دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,314
تعداد مقالات16,162
تعداد مشاهده مقاله52,729,225
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,401,215
سعادتی, موسی, مشهدی میقانی, ژیلا, جهانگیری, علیرضا, نریمانی, سعید. (1399). مطالعه رابطه بین فناوری های اطّلاعاتی و ارتباطی و مصرف گرایی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک). سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(15), 287-327.
موسی سعادتی; ژیلا مشهدی میقانی; علیرضا جهانگیری; سعید نریمانی. "مطالعه رابطه بین فناوری های اطّلاعاتی و ارتباطی و مصرف گرایی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 6, 15, 1399, 287-327.
سعادتی, موسی, مشهدی میقانی, ژیلا, جهانگیری, علیرضا, نریمانی, سعید. (1399). 'مطالعه رابطه بین فناوری های اطّلاعاتی و ارتباطی و مصرف گرایی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(15), pp. 287-327.
سعادتی, موسی, مشهدی میقانی, ژیلا, جهانگیری, علیرضا, نریمانی, سعید. مطالعه رابطه بین فناوری های اطّلاعاتی و ارتباطی و مصرف گرایی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 6(15): 287-327.

مطالعه رابطه بین فناوری های اطّلاعاتی و ارتباطی و مصرف گرایی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک)

جامعه شناسی سبک زندگی
دوره 6، شماره 15، شهریور 1399، صفحه 287-327    اصل مقاله (1.23 M)
نویسندگان
موسی سعادتی1؛ ژیلا مشهدی میقانی2؛ علیرضا جهانگیری* 3؛ سعید نریمانی4
1استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
2استادیار، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
3کارشناسی ارشد، گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران.
4کارشناسی ارشد، گروه جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک،باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان،اراک،ایران
چکیده
امروزه همگام با رشد و تحول در فناوری­های اطّلاعاتی وارتباطی،مصرف­گرایی به‌عنوان سبک و سیاق خاصی از زندگی معرفی شده و به مراتب مصرف کالاهای خاص و غیر ضروری در جامعه ترویج می ­شود که این امر، نهایتاً منجر به سیر صعودی رفتارهای مصرفی و گسترش فرهنگ مصرف‌گرایی می گردد. در این راستا، هدف از انجام پژوهش حاضر نیز بررسی رابطه بین فناوری‌های اطّلاعاتی و ارتباطی ومصرف‌گرایی بوده است. در این پژوهش، از تئوری­ های زیمل، بوردیو، وبلن و گیدنز به‌عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. روش مطالعه برای جمع‌آوری داده‌ها پیمایشی می ­باشد. جامعه آماری مشتمل بر کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان اراک به تعداد ۴۵۰ نفر بوده است که به شیوه‌ی تمام شماری تمامی افراد جامعه مدّ نظر با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته مورد پرسش و سنجش قرار گرفته‌اند. ضریب پایایی به‌دست آمده برای تمامی متغیرها، بالاتر از ۰/۷ بوده و به‌لحاظ آماری مورد تأیید می ­باشد. مطابق یافته ­های توصیفی، میانگین حاصل برای متغیر میزان استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی برابر با ۴۰/۱۶ و برای متغیر مصرف ­گرایی ۵۰/۳۲ برآورده شده است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که رابطه خطی بین متغیرهای فناوری‌های اطّلاعاتی و ارتباطی با مصرف‌گرایی با سطح معناداری کوچکتر از ۰/۰۵ و با اطمینان ۹۹ درصد از نظر آماری معنادار بوده است. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیونی حاکی از آن است که متغیرهای میزان استفاده از اینترنت (با ضریب بتای ۰/۱۵۸)، میزان استفاده از تلفن همراه (با ضریب بتای۰/۳۹۰)، میزان استفاده از شبکه ­های تلویزیونی (با ضریب بتای ۰/۲۹۸) و سن (با ضریب بتای ۰/۱۳۰ـ)، به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته ­اند. متغیرهای میزان استفاده از اینترنت، میزان استفاده از تلفن همراه، میزان استفاده از شبکه ­های تلویزیونی و سن، توانسته‌اند ۲۲ درصد از تغییرات مصرف‌گرایی را تبیین نمایند.
 
چکیده بلند:
مقدّمه
امروزه فناوری‌های اطّلاعاتی و ارتباطی با پیام‌های اقناعی خود به یکی از ابزارهای نظام اقتصادی سرمایه‌داری برای یافتن مشتریانی مصرف­گرا برای کالاها تبدیل شده‌اند. تبلیغات متعدد و متنوّع که توسّط متخصصان روانشناس و سازندگان تیزرهای تبلیغاتی برای داشتن حداکثر تأثیر در مخاطب ساخته شده و برای افراد به نمایش گذاشته می ­شوند، به‌دنبال اقناع افراد برای خرید کالا یا خدمات خاص، تغیر نگرش آنان و انتخاب سبک زندگی خاص کنشگران هستند. کالاهایی که افراد نیازی واقعی به آن نداشته و صرفاً بر اساس ایجاد نیاز کاذبی دست به خرید آن می‌زنند که این فناوری‌ها باعث آن بوده‌اند، و این همان تمایزی است که هربرت مارکوزه بین نیازهای واقعی و کاذب انسان‎ها قائل شدونسبت به عاملان ایجاد این نیازهای کاذب هشدار داد (موحد و دیگران، 1389: 9). با توجه به موارد مذکور، پژوهش حاضر با در نظر گرفتن این مسئله که فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به‌عنوان یک عامل مهم در زندگی کارکنان شهر اراک است و تقلید و استفاده بیش از حد از آن منجر به مصرف­ گرایی در بین کارکنان علوم پزشکی شهر اراک می‌شود، درصدد پاسخ‌گویی به سؤالات زیر می‌باشد:
میزان استفاده از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در بین کارکنان علوم پزشکی در چه حدی است؟ میران مصرف­گرایی در بین کارکنان علوم پزشکی به چه میزانی است؟ چه رابطه‌ای بین فناوری اطلاعاتی و ارتباطی ومصرف‌گرایی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اراک وجود دارد؟
روش ­شناسی
روش مطالعه در انجام این پژوهش برای به‌دست آوردن داده‌ها پیمایشی است. جامعه‌ی آماری آن را کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهرستان اراک به تعداد 450 نفر تشکیل داده‌اند که با استفاده از روش تمام شماری کلیّه‌ی افراد جامعه‌ی مدّنظر با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مورد پرسش و سنجش قرار گرفته‌اند. همچنین داده‌های به­دست آمده با استفاده نرم‌افزارآماری «SPSS» مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.
 
یافته‌ها
با تأیید ارتباط عناصر اطّلاعاتی و ارتباطی با مصرف‌گرایی، بایستی در پی راهی برای از بین بردن این رابطه بود. چراکه رابطه‌ی حاضر به مادّی شدن انسان، و از خودبیگانگی او منجر می‌شود. این مسأله به شکل گیری طبقات مختلف اجتماعی و ظهور تمایزاتی منجر می‌گردد که انسان‌ها را به ورطه‌ی نابودی و تخاصم سوق می‌دهد. در این میان یافتن راهی برای برهم زدن مناسبات فناوری‌های اطّلاعاتی و ارتباطی با مصرف‌گرایی می‌تواند مفید واقع گردد. نکته نهایی این که تبلیغ کالاهای متنوع و بعضاً غیرکاربردی که صرفاً جنبه­ی تجملاتی دارند؛ به رقابت ناسالم در مصرف بیشتر کالاهای تجملاتی دامن می­زند و نیز مصرف افسار گسیخته کالاهای خارجی، موجب توقف تولید کالاهای مشابه داخلی شده، روند توسعه کشور را با مانع جدی مواجه می‌کند. آگاه ­سازی اقشار جامعه در این خصوص از رسالت­ ها و وظایف محققان و مسئولان ذی­ربط در کنار رسانه ­iا است.
کلیدواژه‌ها
فناوری‌های اطّلاعاتی وارتباطی؛ مصرف‌گرایی؛ کارکنان دانشگاه علوم پزشکی؛ اراک
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
  • جنکینز، ریچارد (1396)، پی یر بوردیو، ترجمه لیلا جو افشانی، حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
  • ربانی خوراسگانی، رسول؛ وارثی، حمیدرضا و اخوان مهدوی، محسن (1390)، بررسی نقش و جایگاه (ICT) بر مشارکت شهروندان در مدیریّت شهری (مطالعه‌ی موردی: شهر اصفهان)، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 18، ش 48، صص 176-149.
