تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,201 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,387 |
شناسایی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلق به روش واکاوی خوشه ای شهرتبریز | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 14، دوره 25، شماره 75، اردیبهشت 1400، صفحه 181-192 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.12787 | ||
نویسندگان | ||
علی قاسمی بگتاش* 1؛ علی محمد خورشید دوست2؛ خلیل ولی زاده کامران3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز | ||
2استاد گروه آب وهواشناسی دانشگاه تبریز ،دانشکده جغرافیا وبرنامه ریزی | ||
3دانشیار گروه سنجش از دور دانشگاه تبریز، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی | ||
چکیده | ||
آلودگی هوا از جمله موضوعات مهم در آب وهوای شهری است و به لحاظ این که تاثیر مستقیمی در انسان دارد، همواره مورد توجه محققان بوده است. این پژوهش با هدف تحلیل و خوشه بندی الگوهای همدیدی موثربرآلودگی های خطرناک PM10شهر تبریزانجام شده است. نخست داده های آلودگی PM10 بر حسب میکروگرم بر متر مکعب از سازمان حفاظت محیط زیست استان آذر بایجان شرقی برای پنج ایستگاه باغشمال، راه آهن، راسته کوچه، آبرسان و حکیم نظامی برای دوره 8 ساله(2005-2012) استخراج گردید. آستانه آلودگی خطرناک PM10 420 میکروگرم بر متر مکعب انتخاب گردید. داده های فشار متناظر با روزهای آلوده ازپایگاه داده های جوی مرکز پیش یابی اقلیم، وابسته به سازمان ملی جو واقیانوس شناسی ایالات متحده آمریکا NCEP/NCAR استخراج گردید. به منظور استخراج روزهای خطرناک آلودگی PM10روش تحلیل خوشه ای با یک رویکرد محیطی به گردشی و برای طبقه بندی نقشه های تراز دریا و استخراج الگوهای روزهای نماینده باآستانه 5/0، روش همبستگی لوند مورداستفاده قرارگرفت. با استفاده ازتحلیل خوشهای با محاسبه ی فواصل اقلیدسی و پیوند آن به روش «وارد» در محیط نرمافزار متلب سه الگوی فشاری به دست آمد و برای هرخوشه یک روز به عنوان روز نماینده مشخص گردید. جهت تحلیل همدید آلودگی های خطرناک PM10، داده های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل و مولفه های نصف النهاری و مداری باد در ترازهای 1000 و 500 هکتوپاسکال مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که آلودگی های خطرناک تبریز از سه الگوی اصلی ، پرفشار عربستان، پرفشار شرق اروپا و الگوی دو هسته ای ، پرفشار خاورمیانه (آزور) و سیبری تاثیر می پذیرند. از میان سه الگوی استخراج شده االگوی پرفشار سیبری و پرفشار شرق اروپا یشترین تاثیر را بر روی آلودگی های خطرناک PM10 تبریز دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
آلودگی های خطرناک؛ الگوهای جوی؛ تحلیل خوشه ای؛ روز نماینده؛ PM10 | ||
مراجع | ||
- اجتهادی, مرجان) ۱۳۸۶(. بررسی آلودگی هوای شهری ناشی از سامانه حمل ونقل با تاکید بر ذرات معلق و ارائه راهکارهای مدیریتی)مطالعه موردی، تهران(، دهمین همایش ملی بهداشت محیط، همدان، دانشگاه علوم پزشکی همدان.صص1-8. - اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی(1386). بررسی وضعیت آلودگی هوای شهر تبریز، صص 127. - اصیلیان، حسن، غنی زاده، قادر، قانعیان، محمد تقی، ( 1386) آلودگی هوا، منابع، اثرات، روشهای کنترل، قوانین و مقررات، استانداردها، چاپ اول، تهران، نشر میترا، ص147 . - امیدوار، کمال؛ نارنگی فرد مهدی؛ حقیقت ضیابری، سیده مرضیه (1392) تحلیل الگوهای همدیدی روزهای فرین آلوده به ذرات معلق در شیراز، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال دوم، شماره پنجم، بهار، صص49-62. - بیدختی علی اکبری، عباسعلی؛ شرعی پور، زهرا (1388) شرایط هواشناختی جو بالا و وضعیت حاد آلودگی هوا (مطالعه موردی : تهران) محیط شناسی، سال سی وپنجم شماره 52، زمستان، صص 1-14. - جهانشیری، مهین، (1389)، بررسی آماری و سینوپتیکی آلودگی هوای مشهد، پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیـای طبیعـی - اقلیمشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار. - حاج احمدی، امیر حسین (1385) مبانی خوشه بندی، دانشکده مهندسی کامپیوتر وفناوری اطلاعات دانشگاه امیر کبیر، نشریه الکترونیکی با آدرس http://ceit.aut.ac.ir/ - حجازی زاده، زهرا(1376) بررسی سینوپتیکی نرمال پرفشار جنب حاره، رشد آموزش جغرافیا، شماره 45، صص 21-25. - خورشید دوست، علی محمد؛ قویدل