آمار
| تعداد نشریات | 44 |
| تعداد شماره‌ها | 1,303 |
| تعداد مقالات | 16,021 |
| تعداد مشاهده مقاله | 52,491,993 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,218,634 |
چرخش نخبگان در شاهنامه ی فردوسی ( بر اساس نظریه ویلفردو پارتو) | ||
| زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
| مقاله 3، دوره 73، شماره 242، اسفند 1399، صفحه 115-138 اصل مقاله (320.57 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2021.40865.2869 | ||
| نویسندگان | ||
| رسول رستمی* 1؛ محمدرضا راشد محصل* 2؛ مجید خزائی وفا3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ،گروه زبان و ادبیات فارسی.واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران | ||
| 2عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 3استاد یار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از نظریه های مهم در رابطه با توزیع قدرت و تعادل اجتماعی، نظریه ی چرخش نخبگان ویلفردو پارتو ( 1923-1848 ) است.پارتو در توزیع قدرت، قائل به یک تقسیم بندی دوگانه بود؛ طبقه ی بالا و طبقه ی فرودست که در هر دو طبقه، عناصر نخبه یا برگزیده وجود دارند. بنا به نظر پارتو « نیرومند ترین عامل به هم خوردن توازن اجتماعی، انباشتگی عناصر برتر در طبقه ی پایین و تجمع عناصر پست در طبقه ی بالا است. در این مقاله، نظریه ی چرخش نخبگان پارتو در تحلیل مناسبات نخبگان دینی ( موبدان ) و نخبگان نظامی ( جنگاوران / پهلوانان ) در شاهنامه بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که چرخش نخبگان را می توان در سه دوره ی اساطیری، حماسی و تاریخی شاهنامه مشاهده کرد. بر اساس این فرضیه و با واکاوی متن شاهنامه، چرخش نخبگان در شاهنامه، اثبات شده است. در بخش اساطیری و به ویژه بخش حماسی شاهنامه، نخبگان حاکم که در انجمن های شاهان مورد رایزنی قرار می گیرند اغلب طبقه ی جنگاور ( پهلوانان ) هستند .تنگ شدن جریان های حکومتی، حکومت را از تجدید قوا محروم می کند و سرانجام به مرگ آن منجر خواهد شد.» یکی از عوامل مهم در فروپاشی حکومت ساسانیان به دست اعراب مسلمان که در بخش تاریخی شاهنامه نیز آمده است، انباشت قدرت در دست نخبگان حاکمی است که با تعصب ورزی و نیرنگ، سعی در حفظ قدرت خود دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| چرخش نخبگان؛ ویلفردو پارتو؛ شاهنامه ی فردوسی | ||
| مراجع | ||
|
- آرون،ریمون.(1382).مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی.ترجمه ی باقر پرهام.تهران:علمی و فرهنگی - آموزگار،ژاله.(1388).تاریخ اساطیری ایران.تهران:سمت - ارسطو،(1390).سیاست.ترجمه ی حمید عنایت.تهران:علمی و فرهنگی - بشیریه،حسین.(1374).جامعه شناسی سیاسی.تهران:نی - جلیلیان،شهرام.(1395).سه چهره ی یک پادشاه گناهکار، پیروزمند و نیک یا کوروشی دیگر.فصلنامه ی علمی پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا. سال بیست و ششم.دوره ی جدید.شماره ی 31.پیاپی121.صص45-21 - خوارزمی،حمیدرضا.(1396).تطبیق شخصیت های حماسی شاهنامه با چهره های تاریخی در کتاب نامه ی باستان میرزا آقا خان کرمانی.پژوهشنامه ی جستار های نوین ادبیفدانشگاه فردوسی.سال پنجاهم.شماره ی199.زمستان 1396. صص77-49 - دلپذیر،زهرا و دیگران.(1390 ).رد و موبد در شاهنامه.پژوهشنامه ی زبان و ادب ارسی. دانشگاه اصفهان.سال سوم.شماره ی 3.پاییز 1390. صص74-61 - راش،مایکل.(1377).جامعه و سیاست.ترجمه ی منوچهر صبوری.تهران:سمت - راوندی،مرتضی.(1384).تاریخ اجتماعی ایران.تهران:نگاه - روسو،ژان ژاک.(1397).قرارداد اجتماعی.متن و در حاشیه ی متن.ترجمه ی مرتضی کلانتریان.تهران:آگه - ریترز،جورج.(1377).نظریه ی جامعه شناسی در دوران معاصر.ترجمه ی محسن ثلاثی.تهران:علمی - زونیس،ماروین.(1387).روانشناسی نخبگان سیاسی ایران.ترجمه ی پرویز صالحی و دیگران.تهران:چاپخش - سرکاراتی،بهمن.(1376).بنیان اساطیری حماسه ی ملی ی دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز.دوره ی چهرام.شماره ی دوم. پیاپی163.صص1-61 - سیدمن،استیون.(1398).کشاکش آرا در جامعه شناسی.ترجمه ی هادی جلیلی.تهران:نی - طلائی،پرویز حسین و سنجری پور،داریوش.(1397).گسست در پیوند نخبگان دینی و سرآمدان قدرت در عصر ساسانی.پؤوهشنامه ی تمدن ایرانی.سال ول.شماره ی اول. پاییز و زمستان 1397. صص90-53 - فردوسی،ابوالقاسم.(1394).شاهنامه.دوره چهار جلدی به تصحیح جلال خالقی مطلق.تهران:سخن - کریستنسن،آرتور.(1388).ایران در زمان ساسانیان.ترجمه ی رشید یاسمی.تهران:صدای معاصر - گیرشمن،ر.(1388).ایران از آغاز تا اسلام.ترجمه ی محمد معین.تهران:علمی و فرهنگی - Pareto,Vilfredo.(1964).Trattato di socialogia Generale.Edizioni di comunita.Milan ______________.(1961),The circulation of elites, theories of society ( foundation of modern sociological theory ), edited by Talcott Parsons,et ai,the free press of glencoe,Inc,a division of the crowell-collier publishing company | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 841 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 567 |
||