تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,653 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,709 |
ارزیابی گزینه های مختلف سیستم انتقال آب بین حوضهای با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی: طرح انتقال آب بهشتآباد) | ||
هیدروژئولوژی | ||
مقاله 3، دوره 6، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 23-39 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2021.12558 | ||
نویسندگان | ||
عفت زمانی* 1؛ سعید گیوه چی2 | ||
1کارشناس شرکت مدیریت منابع آب ایران، تهران، ایران | ||
2دانشیار، برنامه ریزی مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نیاز روز افزون منابع آب برای اهداف مختلف همچون کشاورزی، شرب و صنعت، دستیابی به آب قابل برنامهریزی را با مشکلات و محدودیتهای فراوانی مواجه کرده است. در سالهای اخیر، بهسبب افزایش جمعت شهرها و عدم توزیع مکانی منابع آب، انتقال آب بین حوضهای اجتنابناپذیر بوده و بهعنوان یکی از راهکارهای حل مشکلات کمبود آب مطرح است. با توجه به پیچیدگی طرحهای انتقال آب بین حوضهای بهسبب تعدد عوامل درگیر مانند مسائل زیستمحیطی، حقابه و بیلان آب، توجهات اجتماعی و مهاجرت، تصمیمگیری در خصوص انتقال آب و یا تاثیر انتقال آب حوضهای بسیار مهم است. علیرغم وجود روشهای متنوع تصمیمگیری چندمعیاره، هنوز این روشها بهشیوه مناسب در پروژههای اجرایی و زیربنایی ملی همچون انتقال آب حوضهای استفاده نشدهاند. یکی از طرحهای زیربنایی انتقال آب حوضهای، انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به فلات مرکزی ایران موسوم به طرح بهشت آباد است. در پژوهش حاضر سه گزینه پیشنهادی طرح انتقال آب بهشتآباد با در نظر گرفتن 14 معیار کمی و کیفی با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، نظر خبرگان و متخصصان با روش تحلیل سلسلهمراتبی که از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره میباشند، رتبهبندی گردیدند و گزینه برتر برای انتقال آب مشخص شد. نتایج نشان داد، معیار هزینه جاری و هزینه سرمایه مهمترین معیار بود و معیار مشکلات زمینشناسی مخزن بهعنوان کم اهمیتترین معیار معرفی شدهاند. همچنین با تغییر در مقادیر وزن هر معیار، تحلیل حساسیت معیارهای مورد مطالعه سنجیده شد. نتایج این پژوهش میتواند مسیر سادهای به جهت بکارگیری روششناسی پروژههای انتقال آب حوضهای علی الخصوص در برخی موارد که هیچ گونه دید روشنی از مخاطرات و فرجام آنها نیست؛ ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
انتقال آب؛ تأمین آب؛ توسعه پایدار؛ زایندهرود؛ مدیریت یکپارچه منابع آب | ||
مراجع | ||
احسانی، ا.، ضرغامی، م.، 1388. استفاده از تحلیل چندمعیاره در مدیریت ساخت طرحهای انتقال بین حوضهای آب. اولین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، استان تهران.
تیموری، محمود، 1399، انتقال آب از دریای عمان به استان های نوار شرقی کشور و راه حل های جایگزین با تأکید بر استان خراسان جنوبی، همایش ملی آب، فرهنگ و پژوهشهای علوم انسانی، بیرجند.
حافظیزاده، س.، علیخانی، ا.، هاشمی، غ.، 1389. اهمیت انتقال آب حوضه به حوضه در کاهش بحران آبی مناطق و ملاحظات و چالشهای پیش روی آن. همایش علمی چالش در آب در استان قم، استان قم.
حسنی، ز.، میرعباسی نجف آبادی، ر.، قاسمی، ا.، 1397. پیش بینی کیفیت آب زیرزمینی دشت خانمیرزا با استفاده از روش تصمیم گیری درختی. هیدروژئولوژی، جلد 3، شماره 1، 99-110.