رحیمی، یوسف؛ ولی، عباسعلی ( 1391) تحلیل آماری میزان اوزون در جو ایران، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تبریز، شماره 41، پاییز، صص 237-250. - خورشید دوست، علی محمد؛ قویدل رحیمی، یوسف (1385). شبیه سازی دو برابر شدن دی اکسید کربن جوبرتغییراقلیم تبریز با استفاده از مدل آزمایشگاه پویایی سیالات ژئوفیزیکی، مجله محیطشناسی، شماره 39، صص1-10. - رنجبرسعادتآبادی، عباس؛ محمدیان محمدی، لیلا(1389). مطالعه میانگین الگوهای همدیدی بر اساس رخداد غلظتهای مختلف آلاینده CO در فصول تابستان و پاییز در تهران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 72، صص 111-127. - زاهدی، مجید؛ ذوالفقاری، حسن؛ ترابی، سیما (1378) بررسی تاثیرات عوامل اقلیمی در تشکیل هسته هوای آلوده شمال غرب تبریز، دومین کنفرانس منطقه ای تغییر اقلیم، تهران، سازمان هواشناسی کشور، صص1-10. - شرعی پور، زهرا(1388). بررسی تغییرات فصلی و روزانه آلایندههای هوا و ارتباط آن با آلایندههای هوا، مجله فیزیک زمین وفضا، دوره 35، شماره2، صص119-137. - شکویی، ح (1358). محیط زیست شهری، انتشارات موسسه تحقیقات اجتماعی و علوم انسانی، تبریز، ص56. - شمسی پور، علی اکبر؛ حسین پور زینب؛ نجیب زاده، فهیمه(1392) مدل سازی ترمودینامیکی و واکاوی همدید آلودگی هوای شهر تهران (ذرات معلق(PM10، پژوهشهای اقلیم شناسی، شماره 12، صص 77-95. - عطایی، هوشمند؛ هاشـمی نسـب، سادات(1390).شناسایی وتجزیه وتحلیل الگوهای تراز میانی جو موثر در آلودگیهای هوای شهر اصفهان، مجله پژوهش وبرنامه ریزی شهری، سال دوم، شماره چهارم، صص97-112. - علیجانی، بهلول(1384) رابطه بین توزیع فشار وتراکم آلاینده ها در تهران، پژوهشهای جغرافیایی، 51: 151-141 - علیجانی، بهلول(1388). اقلیم شناسی سینوپتیک، انتشارات سمت، تهران. صص172-178. - فرشاد فر، عزتالله(1390) اصول و روشهای آماری چند متغیره، انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه. - لشکری، حسن، یار مرادی، زهرا(1393). تحلیل همدید موقعیت استقرار پرفشار سیبری ومسیرهای ورودی آن به کشور ایران در فصل سرد، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 46، شماره2، تابستان، صص199-218. - مسعودیان، سید ابوالفضل(1385). اقلیم شناسی همدید وکاربرد آن در مطالعات محیطی، مولّف برنت یارنال، انتشارات دانشگاه اصفهان.اصفهان. - منتظری، مجید(1390). شناسایی فصول دمایی ایران به روش تحلیل خوشهای، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال26، شماره دوم، تابستان شماره پاپی 101صص 173-198. - یاوری، حسین؛ سلیقه، محمد(1390). سطح وارونگی در آلودگیهای شهر تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره20، صص89-105 - Anderson, W.P., T.R. Lakshmanan, B. Kuhl, (2001) Estimating Employment Generated by Federal-aid Highway Projects, Transportation Research Record, No. 1777, pp. 93-104. - Chaloulakou, A., G. Grivas, N. Spyrellis, (2003) Neural network and multiple regression models for PM10 prediction in Athens:Acomparativeassessment. Journal of the Air and Waste Management Association, No. 53, pp. 1183-1190. - Kara, K., A.K. Gupta, (2006), Seasonal variations and chemical of ambient PM10 at residential and industrial sites of an urban region of Kolkata (Calcutta), India, Atmospheric Research, No. 81 (1), pp. 36-53. - Lund, I. A. (1963). Map-pattern classification by statistical methods. Journal of Applied Meteorology, 2(1), 56-65. - Mirzaie, R Zarrati, L&Duashi, L. (2013) Study of Tabriz air pollution Based Particulates (PM10), Third Conference Planning and Environmental Management: 7. - USEPA, (1999). Air Quality Index: A Guide to Air Quality and Your Health, Environmental Protection Agency, Washington, DC. P 14. - Yarnal, B., & Draves, J. D. (1993). A synoptic climatology of stream flow and acidity. Clim. Res, 2, 193-202. - Zawar-Reza, P., Kingham, S., & Pearce, J. (2005). Evaluation of a year-long dispersion modelling of PM 10 using the mesoscale model TAPM for Christchurch, New Zealand. Science of the Total Environment, 349(1), 249-259. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 609 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 411 |