  • رزاقی، ابراهیم (1374)، الگوی مصرف و تهاجم فرهنگی، تهران: چاپخش.
  • سورین، ورنر و تانکارد، جیمز (1384)، نظریه‌های ارتباطات، مترجم: علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • عظیم، ایزدی اودلو (1388)، آنتونی گیدنز و مدرنیته‌ی واپسین، کیهان فرهنگی، شماره 281 و280، صص31-29.
  • علی خواه، فردین (1386)، پیامدهای سیاسی مصرف‌گرایی، فصلنامه‌ تحقیقات فرهنگی، سال 1، ش 1، صص 256-231.
  • عیوضی، غلامحسین (1388)، سبک زندگی تلویزیونی و مصرف، فصلنامه‌ فرهنگی دفاعی زنان و خانواده، سال 5، صص167-143.
  • فاضلی، محمد (1382)، مصرف و سبک زندگی، قم: انتشارات صبح صادق.
  • قدیری، محبوبه (1394)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مصرف­گرایی (در زمینه پوشاک و لوازم منزل) در بین جوانان (دانشجویان دانشگاه­های شهرستان گنبد کاووس)، پایان­نامه کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد.
  • کیویستو، پیتر (1378)، اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، مترجم: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
  • گونتر، بری (1384)، روش‌های تحقیق رسانه‌ای، مترجم: مینو نیکو، تهران: اداره کل پژوهش‌های سیما.
  • گیدنز،آنتونی (1385)، تجدد و تشخّص، مترجم: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • گیدنز، آنتونی (1378)، تجدد و تشخّص، مترجم: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
  • منصوری مطلق، حسین (1396)، پیامدهای سیاسی اجتماعی مصرف­گرایی در شهر مشهد، پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی.
  • موحد، مجید؛ عباسی شوازی، محمّد تقی و مرحمتی، ندا (1389)، رسانه، جنسیّت و مصرف‌گرایی: مطالعه‌ی رابطه‌ی استفاده از رسانه‌های جمعی با تمایلات مصرف‌گرایانه‌ی دختران و پسران جوانان در شهر شیراز، فصلنامه‌ی مطالعات راهبردی زنان، سال 12، ش 47، صص 7-40.
  • وبلن، تورشتاین (1396)، نظریه طبقه تن­آسا، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
  • یوسفی، فریدون (1390)، بررسی عوامل مؤثر بر مصرف­گرایی در میان زنان شهر یزد، پایان­نامه کارشناسی ارشد جامعه­شناسی، دانشگاه یزد، دانشکده علوم اجتماعی، گروه جامعه­شناسی.
  • Brinol, P. & Petty, R.E. (2005), “Individual Differences in Persuasion”, in D.Albarracin; B.t. Johnson & M.P. Zannan (Eds) THE Handbook of Attitude change, Hillsdale, NJ: Eelbaum.
  • Cockerham, W, Rutten, A & Abel, Th (1992), Conceptualizing contemporary health lifestyle: Moving beyond Weber. The Sociological Quarterly. Vol. 30, No.2, 321-342.
  • Lippa, R.E, (1994), Introduction to Social Psychology, Second Edition, Brooks/Cde Publishing Company.
  • Mason, Lucia (2001), “The process of change through persuasion: a commentary”; International Journal of Educational Research, Vol 35, pp 715–729
  • Moschis, G.P., &R.L. Moore (1982), “A Longitudinal Study of Television Advertising Effects”, Journal of Consumer Reasearch, Vol. 9, No.3.
  • Paek, Hye-Jin & Pan, Zhongdang (2004), Spreading Global condumerism, Effects of Mass Media and advertising on consumerist values in China, Mass communication and society, Vol .7, No.4
  • Petty, R.E. & Pablo Brinol. “Understanding Social Judgment: Multiple Systems and Processes”, Psychological Inquiry, 17(2006).
  • R.E. & J.R. Periester. “Source Attribution And Persuasion: Perceived Honesty as A Determinat of Message Scruiny”, Personality and Social Psychology Bulltien, 21(1995).
  • Trentman, F. (2994), Beyond consumerism new historical perspective on consumption. International Journal of contemporary history, vol 39 (3) pp: 343-491.
  • R. & Z. P (1999), Mass Media and consumerist values HN the peoples Repuplic of china, International Journal of public of opinion research, vol. 11, No 1.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 376
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب