تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,491,019 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,218,116 |
رسولزاده و دین اسلام (تحلیلی بر جایگاه دین اسلام در اندیشه و عملِ سیاسی محمدامین رسولزاده) | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 25، دی 1399، صفحه 149-173 اصل مقاله (420.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2020.12607 | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی مرادی خلج1؛ فرهاد نوبخت* 2 | ||
1دانشیار دانشگاه شیراز | ||
2کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز. | ||
چکیده | ||
این مقاله که با هدف بررسی اندیشه و عملِ سیاسی محمدامین رسولزاده در عرصۀ دین اسلام انجام شده است، در صدد است به این سوالات پاسخ دهد که دین اسلام چه جایگاهی در اندیشۀ محمدامین رسولزاده داشته است؟ و مهمترین شاخصههای رفتار سیاسی رسولزاده در عرصۀ دین اسلام کداماند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که رسولزاده با وجود اینکه بر نقش و اهمیت دین اسلام در زندگی شخصی و اجتماعی انسان تأکید داشت، اما شرایط سیاسی و اجتماعی قفقاز و نیز برخی پیشفرضهای ذهنی مانند تأثیرپذیری از روشنفکران عصر خود، باعث شد که وی از دین اسلام در راستای اهداف سیاسی و ناسیونالیستی خود نیز بهره جوید. او از ظلم و استعمار تزاریسم علیه مسلمانان روسیه و قفقاز در راستای اهداف و آمال سیاسی خود استفاده نموده و از هیچ کوششی در راستای تطبیق اسلام با اندیشههای سوسیالیستی و ناسیونالیستی و نیز تفسیر ناسیونالیستی از مسئله اتحاد اسلام فروگذار نمیکرد. روش پژوهش دراین نوشتار، توصیفیتحلیلی با تکیه بر آثار محمدامین رسولزاده و اسناد تاریخی است. | ||
کلیدواژهها | ||
رسولزاده؛ دین اسلام؛ سوسیالیسم؛ ناسیونالیسم؛ پاناسلامیسم | ||
مراجع | ||
منابع - آبادیان، حسین (1376)، رسولزاده، فرقه دموکرات و تحولات معاصر ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. - آدمیت، فریدون (1388)، فکر دموکراسی اجتماعی در نهضت مشروطیت ایران، تهران، گستره. - اتحادیه، منصوره (1361)، مرامنامهها و نظامنامههای احزاب سیاسی ایران در دومین دوره مجلس شورای ملی، تهران، نشر تاریخ ایران. - پروین، ناصرالدین (1380)، «روزنامۀ ایران نو (1)»، مجله ایرانشناسی، شمارۀ پنجاه. - تقیزاده، سیدحسن (1334)، «پایان یک زندگی پرماجرا»، مجلۀ سخن، شمارۀ چهارده. - چاغلا، چنگیز (1388)، سیاست و ملیگرایی در آذربایجان، ترجمه جلیل یعقوبزاده. تبریز، ندای شمس. - دهقاننیری و همکاران (1391)، «اندیشه اتحاد اسلام در میان مسلمانان قفقاز جنوبی (1920- 1870)»، تاریخنامه ایران بعد از اسلام، ش پنجم. - رسولزاده، محمدامین (1380)، جمهوری آذربایجان، چگونگی شکلگیری و وضعیت کنونی آن، ترجمه سلام تقیزاده، تهران، شیرازه. - _________________ (1386)، سیاوش زمانه، ترجمه پرویز زارع شاهمرسی. تبریز، بینا. - سهیتو خوفسکی، تادیوش (1381)، آذربایجان روسیه (1920-1905) شکلگیری هویت ملی در یک جامعه مسلمان،ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، شادگان. - ظریفیان، غلامرضا و سیدهلیلا تقوی سنگدهی (1389)، «بررسی تطبیقی آرای سید جمالالدین اسدآبادی و حسن حنفی دربارۀ غرب»، جستارهای تاریخی، دوره اول، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1389. - لطفی، نقی. محمدعلی علیزاده (1389)، تاریخ تحولات اروپا در قرون جدید، تهران: سمت، چاپ هفتم. - نوبخت، فرهاد (1397)، «تحلیل و بررسی سیر تحول اندیشههای سوسیالیستی و ملیگرایی محمدامین رسولزاده از سال 1902 تا 1920»، کارنامه تاریخ، ش 9، بهار و تابستان 97. نشریات - روزنامۀ آچیقسوز، 1915، شمارههای 1، 6؛ 1916، شمارۀ 99. - روزنامۀ ارشاد، 1908، شمارههای 33، 47. - روزنامۀ اقبال، 1914، شمارۀ 811. - روزنامۀ تکامل، 1906، شمارۀ 3؛ 1907، شمارۀ 4. - روزنامۀ شرق روس، 1903، شمارۀ 20. - روزنامۀ ینی اقبال، 1915، شمارۀ 8. - مجلۀ دیریلیک، 1914، شمارههای 3، 7.
- Agaoglu, Ahmad (2007), Sechilmish Asarlari, Baki: Sharq- qarb.
- Alakbarov Faiq (2014), Mohammad Amin Rasulzadenin Dunyagorushu, Baki: e-nashri.
- Alizade, Sh. H (2003), Mohammad Amin Rasulzade ve Islam, Baki.
- Attar, Aygun; Sebahattin Shimshir, (2013), Turkiyede yashayan Azerbaycan Turkleri, Ankara: Berikan Ofset Matbaa.
- Azerbaycan Xalq Cumhuriyyati Ensiklopediyasi, (2005), II c, Baki: Lider Nashriyyati.
- Azizov T. A (1997), Azerbaycan xx asrin avvallarinde, Baki: Zaman.
- Azizov, Eldar (2009), Difai, Baki.
- Huseynzade, Ali Bey, (2007), Sechilmish Asarlari, Baki: Sharg- qarb.
- Mohammad Amin Rasulzade ve Ictimai-siyasi Ideallar (2005), Baki: Xazar Universitasi.
- Rasulzade, M.A. (2001), Asarlari (1909-1914), II c, Baki: shirvannashr.
- ___________ (2012), Asarlari (1914-1915), III c, Baki: Elm.
- _____________ (2013), Asarlari (1916-aprel 1918), IV c. Baki: Qanun.
- _____________ (2014), Asarlari (1918-aprel 1920), V c. Baki: Qanun nashriyyati.
- ____________ (1994), Bolsheviklarin Sharq siyasati, Baki. Sabah.
- ____________ (2010), Stalinle ixtilal xatiralari, Baki: Qanun.
- Resulzade, Mehmet Amin, (2014), Ihtilalci Sosyalizm Ve Demokrasi, Istanbul: Dogu Kitabevi.
- Yaqublu, Nasiman (2013), Mohammad Amin Rasulzade Ensiclopediyasi, Baki: "OL" MMC Nashriyyati.
- _____________ (1991), Mohammad Amin Rasulzade (Azerbaycanın Gorkamli Adamıari), Baki: Ganclik.
- Ybert, Edith (2013), “Islam, nationalism and socialism in the parties and political organisations of Azerbaijani Muslims in the early twentieth century”, Caucasus Survey, Vol.1,No.1. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 569 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |