تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,311 |
تعداد مقالات | 16,093 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,682,245 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,346,794 |
واکاوی نقش حمل و نقل در توسعه ابعاد اقتصادی مناطق روستایی مورد مطالعه: دهستان کلخوران- شهرستان اردبیل | ||
جغرافیا و برنامهریزی | ||
مقاله 8، دوره 25، شماره 76، تیر 1400، صفحه 99-112 اصل مقاله (516.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/gp.2020.41566.2691 | ||
نویسنده | ||
کیومرث خداپناه* | ||
استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
بهبود شبکه جادهای و خدمات حمل و نقل دارای نقش اساسی در تحرک اقتصاد و کاهش فقر در مناطق روستایی است و عامل اصلی برای رشد اقتصادی مناطق روستایی، ارائه اشتغال و از بین بردن محدودیت دسترسی به خدمات مورد نیاز است که منافع متعددی را در مناطق روستایی فراهم مینماید. پژوهش حاضر با هدف واکاوی نقش حمل و نقل روستایی در ابعاد اقتصادی مناطق روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیل است که رویکرد حاکم بر آن کمی محسوب میگردد. جامعه آماری پژوهش 12 روستای دهستان کلخوران شهرستان اردبیل است که دارای 2946 خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 356 نفر برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونهها در روستاها، متناسب با تعداد خانوار موجود بوده و شیوه انتخاب نمونه در هر روستا به صورت تصادفی سیتماتیک انجام گرفته است. جهت بررسی موضوع، چارچوبی از سه شاخص حمل و نقل در قالب 15 نماگر و چهار شاخص توسعه اقتصادی در قالب 23 نماگر انتخاب گردید. پایایی کل پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ 84/0 برآورد گردید. جهت تحلیل موضوع از آزمون t تک نمونهای، رگرسیون چند متغیره، آنتروپی شانون و تکنیک تاپسیس فازی بهره گرفته شد. یافتههای پژوهش بیانگر این است که زیرساختهای حمل و نقل با ضریب بتای 658/0 بیشترین نقش را در تبیین ابعاد توسعه اقتصادی داراست و 432/0 از کل واریانس توسعه اقتصادی را تبیین میکند. نتایج حاصل از تکنیک تاپسیس فازی نیز نشان داد روستای اردی از لحاظ شاخصهای حمل و نقل در بالاترین سطح قرار دارد. همچنین آزمون t تک نمونهای نشان داد که ابعاد اقتصادی توسعه دارای میانگینی بالاتر از حد مطلوب هستند. نتایج بیانگر این است در مناطق روستایی سیاستهای حمل و نقل نقش مهمی در توسعه آنها دارد و دسترسی مناسب به آن عامل مهمی در کاهش انزوای جغرافیایی است. | ||
کلیدواژهها | ||
حمل و نقل؛ توسعه اقتصادی؛ توسعه پایدار روستایی؛ دهستان کلخوران | ||
مراجع | ||
- ابطحی فروشانی، سید مهدی.(1391). تحلیل سلسله مراتبی کاربرد تکنولوژیهای نوین روستایی در برنامهریزی نگهداری و تعمیرات راهها، مورد مطالعه: جاده اصفهان نائین، دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک، ایران، تهران. - احمدی، توحید؛ فنی، زهره؛ رضویان، محمدتقی و توکلی نیا، جمیله.(1398)، مدل ترکیبی اولویت بندی استراتژی های حمل و نقل هوشمند مورد پژوهشی: کلانشهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 23، شماره 67، صص 44-25. - اسماعیلزاده، حسن؛ کاشانی اصل، امیر؛ افضلی گروه، زهرا؛ روی دل، جابر(1396)، ارزیابی راهکارهای مدیریتی و برنامهریزی در کنترل ترافیم شهری، مطالعه کلانشهر موردی: تبریز، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 21، شماره 62، صص 20-1. - آقایاری هیر، محسن و رحیمزاده، ناهید.(1395). راههای کنترل اثرات نامطلوب حمل و نقل روستایی بر محیط زیست، مطالعات مدیریت ترافیک، شماره 41، صص 73-51. - آقایاری هیر، محسن، حبیبیان، میقات، استادی جعفری، مهدی، امینی شیرازی، حامد.(1394)، منطقهبندی حمل و نقل روستایی در ایران، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 19، شماره 53، صص 47-25. - پورطاهری، مهدی، باقری سرنجیانه، ناصر، رکنالدین افتخاری، عبدالرضا.(1391). ارزیابی قابلیت دسترسی به نظام حمل و نقل و نقش آن در توسعه سکونتگاههای روستایی، برنامهریزی و آمایش فضا، دوره 16، شماره چهارم، صص110-89. - خادم گرایلی، ندا و سلیمانی کرمانی، محمدرضا.( 1396). معرفی، بکارگیری و بررسی فناوریهای نوین در نگهداری حمل و نقل راههای روستایی، پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه روستایی، ایران، تهران. - رضاطبع، سیده خدیجه؛ حیدری چیانه، رحیم(1393)، تحلیلی بر برنامهریزی حمل و نقل شهری مبتنی بر رویکرد CDS با استفاده از نرم افزار Super Decisions، مطالعه موردی: کلانشهر رشت، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 18، شماره 47، صص 108-71. - رضوانی، محمدرضا، قدیری معصوم، مجتبی، کریمی، سیدهادی.(1391). ارزیابی تأثیر حمل و نقل بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی، مورد مطالعه: روستاهای حاشی محور ارتباطی سنندج- دیواندره، برنامهریزی کالبدی فضایی، سال اول شماره اول، صص 62-49. - رکنالدین افتخاری، عبدالرضا؛ فرخی سیس، سعیده؛ پورطاهری، مهدی؛ کرمی، جلال.(1398). تحلیل نقش شبکه جادهای در انتقال محصولات کشاورزی نواحی روستایی شهرستان مراغه، اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال هشتم، شماره 29، صص 229-203. - ساجدینژاد، آرمان و حسننایبی، عرفان.(1395). طراحی سامانههای عملیاتی در سیستم اتوبوسرانی به منظور ساماندهی حمل و نقل مسافر درونشهری، تحقیقات جغرافیایی، سال 31، شماره چهارم، صص73-60. - سالنامه آماری استان اردبیل(1395)، مرکز آمار ایران. - سجاسی قیداری، حمداله، پورطاهری، مهدی، سلیمانی، زهرا.(1396). نقش نظام حمل و نقل روستایی در توسعهیافتگی اقتصادی نواحی روستایی، مورد مطالعه: دهستان طاغنکوه شمالی، برنامهریزی و آمایش فضا، دوره بیست و یکم، شماره یکم، صص: 252- 221. - صادقی، حسین؛ صفری، نفیسه.(1392). بهینهیابی شبکه حمل و نقل نفت کوره، مطالعات اقتصاد انرژی، سال 10، شماره 39، صص 131-105 - طولابی نژاد، مهرشاد، عنابستانی، علیاکبر، سلگی، لیلا.(1395). بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی احداث آزادراه در سکونتگاههای روستایی، مورد مطالعه: دهستان میانکوه شرقی، برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، سال 11، شماره 37، صص 53-37. - ظاهری، محمد، حسینی شه پریان، نبیاله، رحیمزاده، ناهید.(1396). ارزیابی تأثیر حمل و نقل بر ابعاد مختلف توسعه روستایی، مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان تبریز، پژوهش و برنامهریزی روستایی، شماره 19، صص 168-153. - فنی، زهره؛ احمدی، توحید و رضویان، محمدتقی .(1396). راهبردهای توسعه پایدار حمل و نقل شهری با استفاده از تحلیل شبکه مطالعه موردی: ساختار مدیریت حمل و نقل کلانشهر تبریز، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 21، شماره 59، صص 242-221. - کریمی، هادی؛ پاشازاده، اصغر.(1392). حمل و نقل روستایی، بستری برای اشتغالزایی جوامع روستایی، کار و جامعه، شماره 155، صص 46-36. - لک، مرضیه.(1392). تحلیل فضایی و سطحبندی جاذبههای گردشگری و زیرساختهای ارتباطی و شبکه حمل و نقل در مناطق کویری ایران، مورد مطالعه: شهرستان خور و بیابانک، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، استاد راهنما: محسن کلانتری. - محمدی ده چشمه، پژمان؛ مهدوی، داوود(1398)، برنامهریزی استراتژیک بهبود جایگاه سیستم حمل و نقل شهری در شهرکرد با استفاده از تلفیق رویکردهای SWOT و QSPM، نشریه جغرافیا و برنامهریزی، سال 23، شماره 68، صص264-245. - مطیعی لنگرودی، حسین.(1391). برنامهریزی روستایی با تأکید بر ایران، جهاد دانشگاهی مشهد. - مهرگان، نادر و تیموری، یونس.(1395). سرمایهگذاری در بخش حمل و نقل و تأثیر آن بر تمرکزجغرافیایی فعالیتها در صنعت کشور ایران، برنامهریزی منطقهای، سال ششم، شماره 24، صص 14-1. - نجفی، اسداله، مطیعی لنگرودی، سید حسن، جلالیان، حمید، فرجی سبکبار، حسنعلی.(1397). تبیین اثرات فضایی شبکه حمل و نقل بر توسعه روستایی استان تهران، برنامهریزی منطقهای، سال هشتم، شماره 31، صص 46-33. - Andersen, K., 2006, Rural Infrastructure And Agricultural Development Per Pinstrup Cornell University Paper Prepared For Presentation At The Annual Bank Conference On Development Economics,Tokyo, Japan ,May 2930. US. - Asomani, B. R., Fricano, R., & Andrewa, F. (2015), Assessing the socio-economic impacts of rural road improvements in Ghana: A case study of transport sector program support (II), Transport Policy, no 3, pp355-366. - Barwell, I, (1999), Transport And The Village, Findings From African Village- Level Travel And Transport Surveys And Related Studies, WORLD Bank Discussion, No.344, Pp. 33- 41. - Blanchette, S., Lemoyne, J., Rivard, M. C., Trudeau, f. (2019), Municipal officials’ propensity toward active transportation: A rural-urban comparison, Journal of Transport & Health, vol 12, pp: 349-358. - Bond, M., Brown, J. R., Wood, J. (2017), Adapting to challenge: Examining older adult transportation in rural communities, Case Studies on Transport Policy, vol 5, no 4, pp: 707-715. - Combs, T. S., Shay, E., Salvesen, D., Kolosna, C., Madeley, M(2016), Understanding the multiple dimensions of transportation disadvantage: the case of rural North Carolina, Transport Policy, vol 4, no 2, pp: 68-77. - Gonzalez, E. G., Nogues, s.(2019), Long-term differential effects of transport infrastructure investment in rural areas, Transportation Research Part A: Policy and Practice, vol 125, pp: 234-247. - James, J., Peter, L., & Mackie, J. (2014), Wider economic benefits of transport schemes in remote rural areas, Research in Transportation Economics, no 47, pp: 92-102. - John, Hine., 2014, Good Policies and Practices on Rural Transport in Africa, Planning Infrastructure & Services (SSATP), Working Paper No: 100. - Lebo, J., Schelling, D., 2002, Design And Apraissal Of Rural Transport Infrastracture: Ensuring Basic Access For Rural Communities, WORLD Bank Technical. - Mateoc, N., & Otiman, P. I. (2011), General Considerations on Village Development and Rural Econoy Diversification in Romania, Agricultural Economics and Rural Development, 5 (1), pp: 3-12. - Odufuwa, B.(2007), Women participation in household automobile decision making in a developing economy-Nigeria, Pak. J. Soc. Sci. 4 (6), pp: 739–774. - Okoko, E. (2011), Rural Transportation And Rural Development: The Instance Of Akwapim South District In Ghana, International Journal Of Economic Development Research And Investment, Vol 2 No. 3, Pp: 10-26. - Rodrigue, J. P., Comtois, C., & Slack, B., 2013, The Geography of Transport Systems. Routledge, Fourth Edition, 440 Pages. - Seedhouse, A., Johnson, R., & Newbery, R. (2016), Potholes and pitfalls: The impact of rural transport on female entrepreneurs in Nigeria, Journal of Transport Geography, no 54, 140-147. - Starkey, P. & Ternell, A., 2002, Improving Rural Mobility: Options for Developing Motorized and Non-motorized Transport in Rural Areas, World Bank Technical Paper No 526. - Stastna, M., Vaishar, A. (2017), The relationship between public transport and the progressive development of rural areas, Land Use Policy, vol 67, pp: 107-114. - Xiaosu M., Hong K.L. (2013), On Joint Railway and Housing Development Strategy, Social and Behavioral Sciences, no 80, pp: 7–24. - Yancang, L., Lei, Zh., & Juanjuan, S. (2014), Comprehensive Assessment Of Sustainable Development Of Highway Transportation Capacity Based On Entropy Weight And TOPSIS, Sustainability, 6 (7), 4685- 4693. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 702 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 382 |