تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,301 |
تعداد مقالات | 15,995 |
تعداد مشاهده مقاله | 52,428,130 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,174,594 |
تغییرات میزان و ترکیب اسانس اندام های مختلف گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) تحت شرایط آبیاری محدود | ||
دانش کشاورزی وتولید پایدار | ||
مقاله 2، دوره 21، شماره 2، مرداد 1390، صفحه 11-24 اصل مقاله (238.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
بابک عندلیبی* 1؛ سعید زهتاب سلماسی2؛ کاظم قاسمی گلعذانی2؛ جلال صبا1 | ||
1دانشگاه زنجان | ||
2دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
برای بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل رویشی و زایشی روی کمیّت و کیفیت اسانس شوید ایران دو آزمایش در سالهای 1385 و 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا گردید. آزمایشها به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در کرتهای اصلی و زمانهای برداشت در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری کامل (FC 100%) در طول دوره رشد، دو تنش ملایم (FC 66%) و دو تنش شدید (FC 33 %) در مراحل رویشی و زایشی بود. سه برداشت از برگها (H1)، سرشاخههای گلدار (H2) و دانهها (H3) انجام شد. اسانس این اندامها به روش تقطیر با آب استخراج و با بهرهگیری از دستگاههای GC و GC/MS تجزیه گردیدند. در مجموع 24 ترکیب از برگها، 29 ترکیب از سرشاخههای گلدار و 25 ترکیب از دانهها به ترتیب شامل 2/80 درصد، 1/93 درصد و 4/96 درصد کل اسانس اندامهای مورد بررسی بود شناسایی شدند. نتایج نشان داد که میزان آب در دسترس و مراحل رشد اثرات معنیداری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس داشتند. در تمامی تیمارهای آبیاری درصد وعملکرد اسانس سر شاخههای گلدار و دانهها بیشتر از برگها بود. درصد اسانس برگها، سر شاخههای گلدار و دانههای گیاهانی که در مراحل مختلف نموی تحت تاثیر تنشهای ملایم و شدید خشکی قرار گرفته بودند به طور چشمگیری افزایش یافت. در هر دو سال اجرای آزمایش بالاترین عملکرد اسانس در واحد سطح ( g/m2146/6) از سرـ شاخههای گلدار گیاهانی که از مراحل اولیه گلدهی تا پر شدن دانهها در معرض تنش ملایم کم آبی (S3H2) قرار گرفته بودند به دست آمد. در حالی که پایین ترین عملکرد اسانس ( g/m2216/0) در برگهای گیاهانی تولید شد که در مراحل اولیه رشد در معرض تنش شدید خشکی (S2H1) قرار گرفته بودند. آلفا ـ فلاندرن، بتا ـ فلاندرن و بتا ـ پینن اجزای اصلی تشکیل دهنده اسانس برگها و سرشاخههای گلدار بودند، در صورتی که ترکیب اصلی اسانس دانهها کاروون (78/70 %) بود. میزان آپیول در اثر تنش شدید خشکی افزایش چشمگیری یافت، در حالی که کاروون تحت تنشهای ملایم خشکی زیاد شد. میزان بتا ـ فلاندرن تحت تاثیر تنش کم آبی قرار نگرفت، ولی مقدار آلفا ـ فلاندرن تحت تاثیر تنشهای ملایم و شدید کاهش یافت. 0pt;fS�fmh�f ]] _CompsetB;mso-bidi-font-family:"B Yagut"'> برارپور م ت، منسوجی ع و بابائیان جلودار ن، 1381 . اثر آللوپاتیک مقادیر و سنین مختلف بقایای آفتابگردان بر سبز شدن و رشد پنبه. علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان سال نهم ، شماره اول. ص54. محسن زاده س . 1379. اثرات آللوپاتی گیاه قیاق (Sorghum halepense) و مرغ پنجهای (Cynodon dactylon) بر گندم. علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، سال هفتم ، شماره دوم، .صفحه47-54. میقانی ف ،1382 .آللوپاتی (دگر آسیبی ) : از مفهوم تا کاربرد. انتشارات پرتو وا قعه. Burgose NR, Talbert RE, Kim KS and Kuk Y, 2004. Growth inhibition and root ultrastructure of cucumber seedling exposed to allelochemicals from rye (Secale cereale). Journal of Chemical Ecology, 30(3):671-89. Inderjit SO, 2003. Ecophysiological aspects of allelopathy. Planta. 