؛ جدایه؛ زنگ ساقه گندم؛ ژنوتیپ های مقاوم؛ نژادهای فیزیولوژیک | ||
مراجع | ||
References
FAO, 2014. FAOSTAT, Food and Agriculture Organization. Available at http://www.fao.org. Jin Y, Szabo LJ, Pretorius ZA, Singh RP, Ward R, et al., 2008. Detection of virulence to resistance gene Sr24 within race TTKS of Puccinia graminis f. sp. tritici. Plant Disease 92(6): 923–926. McIntosh RA, Wellings CR, Park RF, 1995. Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. CSIRO Publishing, Melbourne, Australia. 200 pp. Nazari K, Mafi M, Yahyaoui A, Singh RP, Park RP, 2009. Detection of wheat stem rust (Puccinia graminis f. sp. tritici) race TTKSK (Ug99) in Iran. Plant Disease 93: 317. Patpour M, 2013. Study on genetic and virulence diversity of Puccinia graminis f. sp. tritici populations in Iran and stem rust resistance genes in wheat. PhD thesis, Agricultural Biotechnology, National Institute of Genetic Engineering and Biotechnology, Tehran, Iran. Pretorius ZA, Singh RP, Wagoire WW, Payne TS, 2000. Detection of virulence to wheat stem rust resistance gene Sr31 in Puccinia graminis f. sp. triticiin Uganda. Plant Disease 84: 203. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 581 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 380 |