تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,304 |
تعداد مقالات | 15,974 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,337,082 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,104,703 |
ارزیابی آسیبپذیری و خطرپذیری منابع آب کارستی با تلفیق دو شاخص VESPA و EPIK | ||
هیدروژئولوژی | ||
دوره 7، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 151-164 اصل مقاله (2.12 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/hydro.2022.12227 | ||
نویسندگان | ||
مهدی کیایی1؛ سامان جوادی* 2 | ||
1کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، گروه فنی مهندسی عمران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکدگان ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
با توجه به تنشهای عرضه و تقاضا و مشکلات کمآبی، بهرهبرداری از منابع آب کارستی بسیار حائز اهمیت شده است. بهرهبرداری از این منابع بدون مدیریت و برنامهریزی با توجه به محیط درز و شکافی آن باعث ایجاد بستر آلودگی میشود. یکی از ابزارهای مهم جهت این موضوع استفاده از شاخصهای آسیبپذیری و تعیین میزان خطرپذیری بهرهبرداری از آن است. در این مطالعه به بررسی وابستگی مظهر چشمه به عنوان خروجی حوضه آبریز کارستی و حوضه آبگیر آن با تلفیق شاخصهای آسیبپذیری میپردازد. یکی از روشهای ارائهشده جهت تعیین آسیبپذیری چشمه روش VESPA بوده که با استفاده از پارامترهای مهم شوری، دبی و دمای آب چشمه آسیبپذیری تعیین میشود. همچنین روشهای متعددی برای آسیبپذیر حوضههای کارستی ارائه شده است که در این تحقیق از روش EPIK استفاده میشود. در ادامه با استفاده از رتبهبندی پارامترهای مؤثر و تلفیق با شاخص آسیبپذیری، میزان خطرپذیری حوضه را تعیین میکند. برایناساس دو چشمه پریکدان و سرابتاوه ازنظر آسیبپذیری با شاخص VESPA در کلاس خیلی زیاد و زیاد قرار داشته و با ارزیابی آسیبپذیری حوضه آبگیر دو چشمه با شاخص EPIK همبستگی بالایی دارند. پس از تعیین آسیبپذیری، با رتبهبندی پارامترهای شیب، سازندهای زمینشناسی، عوارض طبیعی و کاربری اراضی، میزان ریسک بهرهبرداری تعیین شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ریسک به میزان 74% در بخشهای جنوبی منطقه قرار دارد. این منطقه دارای تعداد زیادی آبفروچاله و سازندهای کارستی نفوذپذیر است. با تلفیق نقشه ریسک و شاخص آسیبپذیری، خطرپذیری حوضه مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج نشان داد که حدود 90 درصد حوضه در خطرپذیری متوسط و کم قرار دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
آبفروچاله؛ آسیبپذیری؛ خطرپذیری؛ ریسک؛ VESPA؛ EPIK | ||
مراجع | ||
وزارت نیرو، 1392. دستورالعمل تعیین حریم کیفی آبهای زیرزمینی، نشریه شماره 621.
سعیدی رضوی, ب.، 1399. بررسی آسیبپذیری آب زیرزمینی دشت گلپایگان با استفاده از بهینهسازی روش دراستیک. هیدروژئولوژی، 5(2): 74-61.
کریمی وردنجانی، ح.، 1389. هیدروژئولوژی کارست مفاهیم و روشها. انتشارات ارم شیراز، 414 صفحه.
ندیری, ع, صدقی., ز. 1398. ارزیابی آسیبپذیری آبخوانهای چندگانه با استفاده از روشهای DRASTIC،.SINTACS. هیدروژئولوژی، 4(2): 171-186.
Dorfliger, N., and F. Zwahlen. 1998. “Practical Guide - Groundwater Vulnerability Mapping in Karstic Regions (EPIK): Application to Groundwater Protection Zones: Practical Guide. Swiss Agency for the Environment, Forests and Landscape (SAEFL). Bern, 56. Gallebni, L., Vigna, B., Banzato, C., Russo, S.L. 2011. Validation of a Vulnerability Estimator for Spring Protection Area: the VESPA index. Journal of Hydrology, (396): 233-245. Gillman, G., and Noble, A. 2005. Environmentally manageable fertilizers: a new approach. Environmental Quality Management, 15(2): 59-70. Javadi, S., Moghaddam, H.K. and Roozbahani, R., 2019. Determining springs protection areas by combining an analytical model and vulnerability index. Catena, (182): 104-167. Milanovic, B., 2000. The median-voter hypothesis, income inequality, and income redistribution: an empirical test with the required data. European Journal of Political Economy, 16(3):367-410. Moghaddam, H.K., Rahimzadeh Kvi, Z.R., Bahreinimotlagh, M. and Moghddam, H.K., 2020. Evaluation of the groundwater resources vulnerability index using nitrate concentration prediction approach. Geocarto International, (just-accepted), pp.1-15. Moreno-Gómez, M., Pacheco, J., Liedl, R. and Stefan, C., 2018. Evaluating the applicability of European karst vulnerability assessment methods to the Yucatan karst, Mexico. Environmental Earth Sciences, 77(19): 682. Pereira, D.L., Galvão, P., Lucon, T. and Fujaco, M.A., 2019. Adapting the EPIK method to Brazilian Hydro (geo) logical context of the São Miguel watershed to assess karstic aquifer vulnerability to contamination. Journal of South American Earth Sciences, 90, 191-203. Van Buchem, F.S.P., Allan, T.L., Laursen, G.V., Lotfpour, M., Moallemi, A., Monibi, S., Motiei, H., Pickard, N.A.H., Tahmasbi, A.R., Vedrenne, V. and Vincent, B., 2010. Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh Formations) SW Iran. Geological Society, London, Special Publications, 329(1):219-263. Zaree, M., Javadi, S. and Neshat, A. R. Potential detection of water resources in karst formations using APLIS model and modification with AHP and TOPSIS,Journal of Earth System Science 128 (4): 76. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 358 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231 |