حلیبان، ا.، شبانکاری، م.، 1389. مدیریت منابع آب در ایران (مطالعه موردی: چالشهای انتقال آب از بهشتآباد به زایندهرود. چهارمین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، دانشگاه سیستان و بلوچستان، استان سیستان و بلوچستان.
خدابخشی، ب.، خدابخشی، ف.، 1385. انتقال بین حوضهای آب، رویکردی پایدار در مدیریت منابع آب کشور. دومین کنفرانس مدیریت منابع آب، دانشگاه اصفهان، استان اصفهان.
رحیمیزاده، م.، بزرگ حداد، ا.، 1397. بررسی اثر انتقال آب بین حوضهای بر منابع آب ایران. پژوهشهای راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 3، شماره 1، 27-42.
رضوی طوسی، س.، سامانی، م.، کورهپزان دزفولی، ا.، 1386. اولویتبندی پروژههای انتقال آب بین حوضهای با استفاده از روش تصمیمگیری چند شاخصهای گروهی فازی. تحقیقات منابع آب ایران، جلد 3، شماره 2، 1-9.
رؤفی، ی.، شوریان، م.، و عطاری، ج.، 1394. طراحی ابعاد سیستم انتقال آب بین حوضهای با لحاظ شاخصهای تصمیمگیری در حوضههای آبریز مبدا و مقصد. علوم و مهندسی منابع آب، جلد 11، شماره 1، 49-61.
زمانیپور، م.، سعادتپور، م.، ذهبیون، ب.، 1397. رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی مبتنی بر فرامدل در طراحی بهینه سیستم انتقال آب بین حوضهای. تحقیقات منابع آب ایران، جلد 14، شماره 1، 198-215.
سامانی، س.، 1399. بررسی نظام شبکه پایش آب زیرزمینی در ایران و کشورهای منتخب و آسیب شناسی مبتنی بر آن. هیدروژئولوژی، جلد 5، شماره 2، 43-60.
سعیدی نیا م.، صمدی بروجنی، ح.، فتاحی، ر.، 1387. بررسی طرحهای انتقال آب بین حوضهای با استفاده از مدل WEAP (مطالعه موردی: تونل بهشت آباد). پژوهش آب ایران، جلد 2، شماره 3، 33-44.
سلطانی، ن.، موسوی، م.، احمداقبال، گ.، 1395. ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاجه ارومیه. جغرافیا و پایداری محیط، جلد 6، شماره 19، 35-51.
شادابی بجند، م.، امیری، ا.، 1399. مطالعه و تبیین پیامدها و آثار انتقال آب دریای خزر به استان سمنان، کنفرانس بین المللی عمران، معماری، توسعه و بازآفرینی زیرساخت های شهری در ایران، تهران.
صادقی، س.ح.، کاظمی کیا، س.، حزباوی، ز.، 1395. تجارب و پیامدهای انتقال آب بین حوضهای در جهان. تحقیقات منابع آب ایران، جلد 12، شماره 2، 120-140.
صداقت، م.، شیرانی، ک.، قاضی فرد، ا.، 1395. بررسی فعالیت گسلها در محل ساختگاه سد بهشت آباد به کمک نهشتههای کواترنر. کواترنری ایران، جلد 2، شماره 2، 135-142.
صفوی، ح.، راست قلم، م.، 1395. راهکار برون رفت از بحران آب در حوضه آبریز زایندهرود: مدیریت توأمان تأمین و مصرف آب. جلد 12، شماره 4، 12-22.
صمدیبروجنی، ح.، 1389. انتقال آب بین حوضهای (فرصتها و چالشها)"، چاپ اول، 360 صفحه.
ضرغامی، م.، 1384. مدل اولویتبندی طرحهای انتقال آب از حوضههای آبریز مشترک در ایران. دومین همایش تبادل تجربههای پژوهشی، فنی و مهندسی، آب منطقهای آذربایجان شرقی، استان آذربایجان شرقی.
فریادی، م.، 1397. انتقال میان حوضهای آب: مبانی و چالشهای حقوقی. پژوهش حقوق عمومی، سال 20، شماره 61، 115-142.
