تعداد نشریات | 43 |
تعداد شمارهها | 1,275 |
تعداد مقالات | 15,751 |
تعداد مشاهده مقاله | 51,866,496 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,690,430 |
تابآوری معیشت روستایی (موردپژوهی روستاهای پیرامون دریاچه ارومیه در محدوده شهرستان ارومیه) | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
دوره 25، شماره 77، آبان 1400، صفحه 1-15 اصل مقاله (516.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2021.41837.2708 | ||
نویسندگان | ||
محبوب بابایی1؛ حمید جلالیان* 2؛ حسن افراخته3 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
3استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
طی دو دهه اخیر روستاهای پیرامون دریاچه ارومیه بعلت کاهش سطح آب دریاچه و محدودیت برداشت آب کشاورزی دچار تغییر و تحول اساسی هم از نظر درآمد کشاورزی و هم از نظر ساختار جمعیت شدهاند. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر تابآوری معیشت روستایی در این ناحیه بودهاست. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و براساس روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، 2101 خانوارهای روستاهای پیرامون دریاچه ارومیه در محدوده شهرستان ارومیه است . حجم نمونه 363 خانوار است که با انتساب متناسب با جمعیت هر روستا و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه محققساخته بود که روایی آنها به تأیید پانلی از متخصصان رسید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (820.) در حد مطلوب تأیید شد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از مقایسه میانگین با آزمون T-Test و تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) در نرم افزار SPSS.22 انجام شد. نرمال بودن دادهها و تعیین نوع آزمون آماری با آزمون کلموگوروف- اسمیرنوف مشخص شد و رابطه بین تابآوری معیشتی و سرمایههای معیشتی با ضریب همبستگی اسپرمن بهدست آمد. نتایج نشان داد که نُه مولفه (3 مولفه در بُعد اقتصادی، 2 مولفه در بُعد اجتماعی، 2مولفه در بُعد کالبدی و محیطی و 2 مولفه در بُعد نهادی- سازمانی) اثرگذار هستند. میانگین مطلوبیت عددی عوامل تابآوری معیشت در جامعه هدف مورد مطالعه نشان میدهد که عامل اقتصادی در رتبه اول (4.18)؛ عامل کالبدی- محیطی در رتبه دوم (4.11)؛عامل نهادی- سازمانی در رتبه سوم (3.93)؛ و عامل اجتماعی در رتبه چهارم (3.87)، قرار دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
تابآوری؛ تابآوری معیشت؛ معیشت روستایی؛ دریاچه ارومیه؛ تحلیل عاملی اکتشافی | ||
مراجع | ||
توکلی، مرتضی، احمدی، شیرکو و فاضل نیا، غریب، (1393)، تحلیل عوامل موثر بر معیشت روستایی(بررسی موردی:روستاهای شهرستان سردشت)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال20شماره58، زمستان1395 حاجی زاده، فاضل و ایستگلدی، مصطفی، (1397)، تحلیلی بر تابآوری سکونتگاههای روستایی با تاکید بر زلزله مطالعه موردی دهستان حومه شهرستان لامرد، مجله مدیریت مخاطرات محیطی، دوره5، شماره1. حاجیان، نرگس، قاسمی، مریم و مفیدی، عباس، (1397)، نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تابآوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره بیست و هشتم، زمستان 1397 رکن الدین افتخاری، عبدالرضا، موسوی، سیدمحمد، پورطاهری، مهدی و فرج زاده اصل، منوچهر، (1393)، تحلیل نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعه موردی مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان، مجله پژوهشهای روستایی، دوره5، شماره3. رومیانی، احمد و همکاران، (1396)، نیازمندی های روستاییان برای دستیابی به معیشت پایدار(مطالعة موردی: بخش سرفاریاب- شهرستان چرام)، مجله پژوهش های و برنامهریزی روستایی، سال6، شماره4، زمستان1396. فرهنگ جغرافیایی آبادیهای استان آذربایجان غربی، شهرستان ارومیه، (1385)، انتشارات سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، چاپ اول، 1385. قنبری، ابوالفضل، (1399)، ارزیابی ارتباط بین تاب آوری و آسیب پذیری اجتماعات محیطی در منطقه کرانه شرقی دریاچه ارومیه با استفاده از GIS، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال24، شماره72، تابستان1399. محمدی، سعدی و راستگونژاد، سیدبختیار، (1397)، بررسی تغییرات تابآوری معیشتی خانوارهای روستایی در دو دوره سکونت در شهر و مهاجرت به روستاها مطالعه موردی دهستان دزلی شهرستان سروآباد، مجله جغرافیا، دوره جدید، سال16، شماره59. مرکز آمار ایران، (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، 1395. نوروزی، مرضیه و حیاتی، داریوش(1394) سازه های مؤثر بر معیشت پایدار روستایی از دیدگاه کشاورزان استان کرمانشاه، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره1 Asfaw, S., Pallante, G., & Palma, A.) 2018(. Diversification strategies and adaptation deficit: Evidence from rural communities in Niger. World Development, 101, 219-234. Bakhtiari, Sadegh, Sajjadieh ,Farzam (2018). Theoretical and Empirical Analysis of Economic Resilience Index. Iranian Journal of Economic Studies, 7(1) 2018, 41-53. Belcher, B .