تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,302 |
تعداد مقالات | 15,913 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,187,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,964,172 |
منطق، پیشمنطق یا زیرمنطق: جستاری در باب پایة تحلیل | ||
مجله پژوهش های فلسفی | ||
مقاله 12، دوره 14، شماره 33، بهمن 1399، صفحه 189-208 اصل مقاله (774.35 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2020.40023.2568 | ||
نویسنده | ||
محمد امین شاکری* | ||
دانشجوی دکتری، گروه علوم زبانی، دانشکده علوم زبانی، دانشگاه سوربن نوول، پاریس، فرانسه عضو گروه پژوهشی تاریخ نظریههای زبانی، | ||
چکیده | ||
بحران حاصل از منطقگرایی و نابسندهبودن پیشنهادههای آن برای پایة تحلیل امور یکی از مهمترین دغدغههای معرفتشناسی، بهخصوص از اوایل قرن بیستم میلادی به اینسو است. لویبرول با بررسی کارکردهای ذهنی اقوام ابتدایی از زاویهای جدید، به ضرورتِ قائلشدن به ذهنیتی دیگر در جوار ذهنیت علمی-منطقی بهمنظور تحلیل بسندة سازوکار متفاوت آن اذهان تأکید میکند. او این ذهنیت را، که متضمن زیست عرفانی است، پیشمنطقی مینامد. ذهنیت پیشمنطقی، بر خلاف ذهنیت علمی-منطقی، نسبت به قانون امتناع تناقض بیاعتناست و بر اساس قانون آمیختگی عمل میکند. وی به همزیستی این دو سنخ متمایز و مستقل اشاره میکند. یلمزلف با پذیرش پیشنهادة لویبرول، ایدههای او را در ساحتی معرفتشناختی حول مسئلة کلی تحلیل ساختارها پی میگیرد. او با گسترش ابژة بررسی به زبان و نشانگان، به نظام زیرمنطقی که ممکنکنندة منطق و پیشمنطق است نایل میشود. یلمزلف با بهرهگیری از قانون آمیختگی تأکید میکند که تقابل پایهای در تحلیل نظامها (زبانی و نشانگانی) تقابل میان A (جزء) و A + (non-A) (کل) است، نه چنان که منطقگرایی پیشنهاد میکند، تقابل میان A و non-A (تناقض). بر این اساس، او در نظریة (یا علم) گلوسمشناسی، هنگام تحلیل نظامها یا همان مفصلبندی مقولات معطوف به پیوندهای تقابلی، دستگاه محاسباتی صوری زیرمنطقی را به عنوان بدیلی برای منطق (که در نظریة بسیاری چون لویاستروس، یاکوبسون و چامسکی پایة تحلیل است) صورتبندی میکند. خود نظامهای منطقی به عنوان وضعیتهایی از نظامهای زیرمنطقی امکان ثبتشدن مییابند. زیرمنطق (و آمیختگی) یکی از ارکان بدیعی است که یلمزلف از طریق آن در گلوسمشناسی، که هدفاش تأویل و تحلیل انسان-جهان بهمثابة متن است، امکانات معرفتشناختی جدیدی را میگشاید. در این جستار، ما این دو نظریه را به عنوان پیشنهادهایی بدیل برای منطقگرایی مورد بررسی قرار میدهیم و خطوربطشان را میسنجیم. | ||
کلیدواژهها | ||
پیشمنطق؛ زیرمنطق؛ آمیختگی؛ لویبرول؛ یلمزلف؛ گلوسمشناسی؛ ذهنیت؛ نشانگان | ||
مراجع | ||
- Almeida, Ivan (1998) Le style épistémologique de Hjemslev. Centro Internazionale di Semiotica e Linguistica. Urbino. - Cigana, Lorenzo (2013) "The Linguistic crucible: The Deuxième Congrès International des Linguistes as background for Hjelmslev’s theory of participative oppositions". 