تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,485,576 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,083 |
تکامل خاک در سطوح مختلف ژئومورفیک یک نیمرخ ارتفاعی-اقلیمی در جنوبشرق اردبیل | ||
دانش آب و خاک | ||
مقاله 7، دوره 31، شماره 4، دی 1400، صفحه 85-98 اصل مقاله (766.45 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ws.2021.12281 | ||
نویسندگان | ||
افشین محمدی* 1؛ علی اصغر جعفرزاده2؛ شاهین اوستان2؛ فرزین شهبازی3 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
2استاد، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
3دانشیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
تکامل خاک حاصل ترکیبی از فرآیندهای ژئومورفولوژیک و پدولوژیک است. در این مطالعه، تغییرات مکانی ویژگیهای خاک و نیز تکامل خاک در سطوح مختلف ژئومورفیک شامل دشتسر انتهایی، دشتسر فرسایشی، سطوح شیبدار، سطوح هموار، هورست، نهشته دریاچه، مخروطه افکنه، خطالراس و سیرک در یک نیمرخ ارتفاعی- اقلیمی در جنوب شرق اردبیل، بررسی گردید. بدین منظور، مطالعات صحرایی و آزمایشهای فیزیکوشیمیایی و کانیشناسی رس بر روی خاکهای نمونه برداری شده از 12 خاکرخ در منطقه انجام گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت شدت هوادیدگی و نوع فرآیندهای خاکسازی در سطوح مختلف ژئومورفیک، تأثیر زیادی بر ویژگیها و تکامل خاکهای منطقه شامل رده های ورتیسولها، مالیسولها، اینسپتیسولها و انتیسولها داشته است. اسمکتیت، ورمیکولیت، کائولینیت و ایلیت بهترتیب کانیهای رس اصلی خاکهای تکامل یافته را تشکیل می دادند. مقدار نسبی اسمکتیت از 5/78 درصد در دشتسر انتهایی تا 3/12 درصد در خاکهای خطالراس متغیر بود. همچنین، مقایسه آماری فاصله اطمینان میانگین آهن بلورین(Fed-Feo) به روش بوت استراپ نشان داد که اختلاف معنیداری بین سطوح ژئومورفیک از لحاظ تکامل خاک وجودداشت. بیشترین مقدار آهن بلورین با میانگین 372/6 گرم بر کیلوگرم در دشتسر انتهایی با خاک ورتیسول و کمترین آن با میانگین913/0 گرم بر کیلوگرم در مخروطه افکنه با خاک انتیسول مشاهده شد. بر اساس آزمون همبستگی اسپیرمن، آهن بلورین با رس، کربنات کلسیم معادل، اسیدیتی و ظرفیت تبادل کاتیونی رابطه مستقیم، اما با شن و کربن آلی رابطه معکوس داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
آهنبلورین؛ خاکرخ؛ ژئومورفولوژی؛ فرآیندهای خاکسازی؛ کانیهای رس | ||
مراجع | ||
Abasi Kalo G, 2013. Soil development at various geomorphologic units and surfaces based on some indices in Marand Region. PhD Thesis. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, IRAN. (In Persian with English abstract)
Abedini M, 2017. Analysis of hydrogeomorphology of the Neor Lake in Ardabil for land use planning. Hydrogeomorphology 1(1):111-130. (In Persian with English abstract)
Ajami M and Khormali F, 2009. Clay mineralogy as an evidence of land degradation on loess hillslopes. Journal of Water and Soil Conservation 16(2): 61-84. (In Persian with English abstract)
Anonymous, 2014. Keys to Soil Taxonomy. United States Department of Agriculture. Natural Resources Conservation Service. Soil Survey Staff, Washington, DC.
Anonymous, 2017. Soil Survey Manual. United States Department of Agriculture. Agriculture Handbook no.18
Anonymous, 2018. Climatic Data. I.R. of Iran Meteorological Organization (IRIMO). Meteorological Administration of Ardabil Province
Asadian O, 2008. Geological Map of Iran 1:100,000 series sheet Khalkhal-Rezvanshahr. Geological Survey and Mineral Exploration of Iran, Tehran
Banaei MH, 1998. Soil Moisture and Temperature Regime Map of Iran. Soil and Water Research Institute, Ministry of Agriculture, Iran.
Bayat A, Karimzadeh HR and Khademi H, 2011. Clay minerals in two paleosols on geomorphic surfaces in eastern Isfahan. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 19(1): 45-58. (In Persian with English abstract)
Buol SW, Hole FD and McCrachen RJ, 2003. Soil Genesis and Classification. Iowa State University Press, Ames.
Chapman HD, 1965. Cation exchange capacity. Pp. 891-901. In: Black CA, (ed). Methods of Soil Analysis, American Society of Agronomy, Madison.
Costantini EAC, Lessovaia S and Vodyanitskii Yu, 2006. Using the analysis of iron and iron oxides in paleosols for the assessment of present and past pedogenesis. Quaternary International. 156–157: 200–211.
Eswaran H, Beinorth FH, Reich PF and Quandt LA, 1999. Vertisols: Their Properties, Classification, Distribution and Management .Guy D.Smith Memorial Slide Collection, USDA.
Farpoor MH, 1995. Soil geomorphological relationshipe in godar kabk area of Cheharmehal bakhtiari province.iran. MSc Thesis, Isfahan University of Technology. (In Persian with English abstract)
Gee GW and Bauder JW, 1986. Particle-size Analysis. Pp. 383–411. In: Klute A, (ed), Methods of Soil Analysis. Physical and Mineralogical Methods. American Society of Agronomy, Madison, WI.
Hole FD, 1961. A classification of pedoturbations and some other processes and factors of soil formation in relation to isotropism and anisotropism. Soil Science 91:375–77.
Jackson ML, 1975. Soil Chemical Analysis-advanced course. University of Wisconsin, College of Agriculture, Department of Soils, Madison, WI
Kittrick JA and Hope EW, 1963. A procedure for particle size separation of soils for x-ray diffraction analysis. Soil Science 96(5): 319-325.
Khormali F and Abtahi A, 2003. Origin and distribution of clay minerals in calcareous arid and semi-arid soils of Fars Province, southern Iran. Clay Minerals 38: 511–527.
Kroonenberg SB, Rusakov GV and Svitoch AA, 1997. The wandering Volga delta: A response to rapid Caspian sea-level change. Sedimentary Geology, 107: 189-209.
Madadi A, Rezaei Moghadam MH and Rajaei AH, 2004. A study on the geomorphological evolution of Neor Lake, north-west Iran, Ardabil area. Geographical Reserch. 19(3): 92–103
McKeague JA and Day JH, 1966. Dithionate and oxalate extractable Fe and Al as aids in differentiating various classes of soils. Canadian Journal of Soil Science 46:13-23.
Mehra OP and Jackson ML, 1960. Iron oxide removal from soils and clays by a dithionite citrate system with sodium bicarbonate. Clays and Clay Minerals. 7: 317-327.
Murray HH, 1999. Applied clay mineralogy today and tomorrow. Clay Minerals 34: 39-49.
Nelson DW and Sommers LE, 1982. Total carbon, organic carbon and organic matter. Pp. 539-577. In: Page AL, Miller RH and Keeney DR (eds.), Methods of Soil Analysis: Part 2 Chemical and Microbiological Properties. American Society of Agronomy, Madison.
Owliaie HR, 2012. Study of chemical forms of Fe and Mn in soils of a catena, Yasouj region. Water and Soil Science (Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources) 62: 217-226. (In Persian with English abstract)
Page MC, Sparks DL, Noll MR and Henndricks GJ, 1987. Kinetics and mechanism of potassium release from sandy Middle Atlantic Coastal Plain soils. Soil Science Society of America Journal 51: 401-408.
Righi D, Huber K and Keller C, 1999. Clay formation and podzol development from postglacial morains in Switzerland. Clay Minerals 34(2): 319-332.
Richards LA, 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. Handbook 60 USDA. Washington, DC.
Reyhani Tabar A, 2011. An evaluation of the reactivity characteristics of carbonates in some selected soils of Iran. Iranian Journal of Soil and Water Research 41(2): 201-209. (In Persian with English abstract)
Ruhe RV, 1975. Geomorphology, Geomorphic Processes and Surficial Geology, Boston: Houghton Mifflin.
Sanjari S, Farpoor MH, Eghbal MK and Esfandiarpoor I, 2012. Micromorphology and clay mineralogy comparison of paleosols and modern soils in Jiroft area. Water and Soil Science (Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources)-Isfahan University of Technology 15(58): 173-185.
Safe A and Mohammadi M, 2010. Identification and separation of formic units at Gavkhoni Plain. Arid Regions Geographic Studies 1(1):17-34
Samadzadeh R, 2008. A stutdy of climatic changes of late quaternary with using geomarpholgical evidence in Neor basin. Science and Research Journal Management System 4(16): 19-37. (In Persian with English abstract)
Selby MJ, 1985. Earths Changing Surface: An Introduction to Geomorphology. Oxford University Press (Clarendon). London/New York
Schaetzl RJ and Anderson Sh, 2005. Soils Genesis and Geomorphology. Cambridge University Press.
Schulze DG, 2002. An introduction to soil mineralogy. Pp. 1-34. In: Dixon JB and Schulz DG, (eds.), Soil Mineralogy with Environmental Applications, Soil Science Society of America. Madison, Wisconsin, USA.
Shahbazi F, McBratney AB, Malone B, Oustan S and Minasny B, 2019. Retrospective monitoring of the spatial variability of crystalline iron in soil of the east shore of Urmia lake, Iran using remotely sensed data and digital maps. Geoderma, 337: 1196-1207
Timpson ME, Lee SY, Ammons JT and Foss JE, 1996. Mineralogical investigation of soils formed in calcareous gravelly alluvial, eastern Crete, Greece. Soil Science Society of America Journal 60:299-308.
Vahidi MJ, Jafarzadeh AA, Oustan S and Shahbazi F, 2012a. Effect of land use on physical, chemical and mineralogical properties of soils in Southern Ahar. Water and Soil Science-University of Tabriz 22(1):33-48. (In Persian with English abstract)
Vahidi MJ, Jafarzadeh AA, Oustan S and Shahbazi F, 2012b. Two physiographic units impact on origin and distribution of extractable iron oxide forms in some soils of southern Ahar. Water and Soil Science-University of Tabriz 22(2):121-135. (In Persian with English abstract)
Yousefifard M, Ayoubi S and Jalalian A, 2013.Weathering inrensity and investigation of weathring indices in som soils developed on igneous rocks in West-north of Iran. Water and Soil 27(2): 266-281. (In Persian with English abstract) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 564 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 313 |