(2014). Development of a village-level livelihood monitoring tool :A casestudy in Viengkham District, Lao PDR, International Forestry Review, Vol .14, No. 4, pp.133-144. Cinner,Joshua E, and Michele L. Barnes(2019).Social Dimensions of Resilience in Social-Ecological Systems, https://doi.org/10.1016/j.oneear.2019.08.003. Fang Yiping (2017) .Impact of Natural Disasters on Livelihood Resilience of Sichuan Rural Residents and Policy Implementation, Geophysical Research Abstracts Vol. 19, EGU2017-1865, 2017 EGU General Assembly 2017 . Fielke, S.J., W. Kaye-Blake, A. Mackay, W. Smith, J. Rendel, and E. Dominati. (2018). Learning from resilience research: Findings from four projects in New Zealand. Land Use Policy 70: 322–333. Gaillard, j. Ch. (2007). Resilience of traditional societies in facing natural hazards, disaster, prevention and management, Vol. 16, Issus: 4, PP 522-544. Lee ,K,C, et all(2019).Resilience AssessmentWorkshops: A Biocultural Approach to Conservation Management of a Rural Landscape in Taiwan, Sustainability 2020, 12, 408; doi:10.3390/su12010408 ,www.mdpi.com/journal/sustainability. Ma,Libang , Shichun Liu, Yiwen Niu and Meimei Chen (2018).Village-Scale Livelihood Change and the Response of Rural Settlement Land Use: Sihe Village of Tongwei County in Mid-Gansu Loess Hilly Region as an Example, International Journal of Environmental Research and Public Health. Morkunas,M(2018),How Resistantis the agricultural sector?Economig Resilience exploited.inter dsiciplinary approach to economics And Sociology, Economics and Sociology, 11(3), 321-332. doi:10.14254/2071-789X.2018/11-3/19 Mallick,B(2019),The Nexus between Socio-Ecological System, Livelihood Resilience, and Migration Decisions: Empirical Evidence from Bangladesh, sustainability. Nanki ,Kaur et all(2019). Building resilience to climate change through social protection Lessons from MGNREGS, India, Climate change; Poverty, Working. Partridge، D. and Olfert، M.R. and Ali، K. (2019). Towards a Rural Development Policy: Lessons from the United States and Canada. Paudel Khatiwada ,Shanta et al(2018). A Gender Analysis of Changing Livelihood Activities in the Rural Areas of Central Nepal, Sustainability 2018, 10, 4034. Sarker, M. N. I, Cao, Q, Wu, M, Hossin, M. A, Alam, G. M. M,Shouse, R. C(2019) .Vulnerability and Livelihood Resilience in the face of natural disaster: A critical conceptual reviev, Sarker et al.: Vulnerability and livelihood resilience in the face of natural disaster – 12770. Quandt,A, Neufeldt,H, Terrence McCabe(2019), Building livelihood resilience: what role does agroforestry play? Climate and Development. Jones, L.( 2017). ‘Subjective resilience’: using perceptions to quantify household resilience to climate extremes and disasters. Reg Environ Change, 17: 229–243 Widborg, A. (2017), »The Challenge of Change: Planning for Social Urban Resilience. In Urban Regions Now & Tomorrow«, Springer Fachmedien Wiesbaden. Wang, N., Gao, Y., Wang, Y., and Li, X. (2018), Adoption of ecofriendly soil-management practices by smallholder farmers in Shandong Province of China, Soil Science and Plant Nutrition, 62(2): 185- 193. Young ,Helen(2019). Complexity, continuity and change: livelihood resilience in the Darfur region of Sudan, Complexity, continuity and change: livelihood resilience in the Darfur region of Sudan. Ziaul Hoque,M(2019).Resilience of coastal communities to climate change in Bangladesh: Research gaps and future directions, Watershed Ecology and the Environment, journal homepage: www.elsevier.com/ locate/wsee. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 907 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 791 |