19th ICL papers. Geneva. - Cigana, Lorenzo (2014a) La nozione di “partecipazione” nella Glossematica di Louis Hjelmslev [The Notion of “Participation” in the Glossematics of Louis Hjelmslev]. PhD thesis. - Cigana, Lorenzo (2014b) « La notion de ‘participation’ chez Louis Hjelmslev : un fil rouge de la glossématique », Cahiers Ferdinand de Saussure, 67, pp. 191-202. - Durkheim, Émile (1913) « Compte rendu de L. Lévy-Bruhl, 1910 ; et de É. Durkheim, 1912 ». L’Année sociologique, 12, 33-37. - Durkheim, Émile (1912) Les formes élémentaires de la vie religieuse: le système totémique en Australie (Vol. 4). Alcan. - Hjelmslev, Louis (1928) Principes de grammaire générale. Dansk. Høst. - Hjelmslev, Louis (1935) La catégorie des cas: Étude de grammaire générale. Universitetsforlaget. - Hjelmslev, Louis (1963) Prolegomena to a Theory of Language. Transl. by Francis J. Whitfield. University of Wisconsin Press. - Hjelmslev, Louis (1973) "Structure générale des corrélations linguistiques". Essais Linguistiques II (pp. 57–98). - Hjelmslev, Louis (1975) Résumé of a theory of language. Transl. by Francis J. Whitfield. University of Wisconsin Press. - Jung, Carl Gustav (1983) Man and his symbols. New York: Doubleday. - Lévy-Bruhl, Lucien (1949) Les Carnets (1938-39). PUF. Paris. - Lévy-Bruhl, Lucien (1971) [1903]. La morale et la science des mœurs. Bibliothèque de philosophie contemporaine (16. éd.). Presses Univ. de France. Paris. - Lévy-Bruhl, Lucien (2016) [1910]. Les fonctions mentales dans les societes inferieures. Hachette Livre-BNF. Paris. - Merllié, Dominique (2012) « Durkheim, Lévy-Bruhl et la « pensée primitive » : quel différend ? », L’Année sociologique 2012/2 (Vol. 62), pp. 429-446. - Moughen, Yadollah (2010a) Lucien Lévy-Bruhl va Mas'ale-ye Zehniat-hâ [Lucien Lévy-Bruhl and the Problem of Mentalities]. Daftar-e Pajouhesh-hâye Farhangi. Tehran. {in Persian} - Moughen, Yadollah (2010b) "Moghadame-ye Motarjem", in Lévy-Bruhl, L. (2010) [۱۳۸۹] Kârkard-hâye Zehni dar Javâme'e Aghabmânde [How Natives Think]. Hermes. Tehran. (Pp. 1-57). {in Persian} - Moughen, Yadollah (1999) Zabân, Andishe va Farhang [Language, Thought and Culture]. Tehran: Hermes. {in Persian} - Mousalimas, S. A. (1990) “The concept of participation in Lévy-Bruhl’s ‘Primitive Mentality’”. Journal of the Anthropological Society of Oxford, 21(1), 33-46. - Rasmussen, M. (1992) Hjelmslevs sprogteori. Glossematikken i videnskabhistorisk, videnskabsteoretisk og erkendelsesteoretisk perspektiv. Odense University. - Saussure, Ferdinand. de. (1916) Cours de linguistique générale. ed. C. Bally and A. Sechehaye, with the collaboration of A. Riedlinger. Lausanne and Paris: Payot. - Shakeri, M. A., Mirzaei, A. (2016) “Immanent Linguistic Epistemology in Saussure and Hjelmslev: A Comparative Study”. Language Science, 3(5), 140-117. doi: 10.22054/ls.2016.7522 {in Persian} - Shakeri, Mohammad Amin (2018) "Pishgoftâr-e Motarjem", in Hjelmslev, L. (2018) [۱۳۹۷] Tamhidât-i bar Nazariye-ye Zabân, [Prolegomena to a Theory of Language]. Khârazmi. Tehran. (Pp. 7-33). {in Persian} - Shakeri, Mohammad Amin (2020) "Hjelmslev in the History of Linguistic Ideas: An interview with Christian Puech and Sémir Badir". IQBQ. 11 (1): 359-386. {in Persian} | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,686 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 390 |