
تعداد نشریات | 44 |
تعداد شمارهها | 1,339 |
تعداد مقالات | 16,460 |
تعداد مشاهده مقاله | 53,434,311 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 15,998,946 |
بررسی و تحلیلی بر آداب و اخلاق شکار حیوانات در عصر صفویه | ||
فصلنامه تاریخ نامه ایران بعد از اسلام | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 22، فروردین 1399، صفحه 105-128 اصل مقاله (263.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jiiph.2020.11043 | ||
نویسندگان | ||
شهاب شهیدانی* 1؛ مهشید سادات اصلاحی2؛ متین سادات اصلاحی2 | ||
1استادیاردانشگاه لرستان | ||
2کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
شکار حیوانات در عصر صفوی، به دلیل علاقه مفرط پادشاهان این سلسله، از اهمیت وافری برخوردار شد که رسوم، تشکیلات و آیینهای درباری، مناصب و ابزار، آداب و ایام شکار و نیز بازتاب آن در ذوق و آثار هنری و احکام مذهبی و فقهی را شامل گردید که به نوعی فرهنگ، اخلاق و آداب شکار را به وجود آورد. پژوهش حاضر به روش تاریخی توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر منابع دست اول تاریخی، سفرنامهها و نسخخطی، با عطف به نظریات حوزه اخلاق محیطزیست و شکار، پیامدهای زیستی و انسانی آن را در روند تاریخ صفویان بررسی کرده است و به این سوالات میپردازد که انگیزه و فرآیند شکار در عصر صفوی چگونه بوده و مخاطرات آن بر محیطزیست و گونههای حیوانی ایران تا چه اندازهای بودهاست؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهد که پادشاهان صفویه شکار را علاوه بر منبع غذایی، شامل فراگیری فنون رزمی، تفریح،سرگرمی و بزم، تشخّص و مشروعیت یافتن و اقناع حس افتخارجویی و جاهطلبی میدانستند اما با رویکرد اخلاق «انسانمحوری» در شکار و محیط زیست، و با در نظر گرفتن الگوبرداری حاکمان صفوی و بیتوجهی به اعتدال در شکار و استمرار و انتقال این میراث به دورههای بعدی، پیامدها و تبعات مخرّبی را به وجود آوردند که باعث تلفات انسانی، خسارتهای محیط زیستی درباره گونههایی از حیوانات شد. | ||
کلیدواژهها | ||
اخلاق زیستمحیطی؛ شکار؛ حیوانات؛ شکارگاه؛ صفویه | ||
مراجع | ||
- استرآبادی، سیدحسن مرتضی (1364)، تاریخ سلطانی، به اهتمام دکتر احسان اشراقی، انتشارات علمی، تهران. - افوشتهای نطنزی، محمدبن هدایت (1350)، نقاوه الاثار فی ذکر الاخبار، به اهتمام احسان اشراقی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. - اولئاریوس،آدام (1369)، سفرنامه آداماولئاریوس، ترجمه حسین کردبچه، ج 2، شرکت کتاب برای همه، بیجا. - باربارو، جوزافا(1349)، سفرنامه ونیزیان در ایران، ترجمه منوچهر امیری، خوارزمی، تهران. - بارتلد، واسیلی ولادمیروویچ (1377)، جغرافیایتاریخی ایران، ترجمه همایون صنعتیزاده، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. - برادران شرلی (1362)، سفرنامه برادران شرلی، ترجمه آوانس، بهکوشش علی دهباشی، بیجا، انتشارات نگاه. - بریان، پیر (1381)، امپراطوری هخامنشی، از کوروش تا اسکندر، ج 1، ترجمه ناهید فروغان، تهران، نشر قطره. - بنسون،جان (1382)، اخلاق محیطزیست؛ مقدمات و مقالات، ترجمه عبدالحسین وهابزاده، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، تهران. - بهرامپور، مرضیه (1390)، دین، طبیعت و بحران محیط زیست، نقشمانا، اصفهان. - پورداوود، ابراهیم (1326)، فرهنگ ایران باستان، تهران، چاپخانه پاکتچی. - تاجبخش، احمد (1357)، تاریخ مختصر تمدن و فرهنگ ایران قبل از اسلام، تهران، انتشارات دانشگاه ملی سابق. - تاورنیه، ژانباتیست (1382)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ارباب شیرانی، تهران، نیلوفر. - ترکمان، اسکندربیگ (1383)، تاریخ عالمآرای عباسی، ج 1 و 2، زیر نظر ایرج افشار، تهران، امیرکبیر. - خسروی، زهرا (1383)، شعر شکار در ادب عربی، تهران، امیرکبیر. - خوشیاری حاجیبابا، رزاق و علی مجدی (1392)، حمایت از حیوانات در قوانین ایران و اسناد بینالمللی، سال 7، ش 26. - دلاواله، پیترو (1370)، سفرنامه، ترجمه و شرح و حواشی: شجاعالدین شفا، بیجا، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - دهخدا، علیاکبر (1354)، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران. - دیماند، موریس اسون (بیتا)، بافتهها و فرشهای عصر صفوی، ترجمه روئین پاکباز و هرمز عبداللهی، تهران، آگه. - روملو، حسن (1931)، احسنالتواریخ، تصحیح چارلس نارمن سیدن، شمس، تهران. - سانسون (1377)، وضع ایران در عهد شاه سلیمان صفوی، ترجمه محمد مهریار، اصفهان، نشر گلها. - شاردن، جان (1374)، سفرنامه شوالیه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، ج 2، تهران، توس. - شریفی، احمد حسین (1396)، دانشنامه اخلاق کاربردی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم. - شوالیه،ژان و آلنگربران (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضائلی، ج 4، جیحون، تهران. - شیخ بهایی،محمد بن حسین (1319)، جامع عباسی، طهران، دارالخلافه. - شیرازی، علی اصغر و حسام کشاورز (1390)، تحلیل نقشه فرشهای شکارگاهی محمد حسین مصورالملکی بر مبنای فرشهای شکارگاهی دوره صفوی، گلجام، ش20. - صائب، محمدعلی (1364)، دیوان صائب تبریزی، به کوشش محمد قهرمان، تهران، علمی و فرهنگی. - صباغ پور آرانی، طیبه (1388)، مطالعه تطبیقی جلوههای شکار در فرشهای صفویه و قاجار، نگره، ش 10. - عمید، حسن (1361)، فرهنگ فارسی عمید، تهران، چاپخانه سپهر. - فلسفی، نصرالله (1344)، زندگانی شاهعباس اول، ج 2، تهران، دانشگاه تهران. - فورد، اِما (1376)، قوشبازی در قوشخانه و صحرا، بیجا، نشر واژگان. - فومنی، ملاعبدالفتاح (1353)، تاریخ گیلان، به کوشش عطالله تدین، فروغی. - فیگوئروا، دنگارسیادسیلوا (1363)، سفرنامه دنگارسیا دسیلوا فیگوئروا، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران، نشر نو. - کارری، جووانی فرانچسکو (1348)، سفرنامه کارری، ترجمه عباس نخجوانی، تبریز، اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی. - کامی لاهیجی، علیبنعبدالواسع (1393)، خواصالحیوان، تصحیح: میرهاشم محدث، تهران، سفیر اردهال. - کخ، هاید ماری (1382)، خداشناسی و پرستش در ایلام و ایران هخامنشی، ترجمه نگین میری، مجله باستانپژوهی، ش11. - کرمی، محمد و حامد نقیزاده (1389)، رفتار با حیوان آزمایشگاهی از منظر قرآن، مجله اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 4، ش 1. - کریستینسن، آرتور (1370)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، انتشارات دنیای کتاب. - کشیشان ژزوئیت (1370)، نامههای شگفتانگیز از دوران صفویه و افشاریه، مترجم دکتر بهرام فرهوشی، تهران، مؤسسه علمی اندیشهجوان. - کمپفر، انگلبرت (1363)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی. - لسانطبسی، حسین (1393)، صیدیه، با مقدمه و تحقیق رضا زنگنه، قم، مجمع ذخائر اسلامی. - متی، رودی (1393)، ایران در بحران؛ زوال صفویه و سقوط اصفهان، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز. - محبی، حمیدرضا (1377)، مطالعه و بررسی نقوش شکار در هنر ایران (تا پایان صفویه)، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده هنر. - مستوفی، حمدالله (1378)، نزههالقلوب، با تصحیح و تحشیه سیدمحمد دبیرسیاقی، قزوین، نشر طه. - ممبره، میکله (1393)، سفرنامه میکلهممبره، ترجمه ساسان طهماسبی، اصفهان، بهتا پژوهش. - منجم، جلالالدین (1366)، تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال، به کوشش سیف الله وحیدنیا، انتشارات وحید. - منشی قمی، قاضی میراحمدبن شرفالدینحسین (1363)، گلستان هنر، ناشر کتابخانه منوچهری خیابان جمهموری اسلامی، تصحیح و اهتمام: احمد سهیلیخوانساری، چ2. - میرزاامینی، سیدمحمد مهدی و محمدرضا شاهپروری (1392)، بررسی ماهیت وجودی نقش شکار در فرش های دوره صفویه، گلجام، ش 24. - میرزارفیعا، محمدفیعبنحسن (1385)، دستورالملوک میرزارفیعا، به کوشش و تصحیح محمداسماعیل مارچینکوفسکی، ترجمه علی کردآبادی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران. - ناشناس (1364)، جهانگشای خاقان، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام آباد. - ناشناس (1384)، عالمآرای شاهاسماعیل، مترجم اصغر منتظرصاحب، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. - نسوی، ابوالحسن علیبن احمد (1354)،بازنامه، نگارش و تصحیح علی غروی، بیجا، مرکز مردمشناسی ایران. - نوایی، عبدالحسین (1377)، روابط سیاسی و اقتصادی ایران در دوره صفویه، تهران، سمت. - وحید قزوینی، میرزامحمدطاهر (1383)، تاریخ جهانآرای عباسی، تصحیح و تعلیقات: سید سعید میرمحمدصادق، تهران، انتشارات پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - ERIK COHEN (2014), Recreational Hunting: Ethics, Experiences and Commoditization, TOURISMRECREATIONRESEARCH VOL. 39(1), 2014.
- Fabricius, C., Koch, E. & Magome, H. (2001), Community Wildlife Management in Southern Africa: Challenging the Assumptions of Eden. IIED Evaluating Eden Series No. 6. International Institute for Environment and Development, London.
- Gilhus, Ingvild Saelid (2006), Animal, Gods and Humans, Taylor & Francis Group, London and New York.
- Nelson, Michael P(2001), environmental ethics. Enclopedia of world environmental history, routledge, new York.
- Recreational Hunting(2009), Conservation and Rural Livelihoods, Science and Practice-Wiley-Blackwell.
- STEBBINS, RA (1982), Serious Leisure: A Conceptual Statement. Pacific Sociological Review 25(2) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 707 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 497 |