دانشگاه تبریز
فهرست نشریات دارای اعتبار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)

 آمار

تعداد نشریات44
تعداد شماره‌ها1,303
تعداد مقالات16,020
تعداد مشاهده مقاله52,489,282
تعداد دریافت فایل اصل مقاله15,216,900
حمداللهی, احمد. (1401). مقایسه تحلیل‌های ارسطو و فرگه از «گزاره حملی». سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), 644-669. doi: 10.22034/jpiut.2020.41337.2653
احمد حمداللهی. "مقایسه تحلیل‌های ارسطو و فرگه از «گزاره حملی»". سامانه مدیریت نشریات علمی, 16, 38, 1401, 644-669. doi: 10.22034/jpiut.2020.41337.2653
حمداللهی, احمد. (1401). 'مقایسه تحلیل‌های ارسطو و فرگه از «گزاره حملی»', سامانه مدیریت نشریات علمی, 16(38), pp. 644-669. doi: 10.22034/jpiut.2020.41337.2653
حمداللهی, احمد. مقایسه تحلیل‌های ارسطو و فرگه از «گزاره حملی». سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 16(38): 644-669. doi: 10.22034/jpiut.2020.41337.2653

مقایسه تحلیل‌های ارسطو و فرگه از «گزاره حملی»

مجله پژوهش های فلسفی
دوره 16، شماره 38، اردیبهشت 1401، صفحه 644-669    اصل مقاله (1.42 M)
نوع مقاله: مقاله علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jpiut.2020.41337.2653
نویسنده
احمد حمداللهی
استادیار گروه فلسفه اسلامی دانشگاه شهیدمدنی اذربایجان، تبریز، ایران
چکیده
پرسش اصلی پیش روی این مقاله این است که چه تفاوت‌ها یا شباهت‌های مهمی میان تحلیل‌های ارسطو و فرگه از گزاره حملی وجود دارد؟ بر اساس دیدگاه مشهور و رایج، ارسطو گزاره حملی را به سه جزء موضوع، محمول و رابطه تحلیل می‌کند؛ درحالی‌که در اندیشه فرگه، گزاره حملی به دو جزء متغیر (بخش اسمی) و تابع (بخش محمولی) تحلیل می‌شود؛ لذا این دو تحلیل، به‌کلی متفاوت از یکدیگرند و هیچ شباهت قابل‌ملاحظه‌ای میان آن‌ها وجود ندارد. من در مقاله‌ای دیگر استدلال کرده‌ام که در اندیشه ارسطو گزاره حملی در تحلیل منطقی، برخلاف تحلیل زبانی، همواره به دو جزء اصلی موضوع و محمول تجزیه می‌شود. در اینجا نشان داده‌ام با پذیرش و مبنا قرار دادن این تحلیل آشکار می‌شود: اولاً شباهت‌های مهمی میان تحلیل‌های ارسطو و فرگه از گزاره حملی وجود دارد؛ 1) هر دو تحلیل، دوجزئی است 2) ارسطو هم مانند فرگه «گفته شدن به چیزی دیگر» را ویژگی اساسی محمول می‌داند. ثانیاً و درعین‌حال، این دو تحلیل تفاوت‌های مهم و سرنوشت سازی با یکدیگر دارند؛ 1) ارسطو «گفته شدن به چیزی دیگر» را صرفاً ویژگی ذاتی جایگاه «محمول» می‌داند؛ اما فرگه آن را نه‌تنها ویژگی ذاتی «تابع» بلکه ویژگی ذاتی مفاهیم کلی که در جایگاه تابع قرار می‌گیرند، هم می‌داند و بر همین اساس 2) فرگه برخلاف ارسطو معتقد است مفاهیم کلی از نظر منطقی هرگز نمی‌توانند موضوع قرار گیرند. این دیدگاه فرگه مبتنی بر قول به «تمایز بنیادی شیء و مفهوم» است. بنابراین، ریشه اصلی تفاوت‌های میان این دو تحلیل را باید در همین قول جستجو کرد..
کلیدواژه‌ها
ارسطو؛ فرگه؛ اجزاء گزاره حملی؛ مقایسه و تطبیق؛ موضوع و محمول؛ تابع و متغیر
مراجع
  • ابن‌سینا (1404) الشفا (المنطق)، تحقیق: سعید زائد و دیگران، قم: مکتبه آیت‌الله المرعشی.
  • ارسطو (1378) منطق (ارگانون)، ترجمه دکتر میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه.
  • حمداللهی، احمد (1398) «بررسی سه‌جزئی یا دوجزئی بودن تحلیل ارسطو از گزاره حملی»، معرفت فلسفی، 16(3):
  • سالرنو، جوزف (1390) فلسفه فرگه، ترجمه علی بهروزی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
  • کردفیروزجایی، یارعلی (1382) فلسفه فرگه، چاپ اول، قم: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
  • موحد، ضیاء (1382) از ارسطو تا گودل (مجموعه مقاله‌های فلسفی- منطقی)، چاپ اول، تهران: انتشارات هرمس.
  • نبوی، لطف‌الله (1384الف) مبانی منطق جدید، چاپ سوم، تهران: انتشارات سمت.
  • نبوی، لطف‌الله (1384ب) مبانی منطق و روش‌شناسی، چاپ اول، تهران: دفتر نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
  • Aristotle (1995) The Complete Works, ed. Jonathan Barnes, 5th Princeton: Princeton University Press.
  • Ackrill, J. L. (2002) Aristotle Categories and De Interpretatione, Oxford: Clarendon Press.
  • Ammonius (2014) Ammonius: on Aristotle “on Interpretation 1-8.”, Tr. David Blank, New York: Bloomsbury Publishing.
  • Frege, G. (1980) "Function and Concept", in Translations from The Philosophical Writings of Gottlob Frege, pp. 21-41, ed. Peter geach & Max black, tr. P. geach, 3rd Oxford: Basil Blackwell.
  • Frege, G. (1997) "Comments on Sinn and Bedeutung", in The Frege Reader, pp. 172-80, ed. Michael Beany, tr. Peter Long and Roger White, 1st Oxford: Basil Blackwell.
  • Frege, G. (1997) "Logic", in The Frege Reader, pp. 227-50, ed. Michael Beany, tr. Peter Long and Roger White, 1st Oxford: Basil Blackwell.
  • Peter Geach (1972) Logic Matters, 1st Oxford: Basil Blackwell.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,936
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 449


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب