تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,303 |
تعداد مقالات | 16,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,486,918 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,213,929 |
تحلیل ژرفساخت اسطورهای داستانِ گل و نوروز با تکیه بر آیینها و نمادهای آشناسازی | ||
زبان و ادب فارسی (نشریه سابق دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز) | ||
دوره 73، شماره 241، شهریور 1399، صفحه 287-321 اصل مقاله (897.16 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/perlit.2020.11113 | ||
نویسندگان | ||
علی هاشم زاده1؛ حمیدرضا فرضی* 2؛ علی دهقان3 | ||
1دانشجوی دکترا، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران | ||
2دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
3دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از شیوههای ادامه حیات اسطورهها، تغییر یافتن آنها بهصورت قصه و داستان، بهویژه قصههای عامیانه است؛ یکی ازاینگونه داستانها که میتوان بازتاب اساطیر و افسانههای کهن را در آن مشاهده کرد گل و نوروز خواجوی کرمانی است. در این مقاله، ژرفساخت اساطیری این داستان با تکیه بر آیینها و نمادهای آشناسازی (پاگشایی) بررسی شده است. فرض نگارندگان بر این بوده است که در ژرفساخت این داستان میتوان ردّ پای مراسم و مناسک آشناسازی را مشاهده کرد. بر اساس این پیشفرض و با تحلیل محتوای داستان، قابلتطبیق بودن این داستان با مراسم آشناسازی اثبات شده است. بسیاری از عناصر و مراحل مراسم آشناسازی از قبیل انزوا، جداسازی، مرگ و تولّد مجدّد، اشراق در پای درخت، آزمونهای سخت (شکنجه)، پیر دانا (راهنما) و ... را میتوان در داستان مذکور مشاهده کرد. علاوه بر این، عناصر نمادین و کهنالگویی دیگری نیز در متن وجود دارد که در ارتباط با مضمون اصلی (آشناسازی) هستند و بر این اساس تحلیل شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطوره؛ آشناسازی؛ انزوا؛ مرگ و تولد دوباره؛ پیر دانا؛ گل و نوروز | ||
مراجع | ||
- تونی، بهروز، ۱۳۹۰، «پاگشایی قهرمان در حماسههای اسطورهای»، مجله ادبپژوهی، شماره ۱۶، ص 105- 81. - الیاده، میرچا، (1368)، آیینهاونمادهایآشناسازی، ترجمه نصرالله زنگویی، تهران: آگه. - الیاده، میرچا، (1382)، اسطوره،رؤیا،راز، ترجمه رؤیا منجم، تهران: نشر علم. - الیاده، میرچا، (1386)، چشماندازهایاسطوره، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس. - الیاده، میرچا،(1384)، اسطورهبازگشتجاودانه، ترجمه بهمن سرکاراتی، تهران: طهوری. - الیاده، میرچا، (1392)، آیینهاونمادهایتشرف، ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: نیلوفر. - امیر قاسمی، مینو، (۱۳۹۱)،دربارهقصههایاسطورهای، تهران: نشر مرکز. - بالار، مرتضی و همکاران، (۱۳۹۷)، «فرایند فردیتیابی همای در منظومه همایوهمایون بر اساس نظریه تفرد یونگ»، مجله ادبیاتعرفانیواسطورهشناختی، دوره ۱۴، شماره ۵۱، ص 82-49. - بتلهایم، برونو، ۱۳۹۲، افسونافسانهها، ترجمه اختر شریعتزاده، تهران: هرمس. - بهار، مهرداد، (1384)،پژوهشیدراساطیرایران، تهران: آگه. - پارسا، احمد و اشرفی، ناهید، (1387) «بنمایه اساطیری- آیینی خره بماه و بهرام گور در مرزباننامه»، مجله تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال ۴۱، شماره ۴، پیاپی ۱۶۳، ص 41-52. - پورجعفری، محمدرضا، (1388)، درآمدیبرانسانشناسیهنروادبیات، تهران: ثالث. - توسل پناهی، فاطمه، ۱۳۹۱، توتموتابودرشاهنامه، چاپ اول، تهران: نشر ثالث. - حسینی، مریم و شکیبی ممتاز، نسرین، ۱۳۹۳، «تحلیل روانشناختی دعوت و طلب و نقش آن در آشناسازی و تشرف قهرمان»، دوفصلنامهزبانوادبیاتفارسی، سال ۲۲، شماره 76، ص ۲۷-۵۰. - خواجوی کرمانی، ۱۳۷۰، گل و نوروز، تصحیح کمال عینی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. - دوبو کور، مونیک، (1387)، رمزهایزندهجان، ترجمه جلال ستاری، تهران: مرکز. - رستگار فسایی، منصور، (1389)، اژدهادراساطیرایران، تهران: توس. - زمردی، حمیرا، (1385)، نقدتطبیقیادیانواساطیر، تهران: زوار. - سرکاراتی، بهمن، ۱۳۸۵، سایههای شکارشده (گزیدهمقالاتفارسی)، تهران: طهوری. - شمیسا، سیروس، ۱۳۸۳، داستانیکروح، تهران: فردوس. - شوالیه، ژان وگربران، آلن، ۱۳۸۴، فرهنگنمادها (ج۲) - شوالیه، ژان وگربران، آلن، 1385،فرهنگنمادها،(ج4) - شوالیه، ژان وگربران، آلن، 1387،فرهنگنمادها،(ج5) - عزیزی فر، امیر عباس، ۱۳۹۴، «بررسی بنمایههای اساطیری دارابنامه طرسوسی»، متنشناسیادبفارسی، شماره 1۴، پیاپی ۲۸، ص۱۰۱-۱۱۸. - علیاکبری، نسرین و روستایی، میثم، (1392)، «تحلیل ساختاری -اسطوره ای حکایت غلام و بازرگان در مرزباننامه»، فصلنامهادبیاتعرفانیواسطورهشناختی، سال نه، شماره ۳۳، ص ۱۷۷- ۲۰۶. - علیزاده، پوران و همکاران، (1396)، «تحلیل بنمایههای اساطیری در رود راوی اثر ابوتراب خسروی»، پژوهشادبیاتمعاصرجهان، دوره ۲۲، شماره ۲، ص ۴۶۹- ۴۹۹. - فردوسی، ابوالقاسم، (1376)، شاهنامه (ج 5)، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: نشر قطره. - فرضی، حمیدرضا و عابدی، محمدرضا، ۱۳۹۳، «تحلیل بن مایههای اساطیری داستان شهریار و بابل با شهریارزاده در مرزباننامه»، نشریهزبانوادبفارسیدانشگاهتبریز، سال ۶۷، به شماره ۲۳۰، ص ۱۱۳- ۱۳۴. - فرضی، حمیدرضا و عابدی، محمدرضا، ،و فخیمی فاریابی، فرناز، ۱۳۹۶، «ریختشناسی منظومه گل و نوروز خواجوی کرمانی بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ» مجلهفنونادبی، دوره 9، شماره 2، ص۱۱۹- ۱۳۲. - فضایلی، سودابه، ۱۳۸۸، شبرنگبهزاد، تهران: جیحون. - قبادی، حسینعلی و همکاران، ۱۳۹۵، «تحلیل اسطورهای رمان درد سیاوش با نگاه به تأثیر کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در بازتاب اسطورهها»، فصلنامهادبیاتعرفانیواسطورهشناختی، سال ۱۲، شماره ۴۲، ص ۲۰۹- ۲۳۵. - کمپبل، جوزف، (1393)، قهرمانهزارچهره، ترجمه شادی خسروپناه، مشهد: نشر گل آفتاب. - گرین، ویلفردوهمکاران، (1383)، مبانی نقدادبی، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر. - وفلر دلاشو، م، (1386)، زبانرمزیقصههایپریوار، ترجمه جلال ستاری، تهران: توس. - مالمیر، تیمور واسدی جوزانی، حسین، (1387)، « ژرفساخت اسطورهای رمان رود راوی»، مجله ادبپژوهی، شماره ۶، (صص ۵۵-۸۵). - مظفری، وزیر و همکاران، (1395)، «بررسی ساختاری اسطورهای همایوهمایون خواجوی کرمانی»، نشریهادبوزباندانشگاهشهیدباهنرکرمان، سال ۱۹۱۴، شماره 40، ص ۲۹۷- ۳۱۹. - مونسان، فرزانه و همکاران، (1393)، «بینش اساطیری در آثار منیرو روانیپور»، فصلنامهادبیاتعرفانیواسطورهشناختی، سال 10، شماره 3۷، ص ۳۰۳- ۳۳۷. - میرصادقی، جمال، ۱۳۸۶، عناصرداستان، تهران: سخن. - یونگ، کارل گستاو، ۱۳۶۸، چهارصورتمثالی، ترجمه پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی. - یونگ، کارل گستاو،۱۳۸۷، انسانوسمبلهایش، ترجمه محمود سلطانیه، تهران: جامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 473 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 468 |