تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,487,041 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,989 |
پیشبینی اثر تغییر اقلیم برشاخصهای خشکسالی (SPI) و (SDI) در حوزه آبخیز ملایر با استفاده از سری زمانیARIMA | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
دوره 25، شماره 77، آبان 1400، صفحه 205-218 اصل مقاله (905.92 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.42464.2726 | ||
نویسندگان | ||
سمیرا فلاح ذوله1؛ علیرضا ایلدرمی* 2؛ حمید نوری2 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه ملایر | ||
2دانشیار دانشگاه ملایر | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر بررسی اثر تغییر اقلیم و پیشبینی خشکسالیها در برنامهریزی و مدیریت منابع آب بسیار مورد توجه قرارگرفته است. در تحقیق حاضر ابتدا تغییرات احتمالی اقلیم روی دما و بارش حوزه آبخیز ملایر در دوره آماری 1992- 2014 بررسی و پیشبینیهای ماهانه، فصلی و سالانه برای دوره آماری (2021-2030) تحت سه سناریوی A2، B1 و A1Bبا استفاده از مدل گردش عمومی HadCM3 انجام و برای ریزمقیاس نمایی از مدل LARS- WG و از سری زمانی ARIMA ضربی و معیارهای AIC و SBC و آزمون پرت-مانتو در پیشبینی بارش و از شاخصهای SPI،SDI برای پیشبینی خشکسالی برای دوره (1397-1418) ایستگاههای هیدرومتری مرویل، پیهان و وسج استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از افزایش بارش و دما در هر سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه در دوره آینده بوده و نشان میدهد که بزرگترین خشکسالی هواشناسی برای دوره پایه در سال 79- 1378 به میزان 96/1- رخ داده و در سال 18-1417 به میزان 4/2-رخ میدهد. بررسیها نشان داد که شدت وقوع خشکسالیهای متوسط و شدید در دوره آماری آینده در ایستگاههای مرویل، پیهان و وسج افزایش مییابد و سبب کاهش دبی و خشکسالی هیدرولوژیکی میشود. نتایج حاصله بیانگر این است که بهعلت متغیر بودن میزان بارش و میانگین دمای هوا روند تغییرات خشکسالیها در ماههای مختلف یکسان نبوده و طول دوره، شدت و فراوانی خشکسالی در ماهها و سالهای مختلف متفاوت میباشد. بررسی مقادیر همبستگی (r) و میانگین مربعات خطا (MSE) بین مقادیر مشاهداتی و محاسباتی دبی و بارش در ایستگاههای مورد مطالعه بیانگر توانمندی بالای مدل ARIMA در شبیهسازی دبی ماهانه میباشد و میتوان از آن در سایر حوزه های آبخیزکشور استفاده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
LARS- WG؛ ARIMA؛ شاخص بارش استاندارد (SPI)؛ شاخص خشکسالی جریان رودخانهای (SDI) | ||
مراجع | ||
بایزیدی، مطلب، سی و سه مرده، معروف، عصر آگاه، آزیتا، (1395)، پیشبینی و بررسی روند خشکسالی هواشناسی با استفاده از سری زمانی مطالعه موردی: حوزه آبریز سلماس، نشریه محیط زیست و مهندسی آب، دوره 2، شماره 4 ، صص 346-359.
بهلکه، مرجان، فتح آبادی، ابوالحسن، روحانی، حامد، سیدیان، سید مرتضی، (1396)، بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای دورههای ترسالی و خشکسالی (مطالعه موردی : ایستگاههای ارازکوسه و تمر در استان گلستان)، نشریه هواشناسی کشاورزی، جلد 5، صص11-23.
پیرمرادیان، نادر، هادی نیا، حسین، اشرف زاده، افشین، (1395)، پیشبینی دمای کمینه و بیشینه، تابش و بارش در ایستگاه سینوپتیک رشت تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، دوره20، شماره 55، صص 29 - 44.
جهانبخش اصل، سعید، عساکره عساکره، حسین، اشرفی، سعیده، (1398)، ریزمقیاس نمایی روابط بارش-رواناب حوضهی آبریز رود زرد در بستر تغییر اقلیم، نشریه هیدروژئومورفولوژی، دوره 6، شماره 21، صص 109-132.
خورانی، اسداله، جمالی، زهرا، (1395)، اثر تغییر اقلیم بر شدت و مدت خشکسالی در ایستگاههای خشک و نیمه خشک (بندرعباس و شهرکرد) تحت مدل HADCM3، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، دوره 20، شماره 57، صص 115 تا - 131.
دلآرام، هوشمند، اسماعیلی، کاظم، فریدحسینی، علیرضا، ثنایینژاد، سیدحسین، خلیلی، داور ( 1398)، شبیهسازی اثرات تغییر اقلیم با استفاده از مدلهای گزارش ارزیابی پنجم تحت سناریوهای RCP بر منابع آبی حوضه آبریز سد سلمان فارسی، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره 13، شماره 2، صص 243 -258 .
ساری صراف، بهروز، جلالی عنصرودی، طاهره، (1398)، بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر موازنهی آبی ناشی از بارش در آبخوان تسوج برای دورهی 2030- 2017، نشریه هیدروژئومورفولوژی، دوره 5، شماره 19، صص 163-185.
عساکره، حسین، صیادی، فریبا، (1396)، تحلیل و پیشبینی روزهای خشک با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: ایستگاه تهران)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 21 ، شماره60، صص161-177
علیجانی، رضوان، وفاخواه، مهدی، (1397)، پیشبینی خشکسالی هیدرولوژیکی با استفاده از سری زمانی، مهندسی اکوسیستم کویر، دوره 7، شماره 20، صص 45-56.
قضاوی، رضا، ندیمی، میثم، امیدوار، ابراهیم، ایمانی، رسول، (1397) بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی آینده بر تغییرات دبی رودخانهی هروچای اردبیل با استفاده از مدلهای SWAT و LARS-WG ، نشریه هیدروژئومورفولوژِی، شماره 15، صص55-74.
کابوسی، کامی، کردجزی، محمد، (1396)، بررسی اثر تغییر اقلیم بر متغیرهای هواشناسی و خشکسالی استان گلستان، نشریه تحقیقات منابع آب ایران، دوره 13، شماره 3، صص205-213.
کثیری، مریم، گودرزی، مسعود، جانباز قبادی، غلامرضا، متولی، صدرالدین، (1399)، چشمانداز آینده تغییرات دما و بارش در سواحل جنوبی دریای خزر، فصلنامه جغرافیای طبیعی، دوره 13، شماره 47، صص 35-51.
کرمی جوزانی، مهناز، ایلدرمی، علیرضا، نوری، حمید، پیرنیا، عبدااله، ( 1398)، تأثیر تغییر اقلیم بر روند نوسانات دبی حوضهی آبخیز گرگانرود-قره سو با استفاده ازمدلهای گردش عمومی جو، نشریه هیدروژئومورفولوژی، دوره 5، شماره 18، صص 1-18.
کرمی، فریبا، (1390)، ارزیابی ارتباط خشکسالی هواشناسی با افت سطح آبهای زیرزمینی دشت تبریز، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی تبریز، دوره 16، شماره 37، صص 111-131.
مصباحزاده، طیبه, سلیمانی ساردو، فرشاد، (1397)، بررسی روند زمانی خشکسالی هیدرولوژیک و هواشناسی در حوزه آبخیز کرخه، مجله علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دوره 12، شماره 40، صص105-114.
AbdulBaten, M., and Titumir, R. (2016). Environmental hallenges of trans-boundary water resources management: the case of Bangladesh, Water resources management, 2: 13–27. Al-Faraj, F.A.M., Scholz, M., Tigkas, D. (2014). Sensitivity of Surface Runoff to Drought and Climate Change: Application for Shared River Basins . Water, 6(10): 3033-3048. Banze, F.G., Xiaotao, Sh. (2018). Impact OfClimate Change On Precipitation In Zambeze River Basin In Southern Africa. Nature Environment AndPollution Technology, 17 (4): 1093-1103. Han, P., Wang, P., Tian, M., Zhang, S., Liu, J., Zhu, D. (2013). Application of the ARIMA Models in Drought Forecasting Using the Standardized Precipitation Index. In Computer and Computing Technologiesin Agriculture VI, Springer, Pp 352-358. Heydari, Sh., Hosseini, S.A., Heydari, A. (2020). Investigating The Effects Of Climate Change On Stream Flows Of Urmia Lake Basin In Iran, Modeling Earth Systems And Environment, 1: 329-339. Lee, J. H., Kwon, H. H., Jang, H. W., Kim, T. W.(2016). Future Changes in Drought Characteristics under Extreme Climate Change over South Korea.AdvancesinMeteorology, http://dx.doi.org/10.1155/2016/9164265. Lin, B., Chen, X., Yao H., Chen, Y., Liu, M., Gao, L., James, A. (2015). Analyses of landuse change impacts on catchment runoff using different time indicators based on SWATmodel, Ecological Indicators, 58: 55-63. Liu,J., Chen, S., Li, L. (2017). Statistica Downscaling And Projection Of Future Air Temperature Changes In Yunnan Province, China, Advances In Meteorology, 17: 1-11. Manjushree, S., Singh, R., Vipul, S. (2011). Application of Software Packages for Monthly Stream Flow Forecasting of Kangsabati River in India, Inter. J. Com. Appl, 20(3): 7-14. Meresa, H. K., Osuch, M., Romanowicz, R.(2016). Hydro-Meteorological Drought Projections into the 21-st Century for Selected Polish Catchments Water, 8 (206): 1-22. Nilawar, A.P., Waikar, M L. (2019). Impacts Of Climate Change On Stream Flow And Sediment Concentration Under RCP 4.5 And 8.5: A Case Study In Purna River Basin, India . Science OfThe Total Environment, 2: 2685-2696. Parajuli, P.B., Jayakody, P., Sassenrath, G.F., Ouyang, Y. (2016). Assessing the impacts of climate change and tillage practices on stream flow, crop and sediment yields from the Mississippi River Basin, Agricultural Water Management, 168: 112-124. Pathan, A., Waikar, M. (2020). Future Assessment Of Precipitation And Temperature For Developing Urban Catchment Under Impact Of Climate Change, International Journal Of Recent Technology And Engineering (IJRTE), 8 (5): 3396-3404. Shi, H.Y., Wang, G.Q. (2015). Impacts of climate change and hydraulic structures on runoff and sediment discharge in the middle Yellow River, Hydrological Processes, 29(14): 3236–3247. Tan, M.L., Ibrahim, A.L., Yusop, Z., Chua, V.P. and Chan, N.W. (2017). Climate change impacts under CMIP5 RCP scenarios on water resources of the Kelantan River Basin, Malaysia. Atmospheric Research.Supplement C:1-10. Vrochidou, A.E.K., Tsanis, I.K., Grillakis, M.G., Koutroulis, A.G. (2013). The impact of climate change on hydrometeorological droughts at a basin scale. Journal of Hydrology, 476: 290–301. Zhang, Q., Kong, D., Singh, V.P., Shi, P. (2017). Response of vegetation to different time-scales drought across China: Spatiotemporal patterns, causes and implications. Global and Planetary Change, 152: 1-11. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 732 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 313 |