32: 191-196. Kadio Z and Yanar Y, 2004. Allelopathic effects of plant extracts against seed germination of some weeds. Journal of Plant Sciences 3 (4): 472-475. Kato-Noguchi H and Tanaka Y, 2003. Effects of capsaicin on plant growth. Journal of Biologia Plantarum. 14: 306-312. Macias FA, Molinillo MG, Varela RM and Torres A, 1993. Potential allelopathic guaianolides from cultivated sunflower leaves, var SH-222.Phytochemistry. 12: 892-897. Macias FA, Molinillo MG J, Varela RM, Torres A and Froczek FR, 1994. Structional elucidation and chemistry of a novel family of bioactive sesquiterpense: J Org Chem, 59:8261-8266. Prased MN, 1997. Ecophysiology. PC press. page: 253-307. Rafiqul Hoque ATM, Ahmed R, Mohammad-Uddin B and Hossain MK, 2003. Allelopathic effects of different concentration of water extract of Eupatorium odoratum leaf on germination and growth behavior of six agricultural crops. Biological Sciences(On Line Journal) 3 (8): 741-750. Shaheed Siddiqui Z and UZ-ZAMAN A, 2005. Effects of capsicum leachates on germination, seedling growth and chlorophyll accumulation in Vigna radiata (L.) wilczek seedlings. Pak J Bot, 37(4): 941-947. Terzi I, 2008. Leaf juice on muskmelon and cucumber seed germination and seedling growth. African Journal of Biotechnology 7(12), 1870-1874. Tiffany L, park S and Vivanco G M, 2004. Biochemical and physiological mechanisms mediated by alleochemicals. Current Opinion in Plant Biology, 7: 472-479. Yong C, Lee C and Chou C, 2002. Effects of three allelopathic phenolics on chlorophyll accumulation of rice seedlings: I. Inhibition of supply – orientation. Botanical Bullein of Academia Sience, 43: 25-31. | ||
کلیدواژهها | ||
آپیول؛ آلفا و بتا فلاندرن؛ اسانس؛ تنش خشکی؛ شوید؛ کاروون؛ لیمونن | ||
مراجع | ||
امید بیگی ر، 1383. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم، انتشارات آستان قدس رضوی مشهد. سفید کن ف، 1380. بررسی کمی و کیفی اسانس شوید ایران. مجله پژوهش و سازندگی، شماره51، صفحات 77 – 73. صفی خانی ف، عباسزاده ب، رهگذر ا و رضایی سرخوش م، 1386. تاثیر تنش خشکی بر تعدادی از ویژگیهای مورفولوژیک بادرشبو در شرایط گلخانه. سومین همایش گیاهان دارویی ایران.3 – 2 آبان، دانشگاه شاهد، تهران. صفحات 25-28. قربانلی م، باهر ز، میرزا م و رضایی م، 1380. بررسی برخی از پارامترهای رشد و تغییرات کمی و کیفی ترکیبات موجود در اسانس مرزه، تحت تاثیر رژیمهای مختلف آبیاری در طی دورههای رشد رویشی و زایشی. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 52، صفحات 45–40. کرم زاده س، 1382. خشکی و مواد موثره در گیاهان دارویی و معطر. خشکی و خشکسالی کشاورزی، شماره 7، صفحات 95–90. مظفریان و، 1385. فرهنگ نام های گیاهان ایران. (چاپ چهارم)، انتشارات فرهنگ معاصر. یزدان پناه ک، 1380. اثر عصاره شوید بر سطح پروتئین های کم چگالی، تری گلیسرید و لیپوپروتئین های پرچگالی خون در بیماران مبتلا به هیپرلیپیدمی. مجله علمی علوم پزشکی کردستان، سال پنجم، شماره19، صفحات3 – 1. یزدانی د، جمشیدی ا، رضازاده ش، مجاب ف و شهنازی س، 1383. بررسی تغییرات درصد و اجزای روغن فرّار در مراحل مختلف رشدی گیاه شوید. فصلنامه گیاهان دارویی، سال سوم، شماره یازدهم، صفحات41 – 38. Abreu IN and Mazzafera P, 2005. Effect of water and temperature stress on the content of active contitiuents of Hypercium brasiliense Choisy. Plant Physiology and Biochemistry, 43: 241 – 248.
Baher ZF, Mirza M, Ghorbanli M and RezaiiMB, 2002. The influence of water stress on plant height, herbal and essential oil yield and composition in Saturja hortensis L. Flovour and Fragrance Journal, 17: 275 – 277.
Bannayan M, Nadjafi F, Azizi M, Tabrizi L and Rastgoo M, 2008. Yield and seed quality of Plantago ovata and Nigella sativa under different irrigation treatments. Industrial Crops and Products, 27: 11–16.
Baricevic D, Umek A, Kreft S, Maticic B and Zupancic A, 1999. Effect of water stress and nitrogen fertilization on the content of hyoscyamine and scopolamine in root of deadly nightshade (Atropa belladonna). Environmental Botany, 42: 17 – 24.
Bryant JP, Chapin III, FS and Klein DR, 1983. Carbon / nutrient balance of boreal plants in relation to vertebrate herbivory. Oikos, 40: 357 – 368.
Charles DJ, Joly RJ and Simon JE, 1990. Effect of osmotic stress on the essential oil content and composition of peppermint. Phytochemistry, 29 (9): 2837 – 2840.
Charles D, Simon J and Widrelechner M, 1995. Characterization of essential oil of fruits of Anethun graveolens L. Journal of Essential Oil Research, 7: 1 – 11.
Gershenzon J, 1984. Changes in levels of plant secondary metabolites under water and nutrient stress. In: B.N. Timmermann, C. Steelink, and F.A. Leowus, (eds.), Phytochemical adaptation to stress, Plenum Press, New York., pp.273 – 320.
Herms DA and Mattson WJ, 1992. The dilemma of plants: To grow or defend. Quart. Rev. Biol. 67: 283 – 325.
Hornok L, 1980. Effect of nutrition supply on yield of dill (Anethun graveolens L.) and its essential oil content. Acta Horticulture, 96: 337.
Houpalahti R, Lahtinen R, Hiltunen R and Laskso I, 1998. Studies on the essential oil of dill herb (Anethun graveolens L.). Flavour and Fragrance Journal, 3 (3): 121.
Kruger H and Hammer K, 1996. A new chemotype of Anethun graveolens L. Journal of Essential Oil Research, 8 (2): 205.
Letchamo W and Gosselin A, 1996. Transpiration, essential oil glands, epicuticular wax and morphology of Thymus vulgaris are influenced by light intensity and water supply. Journal of Horticultural Science, 71 (1): 123 – 134.
Lorio PL, 1986. Growth - differentiation balance: A basis for understanding southern pin beetle-tree interaction. Forest Ecology Management, 14: 259 – 273.
Mahram G, Kadry H, Thabet C, Olem N, Azizi M, Shiff J, Wong L and Liv N, 1992. GC/MS analysis of volatile oil of fruits of Anethun graveolens L. International Journal of Pharmacognoy, 30 (2): 130.
Rhizopoulous S and Diamatoglon S, 1991. Water stress induced diurnal variations in leaf water relations, stomatal conductance, soluble sugars, lipids and essential oil content of Origanum majorana L. Journal of Horticultural Science, 66 (1): 119 – 125.
Simon JE, Bubenheim RD, Joly RJ and Chares DJ, 1992. Water stress induced alteration in essential oil content and composition of sweet basil. Journal of Essential Oil Research. 4: 71 – 75.
Tuomi J, Niemela P, Haukioja E and Neuvonen S, 1984. Nutrient stress an explan- at ion for plant anti - herbivore responses to defoliation. Oecologia, 61: 208–210. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,689 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,374 |