مظلوم شهرکی، ر.، خاشعی سیوکی، ع.، نجفی مود، م.، خزیمه نژاد، ح.، 1392. بررسی طرح انتقال آب بین حوضهای بهشت آباد و تاثیر آن بر روی مناطق مبدا و مقصد. اولین همایش ملی آبیاری و بهرهوری آب، مشهد مقدس، استان خراسان رضوی.
مقدم، س.، احمدی، ح.، زینال زاده، ک.، حصاری، ب.، 1399. مکانیابی پتانسیل آبهای زیرزمینی تجدید شونده حوضه آبریز دریاچه ارومیه با تحلیل AHP و تکنیک فازی فضایی (مطالعه موردی: دشت ارومیه. هیدروژئولوژی، جلد 5، شماره 2، 142-154.
منصوری، ر.، ترابی پوده، ح.، حقی آبی؛ ا.، یونسی، ح.، 1396. بهینهسازی و مدلسازی تلفیقی هیدرولیک و منابع آب پروژه انتقال آب بین حوضهای با استفاده از برنامهریزی پویا اصلاح شده (مورد مطالعاتی: فلات مرکزی ایران). تحقیقات منابع آب ایران. جلد 13، شماره 1. 53-68.
مهدوری، س.، آیتی، ف.، 1392. بررسی تراست لازم حفاری در تونل انتقال آب بهشت آباد. زمینشناسی مهندسی، جلد 7، شماره 1، 1707-1724.
مهرشاد، ف.، اسماعیلیان م.، رحیمی، د.، 1397. ارزیابی اثرهای سناریوهای توسعهای و اقلیمی بر آیندة منابع و مصارف آبی حوضه بهشت آباد با استفاده از رویکرد پویایی سیستم. پژوهش آب ایران، جلد 12، شماره 4، 11-24.
Ahmadi Najl, A., Haghighi, A., Vali Samani, H.M., 2016. Driving optimum trade-off between the benefits and costs of Interbasin water transfer projects. Iran University of Science technology, 6(2): 173-185. Allan, T., 2003. IWRM/IWRAM: a new sanctioned discourse. Occasional paper, 50(1): 1-27. Feng, S., Li, L.X., Duan, Z.G., Zhang, J.L., 2007. Assessing the impacts of South-to-North Water Transfer Project with decision support systems. Decision support systems, 42(4): 1989-2003. Huang, H., Miller, G.Y., 2003. Evaluation of swine odor management strategies in a fuzzy multi-criteria decision environment, American agricultural economics association, Montreal, Canada. Karakaya, N., Evrendilek, F., Gonenc, I.E., 2014. Interbasin Water Transfer Practices in Turkey. Journal of ecosystem echography, 4(2): 1-5. Karamouz, M., Mojahedi, S.A., and Ahmadi, A., 2010. Interbasin water transfer: Economic water quality-based model. Journal of irrigation and drainage engineering, 136(2): 90-98. Ma, Y., Chang, J., Guo, A., Wu, L., Yang, J., Chen, L., 2020. Optimizing Inter-basin water transfers from multiple sources among interconnected River basins. Journal of Hydrology, 590, 125461. Mosadeghi, R., Warnken, J., Tomlinson, R., Mirfenderesk, H., 2015. Comparison of Fuzzy-AHP and AHP in a spatial multi-criteria decision making model for urban land-use planning. Computers environment and urban systems, 49(1): 54-65. Roozbahani, A., Ghased, H., Shahedany, M.H., 2020. Inter-basin water transfer planning with grey COPRAS and fuzzy COPRAS techniques: A case study in Iranian Central Plateau. Science of the Total Environment, 138499. Sinha, P., Rollason, E., Bracken, L.J., Wainwright, J., Reaney, S.M., 2020. A new framework for integrated, holistic, and transparent evaluation of inter-basin water transfer schemes. Science of the Total Environment, 721, 137646. Torabi Pudeh, H.T., Mansouri, R., Haghiabi, A.H., Yonesi, H.A., 2016. Optimization of hydraulic-hydrologic complex system of reservoirs and connecting tunnel. Water resources management, 30(14): 5177-5191. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 347 |